خلاصه ای از منشور عقلانیت و توسعه منتشر شد+ جزئیات
در فاصله پنج روز به انتخابات شورای اسلامی شهر رشت، گروه حامیان مردمی گفتمان عقلانیت و توسعه، خلاصه ای از منشور این گفتمان را منتشر کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا حامیان این گفتمان توسعه، در انتخابات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر رشت، از کاندیداهایی حمایت می کند که در چهارچوب این گفتمان بگنجند.
در ادامه خلاصه منشور گفتمان عقلانیت و توسعه را می خوانید:
امروزه و در ابتدای قرن بیست‌و‌یکم موضوع گذار به توسعه و زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی آن به مهمترین بحث‌های حوزه اجتماعی تبدیل شده است که تحت تأثیر روندهای جهانی‌شدن و تقویت شکل‌گیری ارزش‌های مشترک در میان جوامع در چند دهه اخیر، دامنه ادبیات و نظریه‌پردازی در باب آن به طور شگرفی افزایش یافته است. امروزه توسعه در کشورهای توسعه‌یافته پایدار شده و اکثر جنبش‌ها و گروه‌های اجتماعی و سیاسی مختلف، مطالبات، اندیشه‌ها ،خواسته‌های خود و حتی معناسازی هویتشان را حول فعالیت درون چهارچوب توسعه و عقلانیت انجام می‌دهند و بازی در زمین آن را پذیرفته‌اند و گمان می‌رود آنچه جنبش‌های اجتماعی و به خصوص جنبش‌های اجتماعی جدید وهویت‌یاب نیز حول آن اهداف شکل گرفته‌اند؛ چیزی فراتر از ارزش‌های توسعه نیست.
تجربه جوامع توسعه‌یافته نشان داده است که برای پیشرفت وجود چند شرط در نهادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی الزامی است:
۱. شکل‌گیری شخصیت توسعه‌طلب
۲. فهم مشترک نخبگان ابزاری و فکری از شرایط داخلی و جهانی
۳. نهاد‌سازی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و …
۴. ناسیونالیسم قوی نخبگان توسعه‌خواه و دل‌بسته به توسعه‌یافتگی (رهبران نوساز)
۵. نظام اقتصادی شکوفا و غیررانتی
۶. اتصالات تکنولوژیک و علمی و مدیریتی مبتنی بر توسعه
۷. سیاست خارجی هموار‌کننده سرمایه‌گذاری خارجی
۸. فرهنگ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی علاقمند به توسعه‌یافتگی رایج بین‌المللی
۹. محیط امنیتی (داخلی و خارجی) قابل اتکا و باثبات
امروزه شهرها بخش مهمی از پازل شخیصت و هویت افراد را تشکیل می‌دهند. شهرها همواره با ساختارها و فضای شهری خود، زمینه برقراری روابط اجتماعی را برآورده کرده‌اند. فضاهایی که از نظر اجتماعی فعال بوده و امکانارتباطات چهره به چهره انسانیرا درون اجتماع شهرو در کالبدی سازمان‌یافته فراهم می‌کنند. امروزه اعتقاد بر این است که توسعه پایدار و حاکمیت عقلانیت بر شئونات و امور میسر نمی‌شود، مگر آنکه شهر به عنوان یکی از عناصر اصلی فضایی و هویت‌بخش انسان سامان و هویت یابد.
بر مبنای ساختار درونی شهرداری و اجزا و ارتباط آنها با یکدیگر و همچنین کارکرد شهرداری با شهروندان،سه پارادایم یا الگوی تبیینی درباره مدیریت شهری وجود دارد:
۱. شهرداری به عنوان بلدیه، سازمان کوچک و وابسته. در این گونه آنچه اهمیت دارد تحمیل قواعد بر اراده و خواست مردم است. در این پارادایم شهرداری به مثابه یک سازمان اداری ((urban administration در نظر گرفته می‌شود.
