اوکراین خواهد گفت «ایران» کجا بود؟ به رئیسی و امیرعبداللهیان نامه نوشتم، جواب ندادند

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا یه نقل از آسیا، در گفت‌وگوی ایرج جمشیدی، مدیر مسئول روزنامه آسیا با سرگئی بوردیلیاک، سفیر اوکراین در تهران و هیات دیپلمات این کشور، در خصوص بحران جنگ اوکراین و موضع ایران در قبال آن و نیز گمانه زنی‌ها درباره چگونگی پایان جنگ و نیز مسایل مهمی درباره روابط و مبادلات تجاری و اقتصادی اوکراین و جمهوری اسلامی و تامین مواد غذایی در وضعیت جنگ بررسی شده است.

ایرج جمشیدی، مدیر مسئول روزنامه آسیا به اتفاق هیات همراه با عالیجناب سرگئی بوردیلیاک (Serhii Burdyliak) سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار اوکراین در تهران دیدار و گفت‌وگو داشت.

در این گفت‌وگو در خصوص بحران جنگ اوکراین و موضع ایران در قبال آن و نیز گمانه زنی‌ها درباره چگونگی پایان جنگ و نیز مسایل مهمی درباره روابط و مبادلات تجاری و اقتصادی اوکراین و جمهوری اسلامی و تامین مواد غذایی در وضعیت جنگ بررسی شده است.

در این دیدار که حدود ۲ ساعت به طول انجامید، سفیر اوکراین از جزئیات شرایط ویژه‌ی جنگ در اوکراین و راه‌کارهای خروج از بحران کنونی نیز سخن گفت.

گزارش گفت‌وگوی ایرج جمشیدی، مدیر مسئول روزنامه آسیا با سفیر اوکراین را در ادامه بخوانید:

سرگئی بوردیلیاک در ابتدا پاسخ به سوال‌های روزنامه آسیا درباره انتشار مقاله‌ای علیه موجودیت اوکراین، در پایگاه خبری «ریانووستی» که ناشر سیاست‌های روسیه است، گفت: نخست وزیر و رئیس جمهور پیشین روسیه دیمیتری مدودوف مطالب این مقاله را تائید کرد. مهم‌ترین نکته این مقاله این است که روسیه می‌گوید اوکراین باید حذف شود، همه مجسمه‌های اشخاص تاریخی و نویسندگان اوکراینی باید نابود شود. همه خیابان‌ها و مناطقی که نام اوکراین بر آن‌هاست باید تغییر کنند و غیر قابل درک است که در قرن ۲۱ بتوان این سخنان را بر زبان آورد، اما روس‌ها این مقاله‌ها و پیشنهادات را می‌نویسند و منتشر می‌کنند. آنچه که در بوچا در نزدیکی شهر کیف اتفاق افتاد، یکی از نمونه‌هایی است از جنایاتی که روس‌ها در شهرها و روستاهای اوکراین کردند. عکس‌هایی که از کشتار بوچا منتشر شده است، این مسأله را تائید می‌کند. اکنون صدها خبرنگار از سراسر جهان مشغول کار برروی این جنایات هستند و به زودی همه دنیا و مردم جهان می‌توانند شواهد جنایت روسیه در دیگر مناطق را با چشمان خود ببینند که از آنچه در بوچا هم اتفاق افتاد وحشتناک‌تر است.

وی افزود: ما بیش از سیصد شاهد داریم که شهادت می‌دهند نیروهای روسیه به دختران ده تا شانزده‌ساله تجاوز کردند و آن‌ها را کشتند. البته باید بگویم پوتین به‌تنهایی این کارها را نکرده است؛ این ارتش و سربازان روسیه هستند که به خاک اوکراین، آمدند و به دختران و زنان ما تجاوز می‌کنند. پس تنها پوتین مقصر نیست. هم سربازان و هم مردمی که از او حمایت می‌کنند، مقصر هستند. تحصیلات من نظامی بوده و تحلیل من این است که روسیه شکست خورده، هم از نظر تاکتیکی و عملیاتی و هم از لحاظ استراتژیکی.

دیپلمات اوکراین در ایران توضیح داد: در آغاز حمله روسیه به اوکراین تحلیل‌گران و مقامات بلندپایه اروپا فکر می‌کردند اوکراین طی چند روز شکست بخورد. در همان روز نخست حمله روسیه، همتای من در آلمان نزد مقامات آلمان رفت و نخست وزیر از او پرسیدند چرا پیش ما آمدید تا چند ساعت دیگر کشورتان سقوط می‌کند! زمانی هم که جنگ شروع شد، یعنی در نخستین روزهای حمله روسیه، کمک‌هایی از سوی غرب به ما شد. اما این کمک‌ها بیشتر تجهیزات و تسهیلات سبکی همچون استینگر و جاولین بود که غربی‌ها پیشتر به مجاهدین افغانستان داده بودند چون فکرمی کردند اوکراین به زودی شکست می‌خورد. اما پس از اینکه ارتش اوکراین توانست بزرگترین و مدرن‌ترین واحدهای روسیه را منهدم کند، غربی‌ها تسلیهات سنگین هم به ما دادند. اکنون همه کشورهای اروپایی به اوکراین کمک می‌کنند تا این کشور از خود دفاع کند. برای اینکه همه می‌دانند اگر اوکراین شکست می‌خورد، نوبت دیگر کشورها هم می‌رسید و سایر کشورهای اروپایی از حمله روسیه در امان نخواهند ماند.

