دیپلماسی لبخند یا تقویت مقاومت؟
پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: از زمانی که دکتر روحانی رسما سکان مدیریت اجرایی کشور را در دست گرفته ، منطقه خاورمیانه نیز درگیر بحرانهای جدیدی شده و نوع نگاه دستگاه دیپلماسی کشورمان به بحرانهای به وجود آمده و پیش رو برای کشوری که متحد اصلی ایران در منطقه به شمار میرود به شدت مورد توجه […]
پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: از زمانی که دکتر روحانی رسما سکان مدیریت اجرایی کشور را در دست گرفته ، منطقه خاورمیانه نیز درگیر بحرانهای جدیدی شده و نوع نگاه دستگاه دیپلماسی کشورمان به بحرانهای به وجود آمده و پیش رو برای کشوری که متحد اصلی ایران در منطقه به شمار میرود به شدت مورد توجه رسانه های غربی قرار گرفته است.
به گزارش رجانیوز، از نظر رسانهها و کارشناسان غربی ایران و امریکا با وجود این بحران جدید در سوریه وارد فاز جدیدی از روابط و چشم انداز روابط در آینده خود شدهاند . زمانی که حجتالاسلام روحانی به عنوان رییس جمهور ایران در انتخابات یازدهم برگزیده شد، امید غرب برای تغییر رویکرد ایران بر سر پرونده هستهای بیشتر شد با این حال تلاش امریکا برای متهم کردن متحد اصلی ایران در منطقه و حمله نظامی به این کشور روی دیگر سکه لبخندهای دیپلماتیک است.
دیپلماسی به کار رفته طی دو هفته گذشته از سوی ایران و صحبتهای مطرح شده نشان داده است ایران سعی دارد از طریق دیپلماسی و گفت و گو و همکاری با قدرتهای بین المللی از این حمله احتمالی جلوگیری کند اما نکته جالب در این مسئله این است که این دیپلماسی آنچنان که باید مورد توجه غرب قرار نگرفته و این تقویت شدن محور مقاومت است که تردیدهای امریکا برای حمله به سوریه را بیشتر کرده است.
شاید بتوان اینطور نتیجه گیری کرد که میتوان مسئله سوریه را مثال مناسبی برای مقایسه کارکرد دیپلماسی لبخند از یک سو و تقویت محور مقاومت از سوی دیگر دانست . اما چرا این مقایسه باید صورت گیرد ؟ این بحث گرچه در کشورهای غربی هم مورد توجه قرار گرفته اما در داخل ایران به دلیل اینکه بحث های انتخابات یازدهم ریاست جمهوری و رقابت دو طیف اصولگرایان و اعتدال گرایان با همین محورها در هم تنیده شده بود، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
تلاش رسانههای غربی بر قرار دادن ایران بر سر یک دوراهی ساختگی است. از دید رسانه های غربی هر دو رییس جمهور ایران و امریکا یعنی روحانی و اوباما در مرحله حساسی از تاریخ روابط دو کشور قرار دارند و مسئله سوریه به پیچیده تر شدن این روابط کمک می کند . از نظر این رسانه ها، ایران در مواجهه با تصمیم اوباما برای حمله به سوریه دو راه بیشتر پیش رو ندارد . یا باید در ظاهر از این حمله انتقاد کرده و در پشت پرده اقدامی علیه امریکا در طی مدت جنگ انجام ندهد تا بلکه شاید بتواند در طی مذاکرات هستهای از حسن نیت احتمالی امریکا بهرهمند شود و یا اینکه با به کار بردن همان سیاستهای پیشین و تقویت محور مقاومت در منطقه ، اقداماتی جهت ضربه زدن به منافع امریکا طی این جنگ انجام دهد که این کار پیشبرد پرونده هستهای در مذاکرات ۵+۱ را با ابهاماتی رو به رو می سازد .
آزمایش روحانی
کریستین سانس مانیتور در این باره نوشت: ایران در مرحله سختی قرار دارد از یک سو متحد دیرینه او سوریه قرار دارد که باید این اتحاد را حفظ کند و از سوی دیگر به دنبال تعامل دوباره با امریکا است که این روزها به شدت به دنبال حمله سوریه است .