۲. شهرداری به عنوان سازمان خدماتی و توجه به خواست مردم است. در این نوع ساختار ارتباطات داخلی شهرداری به مثابه مدیر شهر (Urban management) بوده و راس هرم و تصمیم‌گیرنده برای ساختار است.
۳. شهرداری به عنوان نهادی خدماتی-اجتماعی. در این گونه مشارکت مبنایی برای تحقق خواست مردم است. در این ساختار پارادایم شهرداری به مثابه حکمرانی شهری (urban governance) حکم‌فرماست.
شهرداری‌ها در گذشته صرفا یک دستگاه اجرایی ساخت و ساز و عمرانی بودند اما در سال‌های اخیر تغییر بنیادی در سیستم شهرداری پدید آمده و شهرداری‌ها تبدیل به نهاد اجتماعی شده و مانند یک دولت کوچک در تمامی حوزه‌های زندگی شهری از مسائل اجتماعی و فرهنگی گرفته تا عمرانی، خدماتی، حمل‌و‌نقل عمومی، رفاهی و تفریحی و… دخیل است.زمانی شهرداری را تنها با معیارهای سخت‌افزاری از جمله خدمات شهری، ساخت و ساز، جمعیت و نظاقت شهری می‌شناختند، اما امروز توجه شهرداری معطوف به فعالیت‌های فرهنگی است.
شهرداری رشت در پی تحقق خود به عنوان نهاد اجتماعی و ارایه خدمات به شهروندان فهیم رشت و بهبود کیفیت آن، درصدد پیاده‌سازی سیاست‌ها و اصول حاکم بر ساختار شهرداری است. این اصول عبارتند از:
۱- منطقی و متناسب‌سازی، چابک‌سازی و افزایش انعطاف تشکیلات و ساختار اداری
۲- کاهش سطوح سازمانی، تجمیع واحدهای سازمانی متجانس
۳- رعایت اصل عدم تمرکز در توزیع متناسب اختیارات و مسولیت‌ها
۴- جامع‌نگری ، همسوسازی و هماهنگی میان سطوح مختلف سازمانی
۵- تاکید بر سیاست‌گذاری ، برنامه‌ریزی، هدایت و نظارت در حوزه‌های ستادی
۶- بازمهندسی روش‌ها و فرآیندهای انجام وظایف و توسعه فناوری‌های نوین اداری و فناوری اطلاعات و ارتباطات
۷- جایگزینی راهبرد خرید خدمات به جای تولید و ارایه مستقیم خدمات
۸- توسعه ارایه خدمات از طریق برون‌سپاری و حذف و اصلاح پست‌های مرتبط
شهرداری رشت با توجه به اتخاذ چشم‌انداز توسعه‌مدارانه برای شهر رشت و تدوین برنامه عملیاتی پنجساله و سند توسعه، استراتژی خود را جهت دستیابی به توسعه درون‌زا، پایدار و متوازن قرار داده و بر همین مبنا سه رویکرد اعتمادسازی محلی، برندسازی و جذب سرمایه‌گذار قرار داده است.
شهرداری رشت و تیم مدیریت شهری جدید، جهت تحقق سیاست‌ها و اصول مذکور، از سال ۱۳۹۴ تا کنوندست به تغییرات اساسی و گسترده‌ای زده است. این تغییرات در دو دسته جای می‌گیرند: ۱- تغییرات ساختاری شهرداری ( درون‌سازمانی ) ۲- تغییرات توسعه‌مدارانه (برون‌سازمانی)
تغییرات درون‌سازمانی شامل طراحی ساختار و چارچوب سازمانی، کنترل و خنثی کردن فساد سیستمی، ناکارآمدی سازمانی و اتلاف منابع، اصلاح ساختار سرمایه انسانی و چابک‌سازی فرآیند سازمانی، تدوین بودجه پنجساله توسعه‌مدارانه شهرداری رشت می‌شود.
