زمین‌گیر شدن پروژه اتصال شفت – زنجان با دو مالک بی‌هماهنگ
پروژه ملی ملاسرا – شفت – زنجان در حالی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مسیرهای ترانزیتی و توسعه‌ای استان گیلان مطرح است که باوجود پیشرفت در برخی قطعات، معارضان زیست‌محیطی، مشکلات تملک اراضی، تخصیص ناتمام اعتبارات و نبود هماهنگی میان گیلان و زنجان، مانع بهره‌برداری از این راه راهبردی شده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از فارس، راه ملاسرا – شفت – زنجان، از جمله طرح‌هایی‌ست که در دل طبیعت بکر گیلان آغاز می‌شود و تا دامنه‌های طارم زنجان ادامه می‌یابد. مسیری که نه‌تنها قابلیت اتصال راهبردی دو استان شمال و شمال‌غربی کشور را فراهم می‌کند، بلکه ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای شکوفایی گردشگری، تجارت و پویایی فرهنگی به همراه دارد. این پروژه اکنون به یکی از امیدهای اصلی توسعه شهرستان شفت بدل شده است؛ شهرستانی که با وجود ظرفیت‌های عظیم، سال‌هاست از زیرساخت‌های ارتباطی کارآمد بی‌بهره مانده است.
براساس اعلام محمدمهدی علیزاده، مدیرکل راه و شهرسازی گیلان، این پروژه به سه محور مجزا تقسیم شده است؛ محور اول، چهارخطه‌سازی مسیر ملاسرا – شفت با پیشرفت ۶۰ درصد، محور دوم رمپ‌های ورودی و خروجی با ۸۰ درصد پیشرفت و محور سوم، بهسازی مسیر شفت – احمدسرگوراب با تنها ۱۸ درصد پیشرفت. مجموع برآورد اعتبار لازم برای تکمیل پروژه، بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان است.
«تملک اراضی» گره کور در مسیر توسعه
یکی از مهم‌ترین موانع پروژه، تملک اراضی در قطعه دوم است؛ مسأله‌ای که به گفته مدیرکل راه و شهرسازی گیلان، سبب خاتمه پیمان این قطعه شده است. برخی مالکان حاضر به فروش اراضی نشده‌اند و فرایندهای قضایی یا توافقی هنوز به نتیجه نرسیده است. این چالش نشان‌دهنده ضرورت تقویت ابزارهای قانونی و تشویقی برای حل سریعتر مسائل تملکی در پروژه‌های ملی است.
معارضان محیط زیستی و گردنه‌ای دشوار در ورودی زنجان
در محدوده کوهستانی مرز گیلان با زنجان، سازمان حفاظت محیط زیست هنوز با قطع درختان و اجرای عملیات راه‌سازی موافقت نکرده است. اگرچه برای مسیر ملاسرا – احمدسرگوراب مجوز بهسازی صادر شده، اما بخش‌هایی از مسیر اصلی همچنان در انتظار تعیین‌تکلیف باقی مانده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده لزوم گفت‌وگوی بین‌بخشی میان محیط زیست و توسعه راه‌هاست.
«هماهنگی» گمشده میان دو استان
یکی از عجیب‌ترین نکات این پروژه، نبود مدیریت یکپارچه میان گیلان و زنجان است. به گفته مسئولان، هر استان به‌طور مستقل مسئول اجرای بخش مربوط به خود است. همین مسئله باعث‌عدم انسجام در طراحی و اجرا شده است. پیشنهاد می‌شود کارگروهی بین‌استانی زیر نظر معاون اجرایی رئیس‌جمهور برای پیشبرد یکپارچه پروژه تشکیل شود.
راه ملاسرا – شفت – زنجان، در صورت تکمیل، می‌تواند یکی از مهم‌ترین مسیرهای توسعه گردشگری شمال کشور شود. از ییلاقات سیاهمزگی و امام‌زاده ابراهیم گرفته تا ارتفاعات طارم و بافت تاریخی زنجان، این مسیر زمینه اتصال جاذبه‌های بوم‌گردی، تاریخی و طبیعی را فراهم می‌کند. همچنین، دسترسی آسان‌تر به مناطق کوهستانی موجب کاهش مهاجرت و بهبود کیفیت زندگی روستاییان خواهد شد.
این مسیر، در صورت بهره‌برداری، با کاهش هزینه حمل‌ونقل و زمان دسترسی، نقش مهمی در انتقال محصولات کشاورزی ایفا خواهد کرد. زیتون طارم، برنج شفت، سبزیجات محلی، فرآورده‌های دامی و عسل کوهستانی می‌توانند به بازارهای جدید دست یابند و زنجیره ارزش کشاورزی و روستایی را تقویت کنند.
اعتبار ناکافی و چشم امید به منابع ملی
باوجود برخورداری از ردیف ملی و تخصیص سالانه اعتبارات، سهم فعلی تخصیص‌یافته به پروژه کمتر از ۶۰ میلیارد تومان است. انتظار می‌رود در برنامه هفتم توسعه، اعتبار تکمیلی پروژه به‌صورت ویژه و چندساله منظور شود. بدون این منابع، این پروژه نیز همچون دیگر پروژه‌های محصور در البرز، نیمه‌تمام خواهد ماند.
نیاز به عزم ملی برای پروژه‌ای منطقه‌ای
با توجه به موقعیت ژئواکونومیک این مسیر و نقش آن در هم‌پیوندی استانهای شمال و شمال‌غرب، ضروری‌ست دولت آن را در رده طرح‌های اولویت‌دار کشور تعریف کند.
راه ناتمام و امید باقی
گرچه هنوز این مسیر به بهره‌برداری نرسیده، اما امیدها برای تکمیل آن زنده است. مردم شفت و طارم و رنجان، سال‌هاست چشم به راه راهی هستند که بتواند توسعه را از دروازه‌های مه‌گرفته جنگل تا کوه‌های زیتون‌خیز طارم بگذراند؛ جاده‌ای که اگر باز شود، نه‌تنها جغرافیا، که تاریخ را به‌هم پیوند خواهد زد.
دیدگاه