با توجه به اینکه ایران نیز مورد هدف سلاحهای شیمیایی قرار گرفته است، روحانی هفته گذشته در توئیتر خود نوشت:«ایران از جامعه بین الملل میخواهد تمام تلاش خود را برای جلوگیری از به کار بردن سلاح شیمیایی درهرجای جهان به کار ببرد به خصوص در سوریه.»
در ادامه این گزارش به تلاش محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای روشن کردن موضع ایران در قبال مسایل سوریه و علت مخالفت ایران با حمله امریکا به سوریه که در صفحه شخصی او در فیسبوک صورت گرفته بود نیز اشاره شده و آمده است که جواد ظریف در یادداشت خود نوشت:«آیا همه کشورهایی که ظرفیت نظامی دارند، اجازه دارند هر زمان که خواستند کشوری را تهدید به حمله نظامی کنند؟ آیا کسانی که «همه گزینه ها را روی میز دارند» توجه کرده اند که با این گزینه هایشان طی ۱۰۰ سال گذشته چه به دست آورده اند؟ به این مسئله توجه کرده اند که ۸۵ درصد آغاز کنندگان جنگ هانتوانسته اند در جنگ پیروز شده و یا به اهداف خود برسند؟ و اجازه بدهید امیدوار باشیم که می توانیم از یک ماجراجویی مصیبت بار جلوگیری کنیم.»
کریستین ساینس مانیتور همچنین در ادامه به هشدارهای نظامیان و اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره کرده و نوشته است: در حالیکه دولت روحانی مواضع نرم‌تری نسبت به احتمال آغاز حمله محدود به سوریه دارد، تهدیدات نظامیان ایران قطع نشده و آنها بیان می کنند که جنگ با سوریه به ویتنام دوم امریکا تبدیل خواهد شد .
اینکه ایران میخواهد در این زمین جدید چگونه هم در گفت و گوهای هسته ای تعامل خود با امریکا را به نمایش بگذارد و هم از سوریه دفاع کند ، موضوعی است که مورد توجه این رسانه قرار گرفته و مدعی شده است مواضع نرم دولت جمهوری اسلامی نشان میدهد گفت و گوها برای ایران به همان اندازه اهمیت دارد که سوریه برای منافع ملی ایران مهم است و روحانی به دنبال یک بازی برد- برد با استفاده از ظرفیت دیپلماسی ایران است .
چهره ایران در حوزه مقاومت و ترس اوباما
اما مسئله دیگری نیز در این میان مطرح شده است و در واقع از ایران با دو چهره یاد شده است چهرهای که با تلاشهای دیپلماتیک به دنبال آغاز نشدن جنگ است و چهرهای دیگر که به عنوان قدرتی منطقهای که با همراهی نیروهای شیعه عراقی و لبنانی و همچنین نیروهای مقاومت اسلامی میتواند تاوان سنگینی از امریکا بگیرد . رسانههای غربی بیشتر به این سوی ماجرا پرداختهاند و با تحلیلهای مختلف بیان کردهاند ترس امریکا نه از اقدامات دیپلماتیک ایران بلکه از قدرت او در به کارگیری نیروهای حزب الله و تقویت محور مقاومت برای واکنش به هرگونه تهدید احتمالی است.
دن بایمن یک عضو ارشد سیاست خارجی در یادداشتی در موسسه بروکینگز در سایت ای بی سی نیوز ، به پیامدهای ۵ گانه حمله اوباما به سوریه اشاره کرده و درباره اقدامات احتمالی ایران برای پاسخ به این اقدام نوشته است: «رهبران ایران نیز طی چند روز گذشته به شدت درباره سوریه صحبت کرده و تهدیدهایی را مطرح ساخته اند. آنها از امریکا خواستهاند در درگیری پیش آمده درون سوریه دخالت نکند. این افراد همچنین تهدید کردهاند جواب هر تهدید در سوریه را با اقدامات تلافی جویانه در اسراییل پاسخ خواهند داد .
