نوع عملکرد کمیسیون ماده صد دلیل اصلی افزایش تخلفات است/باید به سمت ساخت شهرک حرکت کرد

اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا در خصوص وضعیت ساخت و ساز در گیلان و چالش های پیش روی این صنعت با مهندس ایرج پورنصیری مدیرعامل شرکت مشاور که سابقه دو دوره عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان را دارد به گفتگو نشستیم.

در وضعیت رکود ساخت و ساز جامعه مهندسی بیشترین ضرر را متحمل شده است

ایرج پورنصیری در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه از منظر اقتصادی در زمانی ساخت و ساز در کشور رونق خوبی داشت، اظهار کرد: سرمایه گذاران زیادی از تمام صنوف به غیر از مهندسی وارد این عرصه شدند و درآمد مناسبی نیز کسب کردند اما بعد از سال‌ها بنا به دلایل مختلفی هم اکنون ساخت و ساز وارد رکود شده است و همهٔ دست اندرکاران این عرصه متضرر شدند و از همه بیشتر صنوف وابسته به ساخت و ساز و خصوصا مهندسین بیشترین ضرر  را متحمل شده‌اند و امروز نفس‌های آخر را می‌کشند.

وی افزود: پیش بیینی می‌شود با توجه به تمهیداتی که دولت در چارچوب اقتصاد مقاومتی اندیشیده و سرمایه گذاری‌های خارجی تا پایان سال بخشی از مشکلات این عرصه حل شود.

کیفیت ساخت و ساز در بعد از انقلاب پیشرفت محسوسی داشته است/ در بخش شهرسازی نتوانستیم به موفقیتی دست پیدا کنیم

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان با بیان اینکه از منظر فنی با دو بخش مختلف رو  به رو هستیم، یادآو شد: کیفیت ساخت و ساز در بعد از انقلاب پیشرفت محسوسی داشته و خصوصا بعد از زلزله رودبار و منجیل بر کیفیت نیز افزوده شده و سازمان نظام مهندس و راه و شهرسازی نیز با تدوین آیین نامه و نظارت موجب ارتقای کیفیت ساخت و ساز‌ها شده اند اگرچه هنوز به کیفیت ایده آل نرسیده‌ایم اما در بخش شهرسازی نتوانستیم به موفقیتی دست پیدا کنیم.

پورنصیری با بیان اینکه در بخش شهرسازی با نماهای نامتجانسی رو به رو هستیم تصریح کرد: هم اکنون با یک بی‌نظمی شدید ساخت و ساز صورت می‌گیرد که این امر موجب شده نمای ظاهری رشت تغییراتی شدید کند.

وی افزود: در گلسار زمانی شاهد آرامش خاصی بودیم اما امروز ارتفاع ساختمان‌ها به صورت نامنظم افزایش پیدا کرده و از یک سو خط آسمان رعایت نمی‌شد و از آن سو بجای دیدن فضای سبز شاهد ساختمان‌ها هستیم.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان با تاکید بر لزوم رعایت قوانین شهرسازی اظهار کرد: در گیلان از داخل دیوار‌ها و آسفالت‌ها حتی گیاه می‌روید و می‌ بایست ما از این نعمت خدادای استفاده کنیم و گردشگران هم انتظار دارند در بین این همه ساختمان، فضای سبز را هم ببنیند. در دبی برای ایجاد یک درخت باید کلی هزینه کنند اما ما به راحتی نسبت به این قضیه بی‌توجه هستیم.

پورنصیری به برخی از جلوه‌های طبیعی در راه‌های ارتباطی گیلان اشاره کرد و گفت: شهرهای چون لاهیجان و یا فومن که از قدیم ورودی خود را درختکاری کرده‌اند هنوز مورد علاقه مردم هستند اما در بخش شهرسازی چه در داخل شهر و چه در خارج از محدوده شهری دچار مشکلات عدیده‌ای هستیم و حتی دیگر قادر نیستیم مناظر طبیعی نظیر کوه و جنکل را به راحتی ببینیم.

