نگاهی به طرح هادی روستایی در گیلان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا علی پورجعفر، کارشناس ارشد کشاورزی و محیط زیست در یادداشتی نوشت:

گیلان؛ سرزمین کوه و دریا و جنگل، سرزمینی که همه زیبایی های طبیعی و الزامات یک زندگی رویایی  را دارد. شوربختانه گیلان عزیز ما به ویژه در دو دهه اخیر دستخوش تغییرات ناخوشایند زیست محیطی در حوزه « انسان ساخت» شده که متاثر از عواملی چون سو مدیریت و برنامه ریزی های غیر کارشناسانه در حوزه مدیریت روستایی می باشد. واگذاری امور روستاها به شوراهای محلی گرچه با هدف ایجاد بستر توسعه و عمران و روان بخشی امور روستاها انجام شده اما خود به یکی از عوامل مهم ایجاد بحران و معضلات زیست محیطی لاینحل در روستاها تبدیل شده است. در این میان منفعت طلبی های فردی و گروهی متاثر از سواستفاده های مالی و گرایش های خویشاوندی و جناح بندی های محلی، بیشترین آسیب را به سیمای روستاها وارد نموده است. ظهور دفاتر املاک متعدد و بیشمار در روستاها و گسترش نامیمون پدیده دلالی و واسطه گری زمین و ملک در روستاها که متاسفانه بعضاً توسط برخی از اعضای شوراهای روستایی اداره می شوند و شوربختانه اراده ای هم برای نظارت بر عملکردشان وجود ندارد از مهمترین علل نابودی بافت های روستایی به شمار می آیند. عمران و آبادی روستاها از سوی دولت محترم از جمله؛جاده سازی، برقدار نمودن و گاز رسانی که با هدف جلوگیری از مهاجرت روستائیان انجام پذیرفته چون بدون توجه به موضوع مهم ایجاد شغل و کسب درآمد روستائیان انجام شده است نه تنها کمکی به تحقق اهداف پبیش بینی شده ننموده است بلکه موجب تسریع امر ویلا سازی در داخل و خارج بافت روستایی توسط غیربومیان شده است که علاوه بر ایجاد بحرانهای زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی، موجب سخت تر شدن شرایط اسکان بومیان به ویژه نسل جوان در روستاها شده است. تطمیع روستائیان از سوی دلالان و ترغیب ایشان به فروش زمین و ملک به غیربومیان که میبایست به عنوان میراث گذشتگان برای تداوم حیات آیندگان باشد زنگ خطری است که امروز بیش از گذشته به گوش می رسد. زمین هایی که به بهای ناچیز از پدران خریداری شده و طی  یک جریان سودجویانه و ناجوانمردانه به فرزندان چندین برابر فروخته می شوند.

با عنایت به مطالب عنوان شده، برای همه دوستداران گیلان  فرض و بر مسئولین محترم کشوری و استانی تکلیف قانونی، شرعی و عرفی است که با اتخاذ تدابیر هوشمندانه از ادامه روند نابودی طبیعت و سیمای روستاهای گیلان جلوگیری نمایند.

انتظار می رود مسئولین محترم استان اهتمام بیشتری به امر تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی به عنوان چراغ راه توسعه اصولی و صحیح روستاها داشته باشند. مشارکت و همفکری مردم در کلیه عملیات طراحی و اجرا طرح هادی روستاها امری لازم (تبصره ۳ ماده ۴ قانون اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی) است اما نافی حضور شایسته و نظارت دقیق مسئولین نمی باشد.

پیشنهاد می شود متولیان تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی به منظور حفظ و نگه داری اکوسیستم های روستایی، المانهای روستایی و پایداری  زندگی روستایی، موارد به شرح زیر را ملحوظ نظر قرار داده و بسترهای قانونی لازم را فراهم نمایند:

۱-آینده نگری از طریق ارائه برنامه جامع در حوزه نفوذ روستا برای تهیه طرح های غیرفیزیکی با مشارکت فعالانه دستگاههای اجرایی استان.

۲-توجه به موقعیت کالبدی برای بهبود وضع موجود روستا از طریق ارائه طرح های فیزیکی مناسب.

۳-بهره گیری از مشاورین امین، متخصص، آموزش دیده و آگاه به امور روستایی و آمایش سرزمین از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.

۴-بهره گیری از دانش، مهارت و تجارب فرهیختگان علمی و فرهنگی استان در کمیته های فنی «شورای مرکزی» و «شورای تصویب».

۵-ااولویت قرار دادن مصالح محلی، منطقه ای، استانی و ملی در تهیه و اجرای طرح ها بر نظر دهیاران و شوراهای محلی(توضیح اینکه براساس تجارب گذشته، سلیقه و اعمال نظر دهیاران در تهیه طرحها، بعضاً موجب خسران روستائیان و صدمه به سیمای روستاها شده است).

۶-آگاه نمودن روستائیان و تبیین موضوع برای ایشان قبل از تهیه، درمدت تهیه و پس از تهیه طرح های هادی روستایی با ایجاد شبکه های ارتباطی و اطلاع رسانی مناسب.

۷-افزایش دوره تهیه طرح های روستایی از ۱۰ سال به ۲۰ سال جهت تهیه طرح های جامع تر و همچنین جلوگیری از اعمال نفوذ دلالان و واسطه های زمین و ملک( توضیح اینکه بسیاری از اراضی کشاورزی و باغی توسط واسطه ها و دلالان به بهای ناچیز خریداری و حصارکشی شده تا تبدیل به مسکونی و به چندین برابر بفروش برسد).

۸-ساماندهی دفاتر املاک و برخورد قضایی با متخلفین( توضیح اینکه بسیاری از «انفال» مورد تعرض متجاوزین قرارگرفته که باید بازپس گرفته شوند).

در پایان، امید است متولیان امربا عزمی جزم و اراده ای استوار بر تهیه و اجرای طرح هایی که حیات و ممات و معیشت مردم از آنها تاثیر می پذیرد، اهتمام لازم را داشته و آینده درخشانی برای مردم متمدن گیلان رقم زده شود.

آبان ۱۴۰۱