یکی از مقامات نظامی ایران چند روز پیش اعلام کرد که ایران منافع امریکا در منطقه را هدف قرار داده و جایی را با خاک یکسان میکند که به امنیت ملی امریکا گره خورده است (که مطمئنا این هدف اسراییل خواهد بود) اما آنتونی کردزمن تحلیلگر مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی امریکا معتقد است اگر حتی ایران هم به اسراییل حمله کند، احتمال نمیرود امریکا برای کمک به متحدش وارد میدان جنگ واقعی با ایران شود.
کردزمن در ادامه می افزاید : اگر ایران بخواهد به اسراییل ضربه بزند لازم نیست حتما نیروهای ایرانی را به منطقه بفرستد و میتواند از طریق نیروهای متحدان عرب خود در منطقه برخی مکانها در اسراییل را هدف قرار دهد . با این حال اسراییل مدیریت دفاعی خودش را دارد و ما دلیل محکمی داریم که نخواهیم درگیر این مسایل شویم چرا که هم اکنون نیز با عربهای زیادی در منطقه مشکل داریم واین کار را برای امریکا سخت تر میکند .
ایران حتی اگر نخواهد به متحد امریکا در منطقه یعنی اسراییل حمله کند، با کمک روسیه پاسخ به این اقدام را با ارسال بیشتر سلاح و نیروهای مبارز و تشویق نیروهای مبارز دیگر در عراق و لبنان برای جنگیدن در سوریه و یا حتی افزودن بر فشارهای دیپلماتیک میدهد و این مهمترین تردید اوباما برای حمله به سوریه است .
چرا حزب الله وارد لیست گروههای تروریستی شد ؟
نشریه دیلی بیست نیز در گزارشی به بحث های موجود در کاخ سفید درباره واکنش ایران پرداخته و نوشته است: «از حدود یک سال پیش که اوباما گزینه حمله نظامی به سوریه را مورد بررسی قرار میداد، امکان حملات تلافی جویانه ایران در پاسخ به این اقدام، همواره سایهای سنگین بر روی بحثها در کاخ سفید میانداخت.»
در بحثهای کاخ سفید به این مسئله پرداخته میشد که اگر به سوریه حمله محدود نظامی شود ، ممکن است ایران حملاتی تروریستی را در خارج از خاورمیانه و اهداف امریکایی و اسراییلی ترتیب دهد. یکی از کارشناسان مسایل ایران در کاخ سفید بر این عقیده است که اگر قرار باشد منافع امریکا با این حمله به خطر افتد، این پایگاهها و افراد امریکا در خاورمیانه یعنی لبنان و سوریه و عراق و یا هر جای دیگری در منطقه خاورمیانه هستند که تهدید خواهند شد و بعید است ایران و یا حزب الله در بیرون از منطقه دست به چنین اقداماتی بزنند . به دلیل ترس از مطرح شدن اقدامات تروریستی حزب الله و بیرون از منطقه خاورمیانه نیز امریکا نام این گروه را در لیست گروههای تروریستی قرار داد تا عبور و مرور این افراد در کشورهای مختلف با سختی هایی صورت گیرد.»
به نظر میرسد حتی با رویکردی منفعت گرایانه و بدون در نظر گرفتن آرمانهای انقلابی و دینی، عاقلانهترین روش برای حرکت در شرایط بوجود آمده، تکیه بر عوامل قدرتزا برای جمهوری اسلامی ایران باشد که دشمنان و طرفهای مقابل ایرانی را به طراحی واکنشهای متقابل با این عوامل واداشته است. رفتار طرف مقابل نشان میدهد که این تکیه بر عوامل واقعی قدرتزا برای ایران است که جمهوری اسلامی را با موفقیت از شرایط پیش رو عبور خواهد داد و گرنه با نادیده گرفتن این عوامل به بهانه روی آوردن به دیپلماسی لبخند، قطعا آنچه نصیب می‌شود، سیلی محکم طرف غربی است.
دیدگاه