بازاریان بیش از همه از پیاده‌راه‌ها سود خواهند برد/شهرداری مردم را توجیه کند
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزادر خیابان‌های امام، خیابان سعدی و خیابان شریعتی به سمت صیقلان، حول و حوش ۵۰ درصد کسبه از اجرای چنین طرحی رضایت زیاد و خیلی زیاد دارند
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا , به نقل از روزنامه «اعتماد» ویژه استان گیلان , برای شهری مثل رشت که به تغییرات با سرعت لاک‌پشتی عادت کرده، اجرای طرحی بزرگ مثل پیاده‌راه‌سازی و فرهنگی کردن بافت مرکز شهر، شوک‌آور است. طبیعی است اجرای طرح محدودیت ترافیکی با واکنش‌هایی همراه باشد. مجموعه شهرداری رشت اما اعتقاد دارد ابعاد مختلف این طرح بررسی شده و در نهایت شهروندان از آن راضی خواهند بود. رضا علیزاده، مدرس دانشگاه و پژوهشگر که مجری تحقیقات طرح بوده و می‌گوید بازاری‌ها نباید نگران باشند، چون احداث پیادهراه به ضررشان نخواهد بود.
آقای دکتر علیزاده، شما گویا مجری تحقیقات طرح پیاده‌راه‌سازی شهرداری رشت بوده‌اید، نه؟
طرح تحقیقاتی که نه. یک نظرسنجی از ذینفعان، شهروندان و افراد پیرامون پیادهراه فرهنگی اعلم‌الهدی بود، دیگری هم گزارشی درباره‌ی رضایتمندی مردم از احداث همین پیاده‌رو در خطوط امام، سعدی و اول شریعتی. این دو تا پروژه انجام شد. البته این پروژه‌ی آخری که عرض کردم شهریور ماه انجام شد. از تمام کسبه‌ای که آنجا حضور داشتند پرسیده شد آیا مایل هستند چنین پروژه‌ای اینجا انجام شود؟ نقطه نظرات‌شان، دلیل موافقت یا مخالفت‌شان و… این‌ها چیزهایی بود که در شهریور ماه سوال شد و گزارش‌اش هم به شهرداری تقدیم شد.
نتیجه‌اش چه بود؟
کدام یک؟
همین دومی …
در مورد میزان مخالفت باید بگویم در خیابان‌های امام، خیابان سعدی و خیابان شریعتی به سمت صیقلان، حول و حوش ۵۰ درصد کسبه از اجرای چنین طرحی رضایت زیاد و خیلی زیاد دارند…
آن ۵۰ درصد دیگر مخالفند؟
نه، ۵۰ درصد دیگر مخالف نیستند. ۳۵ – ۳۰ درصد مخالفند، مابقی در حد متوسط مشروط موافقند.
آیا براساس گزارش ارائه شده، پیش‌بینی شده که در زمان اجرای طرح، واکنش کسبه چه خواهد بود و چه دلایلی برای مخالفت احتمالی‌شان دارند؟ چون به هر حال آنها یک مقدار ناراضی‌اند …
ببینید، اگر یک تعداد ناراضی‌اند دلایلی برای نارضایتی دارند. آنهایی که موافقند هم همین‌طور. مثلاً دلایل مخالفت‌شان چیست؟ یکی از دلایل، مسیرهای جایگزین است. می‌گویند مسیرهای جایگزین برای حمل کالاها کجاست. دلیل دیگر بحث پارکینگ است. خیلی‌ها سفارش می‌کردند که پارکینگ‌های طبقاتی درست شود تا ما ماشین‌های‌مان را آنجا بگذاریم. یک تعداد هم هستند که نگران به‌هم خوردن بافت تاریخی – فرهنگی گذشته‌ی بازار هستند. یعنی دلایل مخالفت‌شان این‌هاست. یک گروهی هم هستند که می‌گویند ما می‌ترسیم بازارمان خراب شود. چون بازاری‌ها با اقتصاد و سود و درآمد سر و کار دارند، نگرانند تعداد افرادی که آنجا حاضر می‌شوند کم شود و خود به خود روی بازارشان تاثیر منفی بگذارد. خصوصاً می‌گویند اگر این طرح کشیده شود به شب عید و ایام اسفند ما نگران این هستیم که بازارمان ضربه بخورد.