نوع عملکرد کمیسیون ماده صد دلیل اصلی افزایش تخلفات است

پورنصیری با تاکید بر اینکه در بوجود آمدن این وضعیت صرفا سازندگان مقصر نیستند، خاطرنشان کرد: سازنده به دنبال منافع خودش است و در چارچوب قانون این کار را می‌کند و ناظر هم در صورت تخلف گزارش می‌دهد و راه وشهرسازی هم که طرح جامع و تفصیلی را دارد در کمیسیون‌های ماده پنج و مشابه نیز سختگیری‌های لازم را به عمل می‌آورد اما علت تخلفات موجود علی رغم وجود راهکارهای قانونی و نظارت به این دلیل است که در کمیسیون ماده صد سختگیری‌های لازم صورت نمی‌گیرد.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان با اشاره به مفاد ماده صد اظهار کرد:  می بایست ساختمان‌هایی که خلاف اصول فنی بهداشتی و شهرسازی ساخته شده‌اند تخریب شوند اما حقیقت این است که وقتی تخلفی صورت می‌گیرد یعنی اساسا اصول فنی شهرسازی رعایت نشده است.

وی تصریح کرد: یقینا می گویم که در بیش از ۹۰ درصد مواردی که در کمیسیون‌ها رای صادر می‌ شود اصول شهرسازی رعایت نشده است. اما شهرداری عادت کرده است روی این بخش که درآمد زاست برنامه ریزی کرده و در ظاهر هم همهٔ کارهای کمیسیون ماده صد قانونی است و تقاضای تخریب هم حتی می‌کند اما عملا اینگونه نیست و به جریمه راضی می‌شوند و اصول فنی را زیر پا می‌گذارند.

وی با بیان اینکه «ساخت وساز غیرمجاز در گیلان واقعا بیداد می‌کند» خاطرنشان کرد: اکنون تخلف تبدیل به یک حق شده است. قوانین خوبی داریم و ماده ۱۰۰ شهرداری‌ها هم کاملا شفاف است و ساختمانی که اصول فنی بهداشتی و شهرسازی رعایت نکرده باید تخریب شود اما کمیسیون‌ها این را رعایت نمی‌کنند.

پورنصیری نوع عملکرد کمیسیون ماده صد و کمیسیون‌های مشابه در روستا دلیل اصلی تخلفات دانست و اظهار کرد: اگر کمیسیون‌ها از متولیان شهرسازی استعلام می‌کردند باید درصد بالایی از ساختمان‌ها تخریب شوند. اگر در مقطعی آن دسته از ساختمان‌هایی که در آنها تخلف صورت گرفته تخریب شوند بطوری که تمهیداتی اندیشیده شود تا شوک وارد نشود دیگر کسی روی تخلف سرمایه گذاری و برنامه ریزی نمی‌کند.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان افزود: متاسفانه تامین درآمدهای شهرداری و همچنین عطوفت نسبت به شهروندان موجب شده که در بسیاری از موارد حکم تخریب به جریمه تبدیل شود.

باید به سمت ساخت شهرک حرکت کرد

پورنصیری در خصوص برخی اظهار نظر‌ها در خصوص طرح تفصیلی مناطق رشت و انتقادات وارد آمده به آن گفت: در هیات مدیریه نظام مهندسی در خصوص طرح تفصیلی اظهار نظری نشده ولی مشکلی که بوجود آمده این است که برخی تخلفات موجب شده که برای برخی حقی ایجاد شود. وقتی برخی افراد متضرر می‌شوند صدای اعتراض آن‌ها هم بلند می‌شود.

وی افزود: آنچه که مسلم است این است که هم اکنون شوکی به بازار مسکن با اجرای طرح تفصیلی وارد آمده و باعث رکود ساخت وساز هم شده اما این مسئله موقتی خواهد بود.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان یادآور شد: باید بپذیریم که مشاورینی که طرح جامع یا تفصیلی را تدوین می‌کنند تنها به فکر منافع سرمایه گذاران نیستند و منافع نسل آینده را نیز در نظر می‌گیرند.

پورنصیری به راهکارهایی جهت رعایت توامان منافع سرمایه گذاران و مردم اشاره کرد و گفت: می‌توان شهرک هایی با تمام امکانات رفاهی نظیر شهرک آسمان تبریز یا آتیساز تهران ساخت. در این شهرک ها فضای سبز خوبی وجود دارد و مردم نیز در آرامش هستند. می‌توان با سطح اشتغال بسیار کم به سمت بلند مرتبه سازی رفت و کسی هم منکر ویلاسازی نیست اما راه حل تامین منافع سرمایه گذار و همچنین تامین منافع شهروندان ایجاد چنین شهرک‌هایی است و باید به چنین سمتی پیش رویم.

