قدیمی ترین پارک ساحلی با الگویی از بلوار بادکوبه | بلوار انزلی بازآفرینی می شود

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا،  مهری شیرمحمدی در شبستان نوشت: بیشتر از ۲ماه است، کسانی که برای هواخوری، بلوار ساحلی بندر انزلی را برای قدم زدن انتخاب می کنند، دو نفر استادکار بنا را می بینند که به آرامی و دقت پایه تیرهای چراغ برق را بندکشی می کنند. «علی میرزایی» جوانتر است، هرچند چروک های زیر چشم، سنش را بیش از ۴۳سال نشان می دهد. ۲۳سالی می شود در کار بنایی است و حالا ۲ماه و نیم است با «امیر شاد» مشغول ترمیم و بهسازی تیرهای بتنی چراغ های روشنایی بلوار هستند.

میرزایی می گوید: اگر هوا مساعد باشد و باران نیاید، ۲۰روز دیگر کارمان تمام می شود. «امیر شاد» اما دوست ندارد در حین گفتگو دست از کار بکشد. ۶۸سال سن دارد و به دستور شهرداری انزلی قرار شده پایه های بتنی را مرمت کنند، می گوید: قرار است، روشنایی های بلوار شبیه همان۸۰ سال پیش شود.

وی می افزاید: تاکنون ۱۲پایه را کار گذاشتیم. مرمت هر پایه که تمام می شود، شهرداری با جرثقیل، روشنایی هایی که به سبک قدیم طراحی شده است را بالای تیرهای بتنی نصب می کند. کل پایه ها ۴۰ پایه است و ۲۵ پایه هم آماده است. تنها مشکل ما دکه هایی است که در سال های اخیر در بلوار ساحلی ساخته شده و پایه های بتنی داخل دیوار آنها فرو رفته است. پایه های بتنی گلدان ها هم باید مرمت شود. متاسفانه برخی از گلدان ها شکسته و یا پر شده است.

کمی جلوتر، پیمانکار پروژه مشغول گفتگو با مدیر میراث فرهنگی شهرستان انزلی است. صمدزاده وقتی ۳۰سالش بود، با پدر مرحومش یک بار بلوار ساحلی را باز آفرینی و احیا کرده است و حالا دوباره احیای بلواری که قدمتش به اواخر دوره قاجار می رسد، به او سپرده شده است.

صمدزاده می گوید: سال ۶۶، زمان «عارف احمدی» شهردار وقت انزلی، قرار شد بلوار ساحلی را احیا کنیم. آن زمان در نتیجه پیشروی آب و سیل، بلوار انزلی تقریبا ویران شده بود. تمام کف پوش ها، المان های بلوار، نیمکت ها، پایه های بتنی، روشنایی ها و… همه خراب شده بودند. من و پدرم به دستور شهردار وقت مسئول ساماندهی وضعیت بلوار ساحلی شدیم. احیای بلوار با دقت و آرام شروع شد. ابتدا المان های بلوار را مرمت کردیم. نخستین تجربه من احیای پایه های چراغ بزرگ بلوار بود. پدرم گفت این را بساز و من نمی دانستم، امکانات هم نبود. خلاصه با استفاده از امکانات آن زمان، یک اره و تخته و تجربیات شادروان پدرم، بالاخره اولین پایه چراغ را مرمت کردیم. بعد از مرمت چراغ های روشنایی، نرده های بتنی بلوار را خودمان ساختیم. ابتدا قالب را آماده و در کارگاه، هر پایه بتنی را قالب ریزی می کردیم.

حالا شهرداری انزلی دوباره سراغ فردی رفته که یک بار تجربه بازآفرینی و احیای بلوار ساحلی را دارد. صمدزاده با اشاره به بازآفرینی بلوار ساحلی با اعتبار شهرداری انزلی می گوید: مرحله بعد از احیای روشنایی، ترمیم نرده های بتنی و رنگ آمیزی نرده هاست و امیدواریم این پارک ساحلی به زودی شکوه و زیبایی گذشته را بازیابد.

با نگاهی به بلوار، متوجه عوامل مزاحمی می شویم که در طول زمان به بلواری تحمیل شده که بیش از صد سال از ساخت آن می گذارد. دکه ها و سازه هایی که احتمالا در طول سالیان به افراد غیر واگذار شده و احداث همین سازه ها به بخش هایی از گلدان ها، نرده های بتنی و دیواره ها آسیب زده است.

«پیمان تنگبریس» در این باره می گوید: پروژه احیا و بازآفرینی بلوار ساحلی، با اعتبار شهرداری انزلی و نظارت میراث فرهنگی در حال انجام است.