بعد شما خودتان به عنوان مجری این تحقیقات، می‌دانید که شهرداری تمهیداتی برای پاسخ به این نگرانی‌ها اندیشیده شده؟
من که مجموعه شهرداری نیستم، من بیرون از مجموعه‌ام. پروژه‌ای به من سفارش داده شده و من هم انجام دادم. اما صددرصد آنها جواب‌هایی دارند. مثلاً برای مساله پارکینگ قالب‌شان جایابی شده است یا در مرحله‌ی بستن قرارداد هستند و این‌ها حل‌شدنی است. موارد دیگر هم همین طور؛ مسیرهای جایگزین برایشان مشخص می‌شود، یا به بعضی‌ها کارت تردد می‌دهند که مشکل رفت و آمد بار کسبه حل شود. بحث بازار هم فقط تابعی از خیابان نیست. الان همان تجربه اعلم‌الهدی را خدمت‌تان عرض کنم. بعد از ساخت پیادهراه میزان رفت و آمد خیلی بیشتر از گذشته شده است. یعنی مردم بیشتر برای خرید به اعلم‌الهدی می‌آیند و این‌جوری نبوده است که تعداد افراد کم شود.
به هر حال، تحلیل ما این است که خود به خود الگوی فرهنگی شهر تغییر پیدا می‌کند. البته اوایل ممکن است مردم دچار شوک شوند. چون سالیان سال به همین شکل عادت کرده‌اند که برای خرید به وسط بازار بروند. اما این الگوی فرهنگی تغییر پیدا می‌کند. پیاده‌روی جایگزین می‌شود و خودبه‌خود مردم مسیر خودشان را پیدا می‌کنند که چطور بروند و از این فضا استفاده کنند.
پس به نظر شما کسبه نباید زیاد نگران فروش باشند؟
نه، برای چه نگران باشند؟ دقیقا الان وضعیت بازار کل کشور چه جوری است؟ یعنی اینجا خیلی متفاوت است با یک منطقه دیگر در شهر دیگر؟ به نظر من این نگرانی، خیلی واقعی نیست. بازار جایگاه سنتی خودش را دارد. مردم کماکان خرید می‌روند. الان هم حتی با اینکه این پروژه در حال اجرا است و مسیرها بسته شده و تاکسی‌ها تا یک منطقه‌ای می‌توانند بروند، خیلی از مردم به وسط بازار می‌روند و خریدهای گذشته‌ی خود را انجام می‌دهند. به نظرم در دراز مدت این مساله درست می‌شود.
به نظر شما این اعتراض‌ها در این مقطع طبیعی است؟
هر پروژه‌ای در هر جا اجرا بشود این نگرانی‌ها وجود دارد. یک تعداد مخالفند، چون تغییر، ترس ایجاد می‌کند. معمولاً همه در برابر تغییر با روی گشاده و باز استقبال نمی‌کنند. الان شما ببینید چند نفر اعتراض می‌کنند؟ من که در سایت‌ها نگاه کردم زیاد نبودند که آنها هم باید توجیه شوند. البته نه اینکه آنها نباید مخالفت کنند، آنها حق دارند، ولی باید همراه با برگزاری جلسات توجیهی،کارهای فرهنگی انجام شود تا این‌ها توجیه شوند که این طرح در دراز‌مدت به نفع‌شان هست یا نه. آنهایی که غالباً موافقند می‌گویند که رشت تبدیل به برند می‌شود، شهر توریستی می‌شود و خودبه‌خود هر چقدر مسافر، جهانگرد و توریست به اینجا رجوع کند، عوایدش به این دوستان بازاری هم خواهد رسید. این جوری نیست که آنها فردا نفع نبرند. اگر آن پکیجی که شهرداری در نظر گرفته، از پیادهراه گرفته تا مکان‌های فرهنگی، اجرایی شود، افراد بیشتری به آن منطقه می‌روند و از سرمایه‌ای که آنجا خرج خواهد شد در نهایت همین دوستان بازاری هم استفاده می‌کنند، چون خرید بیشتری هم انجام می‌دهند. وقتی فردی برای جراحی به بیمارستان مراجعه می‌کند، چون جراحی مسلما درد دارد، برای خانواده‌اش اضطراب ایجاد می‌کند. ولی نهایتاً باعث بهبودی و سلامتی بیمار می‌شود.