تغییرات برون‌سازمانی شهرداری رشت در جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری بر بازآفرینی شهری، برون‌سپاری، اقدامات محقق‌کننده بودجه شش هزار میلیاردی شهری جهت توسعه شهری قرار دارد.
در این راستا استراتژی توسعه شهر رشت بر سه مبنای اعتمادسازی محلی، برندسازی و جذب سرمایه‌گذار قرار دارد:
الف : اعتمادسازی محلی:
۱. بازآفرینی شهری
رشت اکنون مفتخر است که با تلاش بیوقفه مدیریت شهری جدید، اولین شهر ایران است که صاحب سند بازآفرینی شده است.بازآفرینی در واقع عنوان یک جنبش در شهرسازی است که از دهه۱۹۸۰ به راه افتاد و هدف اصلی آن توسعه شهر، نه با تورم کالبدی شهر، بلکه به کمک باز‌زنده‌سازی پتانسیل فرهنگی در بطن کالبد است. بازآفرینی، رویکردی انسان محور دارد و در مقابل خودرو‌‌محوری قرار می‌گیرد.
اکنون بازآفرینی یکی از مهمترین استراتژی‌های مدیریت شهری است که برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت برایش تعریف شده است. بر مبنای باز آفرینی شهری، شهر هویت‌مند شده، باز‌تعریفی از کارکرد شهر صورت می‌پذیرد و این امر در اقتصادی نمودن آن به کار گرفته می‌شود تا زمینه‌های توسعه پایدار شهری فراهم آید.
پروژه پیاده‌راه‌سازی یکی از ارکان با اهمیت بازآفرینی محسوب می‌شود. شهر رشت علیرغم عدم حضور ابتدایی در میان ۱۵ شهر برگزیده، با پیگیری‌ها و انجام مطالعات و اقدامات مدیریت شهری، تبدیل به اولین شهر ایران شد که نقشه راه مطالعاتی و عملیاتی موردنظر را تدوین نموده است. سیاست بازآفرینی و ایجاد پیاده‌راه و به تبع آن تبدیل شهر رشت به عنوان برند فرهنگی و هنری سبب‌ساز رونق اقتصادی و بهبود معیشت ساکنان آن می‌شود. اقتصادی کردن شهر و رونق کسب و کار و تعریف مجدد کارکردی شهر از اهداف اصلی بازآفرینی شهری محسوب می‌شود.
امروزه بازیابی و توسعه فضاهای پیاده به یکی از محورهای برنامه‌ریزی و طراحی شهری بدل شده است که از آن به عنوان جنبش پیاده گستری یاد می‌شود. مسیرهای پیاده توام با نشانه‌ها ونقاط عطف و تاریخی به مثابه مکانی برای قرائت سناریوی شهری وحفظ پایداری خاطره شهر هستند. امروزه در بسیاری از شهرهای دنیا از پیاده‌راه‌های شهری دربرگزاری نمایشگاه‌ها، وقایع اجتماعی، فستیوال‌ها، آگهی‌های تبلیغاتی و همچنین درب روشورهای توریستی و تبلیغاتی به وفور استفاده می‌شود. باید گفت که پیاده‌راه‌ها یا پیاده‌راه‌سازی،توجه ویژه‌ای به پدیده شهروندی است. برای حفظ و حراست فضای تاریخی و فرهنگی این بافت‌ها، گریزی از ایجاد پیاده‌رو یا پیاده‌راه‌های فرهنگی نیست.