مدیر میراث فرهنگی شهرستان انزلی با تاکید بر حفظ اصالت آنچه بعنوان میراث فرهنگی از گذشته برای ما بجامانده، می افزاید: اداره میراث فرهنگی وکیل حقوق مادی و معنوی آنچه نیکان ما ساخته اند، است. تلاش ما شناسایی، فن شناسی و آسیب شناسی هویت های معماری است.

وی با اشاره به تاریخچه ساخت این بلوار می گوید: شادوران عزیز طویلی، نویسنده کتاب تاریخ جامع بندر انزلی، قدمت بلوار ساحلی را بیش از ۱۰۰سال نوشته است. اگرچه سند معتبری در این زمینه نداریم، ولی بنا بر مستندات میراث فرهنگی، این بلوار در زمان حکومت «عمید همایون» وجود داشت. بانو رخساره طهماسبی از نزدیکان عمید همایون- که در زمان تشکیل پرونده ثبتی بلوار (۱۳۸۸) ۸۰سال سن داشت- در این باره اظهار داشته: « پدرم مرحوم غلام علی امین الرعایا که از طرف عمید همایون حکمران انزلی به حکومت شهر تعیین شده بود، کسی را به بادکوبه فرستاد و نقشه بلوار آنجا را آورد و پس از رسیدن آن نقشه، قسمت فوقانی را درست کردند و نام بلوار را هم به علت آنکه در بادکوبه بلوار می گفتند، بر روی آن گذاردند. من آن موقع کودک بودم.»

پیمان تنگبریس با اشاره به کتاب تاریخ جامع انزلی (اثر عزیز طویلی) می افزاید: فاز نخست این پارک ساحلی، در سال ۱۲۹۳ خورشیدی آغاز و تا سال ۱۳۰۱ طول می کشد. در مدارک بایگانی شهرداری انزلی نیز اشاره شده بلوار تحتانی و فوقانی از سال ۱۳۰۱ به وسیله شهرداری احداث و به مرور آباد گردید. سپس از سال ۱۳۰۷ به تدریج قسمت پایین (شرقی و شمالی) آن احداث و به صورت امروزی در می آید. بلوار تا زمان بازدید رضا پهلوی به سال ۱۳۱۷، هنوز خلیج پر از آب بود. غلامحسین مفتاح شهردار وقت، تصمیم گرفت این دریاچه را خشک و تبدیل به بلوار کند و گونه های مختلف گیاهی را از هر طرف به پشت سدی که در امتداد بلوار شرقی قرار دارد، کاشت. در سال یاد شده، استاد حبیب محمدی، مجسمه های شیر را برای ورودی بلوار می سازد. نام سازنده و سال ساخت زیر شکم شیرها حک شده است.

وی به آسیب های وارد به این بلوار در شهریور ۱۳۲۰ اشاره کرده و می افزاید: در کودتای سال یاد شده، هواپیماهای شوروی سابق انزلی را بمباران می کنند و قسمت های وسیعی از پشت سد شرقی فرونشست می کند، که بعدها مرمت می شود. بعد از انقلاب نیز به دلیل عدم رسیدگی، فضای سبز بلوار آسیب جدی می بیند، درختان خشک و درختچه های زینتی نابود می شود. تیرهای بتنی بلوار که چراغ های زیبایی داشت، شکسته و از بین می رود. سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ دوباره بازپیرایی و بهسازی بلوار ساحلی در دستور کار قرار می گیرد، پایه های بتنی و تیرهای چراغ برق، نرده های بتنی و گلدان دوباره مرمت می شود و صدها درخت نارنج و بوته های گل کاشته می شود.

تنگبریس با اشاره به وسعت این بلوار می افزاید: این پارک ۳۵ هزار مترمربع وسعت دارد و به علت قرار گرفتن در ساحل کانال (مابین غازیان و انزلی) و در واقع ساحل دریا، از سه طرف مشرف به رودخانه است. دو موج شکن را از سمت شمال در روبرو دارد که به زیبایی بلوار افزوده است. بلوار ساحلی انزلی هم به جهت قدمت و تاریخی که پشت سرگذرانده و هم به لحاظ زیبایی، یکی از جاذبه های گردشگری انزلی است. بر همین اساس میراث فرهنگی با تشکیل پرونده میراثی بلوار و ارائه به شورای ثبت کشور، توانست ۱۳دی ماه ۱۳۸۸ به شماره ۲۸۷۷، بلوار را در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت کند.

مدیر میراث فرهنگی انزلی با اشاره به دکه ها و دیگر سازه های موجود در بلوار می گوید: ایجاد این سازه ها، نتیجه تصمیمات غلط پیشین بوده و بلوار ساحلی به عنوان قدیمی ترین پارک ساحلی، می باید به همان سبک گذشته احیا و ثبت گردد. اما، حذف این دکه ها بار حقوقی دارد و می باید دایره حقوقی شهرداری و میراث فرهنگی با جدیت دنبال رفع موانع قانونی آن باشند.