گفتگو با مهندس مصطفی بلورچی به مناسبت یکصدوپنجاه و دو سالگی نخستین نقشه شهر رشت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، تنها چند روزی از ۳۱ فروردین می‌گذرد، ۱۵۲ سال قبل در چنین روزهایی تهیه نخستین نقشه رشت توسط ذوالفغارخان مهندس به دستور نائب‌الحکومه گیلان آغاز شد، به همین بهانه با مهندس مصطفی بلورچی گفتگو کردیم.
وی به دیارمیرزا گفت: قدیمی‌ترین نقشه موجود از شهر رشت در اواسط دوره قاجار توسط مهندس ذوالفقارخان به سال ۱۲۸۷قمری مقارن با ۱۲۴۹ شمسی به دستور عبدالوهاب‌خان آصف‌الدوله نائب الحکومه وقت گیلان و با به کارگیری ۲۰ نفر از فرزندان اعیان و اشراف رشت که به کار خاصی مشغول نبودند، تهیه گردید.
مهندس بلورچی در ادامه افزود: این نقشه به لحاظ جزئیاتی که در آن رعایت شده و با توجه به امکانات محدود و حداقلی آن دوره در نوع خود کم‌نظیر است و شاید شاهکار مهندسی به حساب بیاید، این سند جزء مدارک «باقر مستوفی» در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و تحت شماره ۱۴-۱۱۰۷۰۳ نگهداری می‌شود، که توسط استاد روبرت واهانیان به دست آمده است. نقشه مورد اشاره تماما رنگی و در ۱۲ قطعه ترسیم، سپس روی پارچه چسبانده شده و اندازه‌ی آن به عرض ۱۸۰ و طول ۱۲۰ سانتیمتر است. در این نقشه‌ی محدوده‌ی محلات هفتگانه شهر شامل: کیاب، بازار، زاهدان، خمیران زاهدان، صیقلان، استادسرا و خمیران کیاب به انضمام تجهیزات و تاسیسات خدماتی و رفاهی و امکانات شهری شامل: بیش از ۶۰ بنای مذهبی (شامل مساجد و تکایا)، ۱۳ حمام، ۹ مدرسه، کاروانسراهای بازار و باغات مشخص شده است.
جالبه بدونید که خلاصه عدد نفوس و خانوار اهالی شهر رشت از قراری که در کتابچه مفصلا به اسم و رسم و حسب و سال مشخص شده، حال به طرز اختصار ذکر شد که در سال هزار و دویست و هشتاد و هشت رسیدگی شد: ۲۰۲۴۳ نفر است.

از بابت خانوار و عدد نفوس: ۱۹۶۹۷ نفر.
از بابت خانوار داخله و خارجه: ۲۲۰۶ خانوار.
از بابت داخله: ۲۱۷۳ باب، از بابت خارجه: ۳۳ باب.
عدد نفوس که در رشت متوطنند از قرار محله به محله: ۱۹۶۹۷ نفر.
داخله ۱۹۵۳۲ نفر، خارجه ۱۶۵ نفر.

ذوالفقار خان مهندس در انتهای نقشه چنین نوشته است: «طول زمان کشیدن نقشه از روزی که شروع در عمل نمود تا روزی که به اتمام رسانید سوای ایام تعطیل نُه ماه و هشت روز بود».

دانلود