همچنین پیش‌بینی سه مسیر گردشگری، اتصال‌دهنده‌ی نقاط گردشگری منفصل شهر در نگاه کل‌نگر بازآفرینی و طول مسیرهای آبی ۱ ، ۲ ، ۳ به مجموع ۹۴۰۰ متر ، فضاهای سبز احداث‌شده در مسیرهای آبی، محور پیاده گردشگری (پیاده‌راه فرهنگی- به‌سازی محدوده خواهر امام- به‌سازی بافت تاریخی بازار- به‌سازی محله استادسرا – به‌سازی گذر حاج آقا بزرگ– پیرسرا و چمارسرا- محور پیاده گردشگری پل خشتی چمارسرا تا پارک مفاخر- احداث پل زندگی و اتصال چمارسرا به پارک مفاخر، باغ مشکات و دو حوزه آبی تالاب عینک-به‌سازی حوزه سوم تالاب عینک- به‌سازی محله سلیمان داراب- ارتقای کالبدی مسیرهای ارتباطی ۱۷ شهریور، امین اصغری و عطا‌آفرین) ، پروژه‌های اجرایی بناهای تاریخی، توانمندسازی و ظرفیت‌سازی محلات ۵۵گانه در سطح شهر از طریق برنامه ایجاد دفاتر تسهیل‌گری در بافت ناکارآمد و فرسوده (در حد فاصل سال‌های ۹۸-۱۳۹۶، ۴۲ دفتر در ۲۱ محله تاسیس می‌شود. ۷ دفتر در سال ۱۳۹۶، ۱۴ دفتر در سال ۱۳۹۷ و ۲۱ دفتر در سال ۱۳۹۸)، احیاء و نوسازی کانون‌های فرهنگی و اجتماعی مساجد محلات از مجموعه پروژه‌های بازآفرینی شهر رشت است.
۲. ایجاد پارک و فضای سبز
ایجاد پارک‌ها یا فضای اختلاط اجتماعی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری به عنوان یکی از عناصر اصلی شکل‌گیری و افزایش سرمایه اجتماعی و اختلاط فرهنگی است.از همین روی ساخت پارک و افزایش سرانه سبز،یکی از مهمترین برنامههای مدیریت شهری شهر رشت در دو سال اخیر بوده است. در حالی که از سال ۱۳۰۵ تا ۱۳۹۳ در رشت ۴۱ پارک ساخته شده بود، در دو سال اخیر ۱۶ پارک ساخته شده است.
علاوه بر اینکه اکثریت پارک‌های ساخته شده در مناطق کم‌برخوردار قرار دارند، جانمایی آنها به نحوی است که سبب اختلاط اجتماعی بین مناطقی شود که از نظر فرهنگی تفاوت معناداری با هم دارند.
افتتاح پارک در مناطق کم‌برخوردار نظیر افتتاح پارک کودک واقع در فاز ۲ خیابان معلم، پارک حاشیه کانال جی ۵ در پستک، به‌سازی و تکمیل پارک کودک در خیابان رودباری، افتتاح پارک شهیدان قناد واقع در کیژده، افتتاح پارک فجر آزادگان واقع در پیرکلاچای، افتتاح پارک زمرد واقع در حد فاصل میدان امام علی (ع) و میدان امام حسین (ع)، افتتاح پارک سمیه واقع در بلوار بهشتی، افتتاح خیابان نظری، افتتاح پارک سالار مشکات، افتتاح پارک الغدیر واقع در حافظ آباد، افتتاح پارک گل‌ها در جماران، افتتاح پارک نشاط در شهرک سید احمد خمینی، افتتاح پارک دانش در شهرک سید احمد خمینی، افتتاح پارک بوستان مهر واقع در مسکن مهر، افتتاح پارک نشاط ۲ در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک تندرستی در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک آرامش در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک ۱۱۳ واقع در مسکن مهر، افتتاح پارک محلی پارس شهاب و فومن شیمی از جمله اقدامات شهرداری در زمینه ترویج رفاه اجتماعی بوده است .
۳. تمرکز زدایی و تمرکز بر مناطق و محلات
یکی از مهمترین استراتژی‌های شهرداری رشت در دو سال اخیر محله‌محوری و تمرکز‌زدایی بود که با هدف تقویت محلات و کاهش فاصله دهک‌های جامعه انجام شد.