مساله دیگری که مطرح می‌کنند در مورد ترافیک است. یعنی باعث می‌شود که ترافیک در نقاط دیگر شهر تشدید و بدتر شود.
این را باید از دوستان ترافیک پرسید. چون من دیده‌ام ترافیک نیست. حتما آنها هم یک راه حل‌هایی را طراحی کردند. تا آن‌جایی که من اطلاع دارم راه‌های جایگزین مشخص کرده‌اند و هنوز این راه‌های جایگزین اعمال نشده است. شهرداری هم بهتر است که این‌ها را اطلاع‌رسانی کند. چون در بحث رفت و آمد اگر مردم توجیه نشوند، فکر می‌کنند که این امر اندیشیده شده نیست. به نظر من باید مردم را توجیه کنند که بعدا قرار است چه اتفاقاتی بیفتد؟
یک مقدار هم تبعات توسعه، طبیعی است دیگر، نه؟
بله، کجا توسعه رخ داده و تبعات نداشته؟ این جمله معروف است که توسعه قربانی می‌گیرد. ممکن است این قربانی در اینجا سخت شدن رفت و آمد تا مدتی باشد. ممکن است ده روز کسبه از لحاظ مالی خیلی سود نکنند ولی در میان‌مدت و بلندمدت افراد استفاده می‌کنند. چاره‌ای نیست. چون اگر رشت را از لحاظ بصری با پنج شش شهر دیگر مقایسه کنیم، حتی آنهایی که بعد از ما شهر شدند، حتی آنهایی که در این ۲۰ سال شهر شدند، شما می‌بینید که ما خیلی عقب‌تریم.
من با همکار شما آقای دکتر فردین علیخواه صحبت می‌کردم، ایشان هم از این طرح دفاع می‌کردند، اما می‌گفتند باید پیوست اجتماعی و فرهنگی داشته باشد، به نظر شما این طرح این پیوست‌‌ها را دارد؟
چیزی که دکتر علیخواه گفتند یعنی اینکه همه‌ی ابعاد بررسی بشود و با تمام کارشناسان فرهنگی، اجتماعی صحبت شود، خیر. ولی پروژه طوری است که دغدغه‌های اصلی ذینفعان آن که همان بازاریان هستند تا حدی جمع‌آوری شده و در اختیار مجموعه شهرداری قرار داده شده است.
البته این پیوست‌های اجتماعی، معمولاً به جای اینکه به هدف خودشان برسند، گاهی مانع می‌شوند. یعنی طرف گفته این مشکلات وجود دارد و بعضی‌ها با استناد به آن مشکلات می‌گویند طرح اجرا نشود…
باید واقع‌بینانه نگاه کرد. شما باید سود و زیان هر پروژه‌ای را در کنار هم قرار دهید. گاهی نیاز است در حمل و نقل مسیرهایی باز کنید. در این بین اتفاقاتی می‌افتد که خیلی‌ها که ناظر بیرونی هستند می‌گویند که این کار خوبی نیست. به قول شما، منتقدین از آن جنبه‌های منفی استفاده می‌کنند. ولی برای انجام یک پروژه، شما باید کلیت آن امر را نگاه کنید. سود و زیان را در کنار همدیگر بگذارید، بعد ارزیابی کنید. شما هر پدیده‌ای را نگاه کنید نکات منفی دارد. این دلیل نمی‌شود که بر آثار منفی طرح منتقدان زوم کنند. ولی باید مجری یک پروژه سعی کند حتما نکات منفی آن را کاهش دهد و به حداقل برساند تا کمترین قربانی را داشته باشد.
