یک «خرید خوب» چگونه خریدی است؟

• رضا سیف پور (مدرس سواد مالی و فنون مذاکره):

همانطور که در یادداشت‌های قبل گفتیم، «سواد مالی» را می‌توان علم مدیریت پول و سرمایه تعریف کرد. مطابق این تعریف همه شهروندان باید بتوانند پول و دارایی‌های خود را به نحوی مدیریت کنند که دچار ضرر و زیان نشوند. یکی از مهمترین عملیاتی که توسط پول صورت می‌گیرد «خرید» است. خرید در مقایسه با پس انداز یا سرمایه گذاری جریان خروج پول از سبد دارایی محسوب می‌شود. با این وجود ممکن است همین خرید در جایی دیگر، خود نوعی سرمایه گذاری محسوب شود مثل خرید انواع بیمه نامه عمر یا املاک و غیره. در اینجا هدف ما پرداختن به این نوع از خرید نیست بلکه می‌خواهیم درباره خرید، به معنای رایج آن یعنی پرداخت پول بابت دریافت یک کالای مصرفی با هم صحبت کنیم. حال سؤال اصلی ما این است که آیا این نوع از خرید نیازمند مهارت خاصی است؟ واینکه چکار کنیم تا بهترین خرید را انجام دهیم؟

درابتدا باید گفت؛ بله «مهارت خرید» یکی از مهارت‌های مهم علم «سواد مالی» است و برای اینکه به این مهارت دست یابیم لازم است تا مثل همه مهارت‌ها، نکاتی را بیاموزیم و به کار بندیم. در این یادداشت می‌خواهم شما را با برخی از این مهارت‌ها آشنا کنم. توجه به این نکات به شما کمک می‌کند تا یک خرید خوب انجام دهید. برای شروع کافیست از این پس در هنگام خرید به نکات ذیل توجه کنید:

• خرید خوب سه ویژگی دارد

فراموش نکنید کالایی که خرید می‌کنید باید دارای سه ویژگی هم زمان باشد؛ «پایین‌ترین قیمت»، «بالاتریت کیفیت»، «کاربردی بودن». تعجب نکنید!. حالا یک بار دیگر آن سه ویژگی را بخوانید و بعد به این نکته فکر کنید که خریدهای یک هفته اخیرتان تا چه حد از این سه ویژگی برخوردار بودند؟ منظور من هرسه این ویژگی‌ها است. به احتمال بسیار زیاد اگر منصفانه به خریدهایتان دقت کنید متوجه می‌شوید که بسیاری از آنها فاقد این هرسه ویژگی با هم بودند. اگر اینطور باشد شما ناگزیرید از این به بعد با مهارت‌های خرید آشنا شوید.

• از خرید احساسی پرهیز کنید

بعضی از افراد از خرید کردن لذت می‌برند. آن‌ها بدون اینکه خود بدانند هر هفته مبالغ زیادی از پول خود را صرف خرید چیزهایی می‌کنند که از داشتن آنها و یا بهتر بگویم خرید آنها لذت می‌برند و با این کار احساس خوشی به آنها دست می‌دهد، بدون آنکه واقعاً به آن کالاها نیازی داشته باشند. این خریدها مضر و حتی خطرناک است. سعی کنید به جای راهروهای پاساژها و فروشگاه‌ها، از قدم زدن در جاهایی دیگر مثل پارک‌ها لذت ببرید.

• برای خرید برنامه ریزی کنید

بسیاری از افراد بدون برنامه و بطور لحظه‌ای اقدام به خرید می‌کنند. این نوع خریدها اغلب فاقد آن سه اصل مهمی که ذکر کردیم هستند. سعی کنید برای نوع، مقدار و زمان خریدتان برنامه ریزی داشته باشید و برای تنظیم آن برنامه از مشورت خانواده‌تان هم استفاده کنید.

• مهارت نه گفتن را بیاموزید

خیلی از ماها ممکن است به دلیل خجالت و یا عدم توانایی در «نه گفتن» مجبور به خرید شده باشیم. در این مواقع بهترین کار آن است که به تعارف‌ها و تعریف‌های مکرر فروشنده توجه نکنیم و به این موضوع بیاندیشیم که آن خرید تا چه حد به نفع ما است. فروشنده‌های ماهر سعی می‌کنند تا ما را در موقعیت‌هایی قرار دهد که نتوانیم نه بگوییم. این خریدها نه تنها مضر هستند بلکه ممکن است در صورت تداوم به یک نقطه ضعف جدی برای ما تبدیل شود. پس یاد بگیریم که به حرف‌های فروشنده گوش کنیم اما خودتان تصمیم بگیریم.

شما در کارگاه‌های علمی سواد مالی، می‌توانید با مهارت‌های خرید آشنا می‌شوید. مهارت خرید بخشی مهم از مدیریت پول در مبحث سواد مالی محسوب می‌شود.

ارتباط با نویسنده: Rezaseifpour@gmail.com