ساخت بازارچه‌های محلی یکی از بارزترین مصادیق محله‌محوری بود. در دو سال گذشته ۱۶ بازارچه محلی در نقاط مختلف شهر ساخته و همین امر سبب ایجاد بیش از هزار شغل شد. شهر رشت از سالیان پیش با مشکل ساماندهی مشاغل و نبود بازارچه‌ها رنج می‌برد. از همین روی مدیریت شهری جدید در شهر رشت، تمرکز خود را بر ایجاد و ساماندهی بازارچه‌ها در شهر رشت معطوف کرد. بازارچه شهید چمران در میدان امام حسین، بازارچه ولیعصر در بلوار شهدای گمنام، بازارچه عینک در بلوار شهید افتخاری (در حال راهاندازی مجدد)، بازارچه لاکان مهر در بلوار لاکان، بازارچه باهنر در محله باهنر، بازارچه سلیمانداراب در خیابان شیون فومنی، بازارچه پایتخت در بلوار شهید حبیب‌زاده، بازارچه مریم در بلوار امام رضا (ع)، بازارچه مهر امام رضا (ع) در شهرک مسکن مهر، بازارچه سلیمانداراب در سه راهی مسجد سلیمانداراب و… از مجموعه اقداماتی بود که در این زمینه صورت پذیرفته است.
۴. توانمندسازی مناطق آسیب‌پذیر شهری و ارایه خدمات حمایتی و اجتماعی
تا پیش از سال ۱۴۹۴ فعالیت‌های اجتماعی شهرداری رشت محدود به امور خدماتی بوده که برای سالیان طولانی تمامی فعالیت‌ها بر همین مدار صرت می‌پذیرفته است. با توجه به اینکه شهرداری‌ها امروزه به عنوان یک نهاد اجتماعی شناخته می‌شوند، شهرداری رشت هدف خود را ارایه خدمات اجتماعی نیز در نظر گرفته است. به همین دلیل در دوسال اخیر با راهاندازی واحد مدیریت آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از تخلفات، خدمات گسترده‌ای در این زمینه ارائه شد.
افتتاح مرکز ماده ۱۶ (معتادین متجاهر)، افتتاح دهکده سلامت کمپینگ عینک، پاک‌سازی حاشیه رود‌خانه‌ها با همکاری انجمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، افتتاح ۱۱ خانه سلامت و تجهیز خانهها در سرای محلات، افتتاحیه مرکز پرتو (آموزش کودکان کار) در محله حمیدیان، افتتاحیه بازارچه الگویی حمایتی برای آسیبدیدگان اجتماعیعینک، افتتاح کمپین پیشگیری از اعتیاد در دو پارک ملت و دانشجو، افتتاح گرمخانه و سامانکده در مناطق ۱، ۲، ۳و ۵، برگزاری کلاس آموزش سلامت روانشناسی، مهارتهای زندگی تغییر روحیه، مهارت خودآگاهی، رضایت از زندگی در سرای محلات، استقرار اتوبوس سلامت در مناطق کم‌برخوردار و ارائه خدمات سلامت و مشاوره رایگان، ساخت و تعمیر و نگهداری سامانکده و ساماندهی زنان خیابانی و کودکان کار، احداث و راهاندازی کلینک تخصصی شهرداری رشت و واکسیناسیون کارگران از جمله اقدامات این مرکز بود.
۵. بهبود در شبکه حمل و نقل عمومی
سیستم اتوبوسرانی شهرداری رشت، در پایان سال ۱۳۹۳ وضع بسیار اسفناکی داشت،به طوری که تعداد اتوبوس‌های فعال در شهر از ۱۱۰ دستگاه در سال ۱۳۸۷ به ۳۵ دستگاه در پایان سال ۱۳۹۳ کاهش پیدا کرده بود.