بی آر تی یا خط ویژه هم بخشی از این پروژه است؟
بله، بی آر تی تکمیل‌کننده‌ی آن است. با اجرای پروژه پیاده‌راه‌سازی، خودبه‌خود مردم ترغیب می‌شوند از وسیله‌ی حمل و نقل عمومی استفاده کنند. این‌ها در کنار همدیگر است. عرض کردم یک پکیج پیادهراه، بی آر تی، ممنوع شدن ورود خودروهای شخصی از یک نقطه‌ای به مرکز شهر همه در کنار همدیگر هستند. در پرسشنامه‌هایی که توزیع شده بود و دوستان پر کرده بودند، چند تا از بازاری‌ها خودشان مطلب نوشته بودند. مثلاً کاسبی بوده که در اعلم‌الهدی مغازه دارد و در خیابان امام هم مغازه دارد، زیر پرسشنامه نوشته بود، من خیلی مایلم این طرح اجرا شود. چون از آن روزی که این پروژه اعلم‌الهدی افتتاح شده، من مجبور شدم حداقل یک مقدار پیاده بروم. ببینید گاهی طرح موافقان خیلی بدی دارد و گاهی هم مخالفان خیلی بدی دارد.
من به عنوان فردی که مطالعات طرح را انجام دادم، نظرم این است که این پروژه با کاهش آن مخالفت‌ها پروژه‌ی خوبی است، ولی باید تبعات منفی و نگرانی منتقدین را هم در نظر گرفت.
نسبت به بی آر تی دو نگاه وجود دارد. یکی آن‌که می‌گویند خیابان‌های رشت این ظرفیت را ندارند. آیا می‌شود با این دلیل جلوی هرگونه توسعه شهر را گرفت؟ چون تعریض خیابان‌ها هزینه بسیار بسیار زیادی دارد.
این هم می‌رود به سمت آن سوال فنی، یعنی من در جایگاهش نیستم که بتوانم جواب بدهم.
در نظرسنجی شما رضایت از بی آر تی هم بود؟
بله، صد در صد.
نگاه مثبت هم به آن بود؟
بله، خیلی مثبت بود. یعنی بالای ۸۰ درصد مردم موافقند، خصوصاً آنهایی که در مسیر بی آر تی هستند. چون این تقسیم‌بندی را براساس تقسیم‌بندی ۵۵ محله رشت انجام دادیم. آنهایی که در جاهای خوب رشت زندگی می‌کنند از خودروی شخصی‌شان استفاده می‌کنند، اما آنهایی که در حاشیه شهرند، رفت و آمد برایشان یک دغدغه جدی است که نگرانی‌شان رفع می‌شود.
در مورد بعضی اقشار دیگر مثل رانندگان تاکسی‌نظرتان چیست؟ چون نگرانند بازارشان خراب شود.
به نظرم برای آنها هم خوب خواهد بود.
خوب خواهد بود؟!
بله، یکی از مطالبات اصلی رانندگان تاکسی این بود که ورود خودروهای شخصی به هسته‌ی مرکزی شهر ممنوع شود که این اتفاق می‌افتد. در شهر رشت اولین الگوی حمل و نقل، تاکسی است، یعنی اولویت اول است. اتوبوس اولویت چهارم است. از مردم هم پرسیده شده است که شما از چه استفاده می‌کنید، گفته‌اند بیشتر از تاکسی استفاده می‌کنیم و بعد از آن خودروی شخصی و بعد سواری‌های مسافرکش. به نظر من تاکسی جایگاه خودش را دارد. در شهرهای دیگر مثل تهران بی آر تی و مترو هست، اما رانندگان تاکسی هم شغل خودشان را دارند.
دیدگاه