وی در خصوص تجربه طرح مسکن مهر که به نوعی شهرک سازی بوده، گفت: در مسکن مهر به کیفیت بها داده نشد و این طرح کاملا اقتصاد محور بود.

بهتر بود ساخت پیاده راه به تدریج انجام می شد

مدیرمسئول نشریه فن و هنر گفت: در خصوص پیاده راه از ما نظری نخواستند اما در نشریه فن و هنر نظام مهندسی گیلان نظرات مخالف و موافق پیاده راه فرهنگی رشت بازتاب داده شده است. به نظر من بافت مرکزی زیبا‌تر شده است اما مشکلاتی وجود دارد و به نظرم می‌بایست به تدریج و با تمهیدات بیشتری انجام می‌شد. واحدهای تجاری ایجاد شده در طول تاریخ ایجاد شده و بهتر بود که این کار به تدریج صورت می‌گرفت تا آن‌ها هم متضرر نشوند.

سازمان‌های نظام مهندسی جزو سالم‌ترین مجموعه‌های اجرایی هستند

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان با بیان اینکه اهداف و وظایف سازمان نظام مهندسی توسط قانونگذار کاملا مشخص است یادآور شد:  در بخشی از موارد به اهداف خود دست پیدا کرده‌ایم و در برخی از موارد نیز نه! بعضا خود قانون نیز ضعف داشته است و اهرم‌های مورد نیاز برای سازمان مهیا نشده است.

پورنصیری افزود: سازمان‌های نظام مهندسی در سراسر کشور جزو سالم‌ترین مجموعه‌های اجرایی هستند چون علاوه بر اینکه بازرسی می‌تواند ورود کند و نظارت عالیه نیز توسط راه و شهرسازی صورت می‌گیرد خود مهندسین نیز به طور دائم در حال رصد فعالیت‌ها هستند چون اعضای هیات مدیره با آرای خود مهندسین انتخاب شده‌اند و این درست برخلاف ادارات است.

لزوم برون سپاری صدور پروانه و ایجاد دفا‌تر کارگزاری

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان در بخش دیگری از اظهارات خود روند دریافت پروانه از شهرداری را دارای اشکالاتی دانست و گفت:  نمی خواهم بگویم خود سازمان نظام مهندسی ضعفی ندارد اما همچنان در بحث مرجع صدور پروانه دچار اشکالاتی هستیم. شهرداری‌ها عموما به دنبال منافع شخصی خودشان هستند و برای اینکه کار سرمایه گذار را تسریع کنند به بخش طراحی و اجرای ساختمان نیز ورود کرده‌اند و این موضوع اساسا خلاف قانون است. با اینکه همه می‌داننند چنین اتفاقی در حال رخ دادن است اما چون هیچ مستندانی وجود ندارد کسی نمی‌تواند متخلفین را به مراجع قضایی معرفی کند. البته این مربوط به گیلان نیست و در همه جای کشور وجود دارد.

وی افزود: خود سازندگان نیز برای اینکه کار‌هایشان تسریع و تسهیل شود به دنبال همین کار‌شناسان و یا دفا‌تر خاصی که نیروهای شهرداری معرفی می‌کنند مراجعه می‌کنند و این سبب می‌شود به جای اینکه کار کیفیت پیدا کند تنها صدور پروانه تسریع می‌شود. برخی افراد خاص در طول سال میلیاردر می‌شوند و از آن سو دفا‌تر زیادی هم بیکارند.

پورنصیری برون سپاری و ایجاد دفا‌تر کارگزاری را از جمله راه حل‌های رفع این مشکل ارزیابی کرد و گفت:  البته خود آن اشخاص ممکن است دوباره در‌‌ همان دفا‌تر کارگزاری نیز نفوذ کنند اما این دفا‌تر اگر به نظام مهندسی سپرده شود امکان تخلف به حداقل می‌رسد. در همین رشت برخی از کار‌شناسان حتی قیمت داشتند و به ازای دریافت مبلغی کار‌ها را تسهیل می‌کردند.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان گفت: از آنجایی که نیروهای متخصص این امر هم در سازمان وجود دارد امیدواریم طی توافق شهرداری با نظام مهندسی پروسه مرجع صدور پروانه از شهرداری به نظام مهندسی انتقال پیدا کند.

