ارزش زمانی پول چیست؟

• رضا سیف پور /مدرس سوادمالی و فنون مذاکره

یکی از مباحث مهم در مبحث «سواد مالی» به عنوان یک علم، درک درست مفاهیم مختلف مرتبط با پول و بخصوص «ارزش زمانی پول»(Time Value Of Money) است که به اختصار به آن  TVM گفته می‌شود و گاهی به جای آن از اصطلاح «ارزش تنزیل شده پول» هم استفاده می‌شود. در کارگاه‌ها و کلاس‌هایی که برگزار می‌کنم متاسفانه شاهد آن هستم که اکثر افراد یا اصلاً با این مفهوم آشنا نیستند و یا در هنگام تصمیم گیری‌های واقعی، قادر به اتخاذ تصمیم درستی براساس ارزش زمانی پول خود نیستند و این شاید ناشی از پیچیدگی برخی از ایننوع تعاریف مالی باشد لذا به نظرم به جای هر تعریفی بهتر است بحثمان را با یک ضرب المثل معروف شروع کنیم. حتماً شنیدید که میگویند؛ «هزار تومان امروز از هزار تومن فردا بهتر است» و یا اینکه «سرکه نقد به از حلوای نسیه». این همان مفهوم ساده ارزش زمانی پول است. حالا فرض کنید که ملکی را به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان به دوست خود فروخته‌اید با اینحال دوست شما شرط کرده است که پول را یک سال بعد به شما بدهد. شما هم که انسان شریف و مهربانی هستید می‌پذیرید و سخاوتمندانه یک چک مهلت دار به تاریخ یک سال بعد از او می‌گیرید بی آنکه بدانید در این فاصله چه برسر پول شما می‌آید و در دل خود می گویید پول، پول است حالا کمی دیرتر!. در این مثال به خصوص شما با نادیده انگاشتن ارزش زمانی پول، ممکن است متحمل یکی از سه زیان اصلی زیر شده باشید:

• اگر صد میلیون را از دوستتان می‌گرفتید و آن را در یکی از صندوق‌های سرمایه گذاری با سود تضمین شده سرمایه گذاری می‌کردید به احتمال خیلی زیاد در پایان یکسال یعنی روزی که قرار است چکتان را نقد کنید می‌توانستید با سود ۲۵ درصد، چیزی حدود ۱۲۵ میلیون تومان داشته باشید. یعنی ۲۵ میلیون تومان اینجا ضرر کرده‌اید. (سرمایه گذاری)
• اگر پول را نزد خود نگه می‌داشتید یعنی همین کاری که دوست شما برایتان انجام می‌دهد، به دلیل تورم سالانه در کشور ما، با احتساب نرخ تقریبی ۲۵ درصد، حداقل در پایان سال ۲۵ میلیون تومان از ارزش پول شما کاسته شده و در زمان سپری شده پول شما حدود یک چهارم از قدرت خرید خود را از دست داده است. (تورم)
• اگر پول خود را به جای اینکه به مدت یکسال در اختیار دوست خود قرارمیدادید در یک حساب سپرده بانکی می‌گذاشتید پس از یکسال با احتساب ۱۵ درصد سود سالانه، شما حداقل ۱۱۵ میلیون تومان داشتید. (سپرده گذاری)

همانطور که در مثال فوق مشاهده می‌کنید ارزش زمانی پول بیان می‌کند که با گذشت زمان چه بلایی ممکن است بر سر پول شما بیاید؟! پول شما در زمان فعلی به دلیل ظرفیت بالقوه درآمدی‌اش می‌تواند ارزش بیشتری نسبت به آینده دارد و اگر از این ارزش استفاده نشود حتی ممکن است از ارزش آن کاسته شود. اینگونه است که سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند پول را امروز به دست آورند به‌جای آنکه همان مقدار پول را در آینده به دست آورند.

لذا براساس آنچه گفتیم هر چه زمان بگذرد مکن است براثر تورم از ارزش آن کاسته شود و یا با یک سرمایه گذاری درست بر ارزش آن افزوده شود. البته برای محاسبه دقیق ارزش زمانی پول فرمول‌های مختلفی وجود دارد که بعدها در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.

• ارتباط با نویسنده: ۰۹۱۱۱۳۸۱۷۰۲