در دو سال اخیر ۲۰ دستگاه اتوبوس خریداری و ۲۰ اتوبوس باجذب اعتبار از وزارت کشور بازسازی شده و قرار است تا پایان سال جاری ۸۰ اتوبوس دیگر نیز بازسازی و به سیستم حمل و نقل عمومی اضافه شود.
در حوزه حمل و نقل انبوه‌بر، طرح احداث تراموا در رشت در دستور کار قرار گرفت و تفاهم‌نامه همکاری در ساخت آن به ارزش تقریبی ۱۴۰۰ میلیارد تومان با وزارت دفاع منعقد شد.
ب. برندسازی:
برندسازی شهری در کنار مشارکت‌های مردمی و سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از سه عملکرد عمده و مورد نظر مدیریت کنونی شهر رشت در راستای تحقق اهداف سند بازآفرینی به‌شمار می‌آید که جامعه اصلی هدف آن را شهروندان رشت تشکیل داده و در این راستا دو طیف گردشگران داخلی و خارجی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را نیز مورد هدف قرار داده است.
با گزینش چشم‌انداز رشت؛ شهر جشنواره‌ها در راستای تحقق فرآیند برندسازی شهر رشت؛ برگزاری جشنواره‌ها فرصت مشارکت حداکثری شهروندان رشت را به منظور بروز و ظهور خلاقیت‌های شهروندی در زمینه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و سلامت و همچنین گسترش کارآفرینی موجب می‌شود و بدین سان به ارتقای حس تعلق شهروندان و توسعه فرهنگ غنی بومی رشت و گیلان‌زمین به موازات توسعه گردشگری و حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی منجرخواهد شد. در این میان سه استراتژی کلان توسعه گردشگری هنری، گردشگری سلامت و گردشگری خلاق (رشت، شهر خلاق خوراک) در برگزاری این جشنواره‌ها در سند حاضرمنظور شده است.
ثبت رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در یونسکو در آذرماه سال ۱۳۹۴، شهر رشت به عنوان تنها شهر ایران در رشته خوراک‌شناسی در شبکه شهرهای خلاق جهان ثبت شد. ثبت شهر رشت به عنوان شهر خلاق خوراک، امکان حضور این شهر در مجامع بین‌المللی و نشست‌های مهمی را فراهم آورد و سبب شد که نگاه‌های جهانی به این شهر جلب شود.
پ. جذب سرمایه و سرمایه‌گذار:
ارایه بسته‌های سرمایه‌گذاری پروژه‌های سرمایه‌گذاری رودخانه‌های گوهر‌رود با طول مسیر ۱۰۱۰۰ متر( باغ گلدشت و مسیر سلامت، باغ موزه تفریحی–گردشگری، توسعه اراضی بازیافت کارخانه پارس الکتریک و فضاهای تفریحی–تجاری در عرصه سبز عمومی، مرکز خدماتی گردشگری و دریاچه مرکز شهر، باغ گردشگری ، پذیرایی ، رستوران و کمپینگ)،رودخانه‌های زرجوب با طول مسیر ۱۷۰۰۰ متر (مسیر سلامت و جاده تندرستی،پذیرایی ساحلی، بازارچه ساحلی، پارک تفریحی، پارک‌های نمایشگاهی و فرهنگی، کمپینگ و اقامت موقت گردشگری ساحلی) ، باغ هنر و طبیعت، حمل و نقل انبوه‌بر ( تراموا )، احیای تالاب عینک، مجموعه هتل و باغ و تالار زربافی، پروژه مجموعه ورزش و سلامت، پروژه احیای شهر‌بازی، پروژه تجاری–پارکینگ سردار جنگل، احداث پارک‌های موضوعی، احداث مجتمع کارگاهی، پروژه دهکده سلامت، احداث پل طبیعت، باغ صف‌ا، پروژه پارک‌های سطح شهر رشت از جمله بسته‌های سرمایه‌گذاری شهر رشت هستند.
دیدگاه