وی تصریح کرد: هم اکنون تعاملات خوبی با ثابت قدم شهردار رشت وجود دارد و هیات مدیره نیز مصوب کرده که رئیس سازمان با شهردار رشت در این خصوص وارد مذاکره شود.

معماری بومی یعنی اینکه به خواسته های شهروندان هم توجه شود

پورنصیری در بخش دیگری از اظهارات خود در خصوص رعایت اصول فنی ساخت در شهرستان‌های مختلف گیلان گفت: از لحاظ کیفیت اگر بحث زمین‌های نسقی را در رشت در نظر نگیریم و به نکات فنی ساخت و ساز توجه کنیم «رشت» بهترین شهر است اما از لحاظ شهرسازی بین شهرهای مختلف استان تفاوتی وجود ندارد.

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان گفت: معماری بومی به این معناست که خواسته‌ای شهروندان هم در آن دیده شود و مردم بالاجبار در یک ساختمان زندگی نکنند. هم اکنون در روستا‌ها ساختمان های قدیمی وجود دارد که هنوز هم وقتی در آنجا زندگی می‌کنیم لذت می‌بریم. در بخش شهرسازی و ساختمان سازی همواره بخش اقتصادی بر توجه به المان‌های بومی سایه انداخته است و موجب شده زمین‌ها به قطعات کوچکی تفکیک شوند و در‌‌ همان زمین‌های کوچک مجبور شده‌ایم که ارتفاع را تا حداکثر بالا ببریم و ساختمان‌هایی به مردم تحمیل می‌شود که حتی مورد علاقه خودشان نیز نیست.

وی افزود: در خصوص تفکیک‌ها هم مشکلاتی وجود دارد و قطعات زمین ها به صورت نادرست تفکیک شده اند و بطور کل در خصوص لزوم توجه به معماری بومی ضوابط محکمی نیز وجود ندارد.

پورنصیری در خصوص اظهارات برخی مسئولان در رابطه با قطع امتیازات برق یا گاز ساختمان‌ها در صورت تخلف گفت: تجربه ثابت کرده که چنین برخوردهایی جواب نمی‌دهد وقتی سازنده می‌داند که جایگاهی مثل کمیسیون ماده صد وجود دارد که با پرداخت تخلف می‌تواند هرچه که بخواهد بسازد مطمئنا به کار خود ادامه خواهد داد. سیستم باید آنچنان تعریف شده باشد که تخلفی صورت نگیرد و پیشگیری شود. ذاتا کمیسیون ماده صد و ماده ۹۹ خوب است اما نوع اجرای آن مشکلاتی وجود دارد و باید اصلاحاتی در آن صورت گیرد.

ارتباط خوب نظام مهندسی با نمایندگان

وی با بیان اینکه نظام مهندسی گیلان با نمایندگان استان در مجلس رابطه خوبی دارند تاکید کرد: جلسات متعددی با مهندس لاهوتی، مهندس جعفرزاده و دکتر تامینی برگزار کردیم و هر زمان هم که مشکلاتی وجود داشته باشد تمام نمایندگان گیلان همواره به سازمان کمک کرده‌اند.

ماجرای تبصره ۲ ماده ۷ و انتخاب بین بد و بدتر

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گیلان در خصوص اعتراض مهندسان به موضوع تبصره ۲ ماده ۷ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اظهار کرد: ساختمانهایی که ساخته می‌شد بر اساس نقشه اجرایی مصوب پروانه نیست. مستندات جهت بازرسی و کنترل ساختمان وجود دارد اما وقتی ناظر می‌رود متوجه می‌شود که در روند ساخت خلاف صورت گرفته اما هیچ نقشه کنترل شده‌ای در سازمان وجود ندارد. پیشنهاد این بوده که نقشه‌های دومی که در آن ساختمان بصورت خلاف ساخته می‌شود در سازمان کنترل شوند تا حداقل در صورت تخلف ساختمان از لحاظ فنی خوب ساخته شود اما برخی اعضا و بدنه دولتی به آن معترض شدند و حقیقت این بود که ما بین بد و بد‌تر صرفا بد را انتخاب کردیم و امیدواریم با همکاری نهادهای مرتبط این مشکل را نیز حل کنیم.