سفیر اوکراین اضافه کرد: همه تحلیل‌گران نظامی نیز مطمئن هستند که روسیه در شمال اوکراین، شکست سنگینی خورده است. موج اول حمله روسیه به اوکراین تلفات جانی بسیاری برای آن‌ها به همراه داشت. بیش از ۱۸ هزار و پانصد نفر از نظامیان روسیه کشته شدند و بیش از ۶۰۰ تانک روسی منهدم شدند. ۶۵۰ تانکی که ما منهدم کردیم از تعداد تانک‌های ارتش آلمان و فرانسه بیشتر است. پوتین و روس‌ها سه اشتباه بزرگ کردند؛ نخست آنکه که توانایی ارتش اوکراین را کم ارزیابی کردند. دومین اشتباه آن‌ها، دست کم گرفتن اتحاد مردم اوکراین از همه مناطق و جناح‌های مختلف بود. مردم اوکراین انتقاداتی به سیاستمداران و ریاست جمهوری داشتند، اما در زمان جنگ، ما به ریاست جمهوری اعتماد کردیم و اکنون می‌بینیم که رئیس جمهور سرجایش ماند و تصمیمات درست و به موقعی گرفت و سومین اشتباه روس‌ها دست کم گرفتن اتحاد کشورهای غربی بود. آن‌ها فکر نمی‌کردند غرب و اروپا چنین تحریم‌های سنگینی علیه روسیه اعمال کند که روس‌ها را اینگونه به سختی بیاندازد. اخیرا آلمان اعلام کرد که تا آخر سال جاری، آماده است به‌صورت کامل این کار را انجام دهد و واردات نفت و گاز از روسیه را قطع خواهد کند. و این موضوع در مورد ذغال سنگ نیز صادق است.

سرگئی بوردیلیاک توضیح داد: این شرایط صد در صد به نفع جمهوری اسلامی ایران است و می‌تواند آمریکا و غرب را به امضای موافقت‌نامه برجام با ایران را نزدیک‌تر کند. اما بیایید فکر کنیم که نفع روسیه برای ایران چیست؟ جمهوری اسلامی ایران اکنون در کنار روسیه ایستاده است اما اگر مثلاً فرض کنیم سال آینده مشکلاتی در روابط با روسیه به‌وجود بیاید و اگر مواضع دولت ایران در موردعدم حمایت از اوکراین ادامه پیدا کند و سال بعد بخواهید موادغذایی‌تان را از اوکراین تأمین کنید، اوکراین خواهد پرسید شما تاکنون کجا بودید؟ یک سال پیش که ما به کمک‌های بشردوستانه شما احتیاج داشتیم، شما کجا بودید؟

وی با اشاره به وضعیت روابط اقتصادی بین دو کشور ایران و اوکراین توضیحات بیشتری داد و گفت: پیش من در جزیره‌ی قشم بودم و آنجا تانکرهای نفت را دیدم که منتظر مشتری‌اند فکر کردم چه می‌شد که چند تا از این تانکرها را از طریق لهستان و رومانی برای کمک به اوکراین می‌فرستادید. در این صورت مایه غرورتان می‌شد که به یک کشور جنگ‌زده کمک کرده‌اید. تا آنجایی که من می‌دانم شما تا اول فروردین ممنوعیت صادراتی نفت و سوخت و مواد پتروشیمی داشتید. یعنی از فروردین شما می‌توانید این اقلام را صادر کنید. فرصت تجاری دیگری نیز برای ما و شما هست. ما برای تجهیزات کشاورزی‌مان به سوخت نیاز داریم و می‌توانیم با محصولات دیگر تهاتر کنیم. نباید این فرصت را از دست بدهیم. روسیه و کشورهای اروپایی قراردادهایی برای ترانزیت گاز صادراتی که از اوکراین می‌گذرد، به امضاء رساندند و ما حق نداریم این لوله‌ها را قطع کنیم. اگر ما این لوله‌ها را قطع می‌کردیم مثل این بود که در خاور میانه تنگه هرمز و تنگه عمان را می‌بستیم.

وی افزود: موضوع دیگری که مطرح است مسئله ورود اوکراین به طرح مارشال به این معناست که سرمایه‌گذاری فراوان برای اوکراین در نظر گرفته خواهد شد. همچنان می‌دانیم که کشورهای اروپایی برای سرمایه‌گذاری در اوکراین در صف خواهند ایستاد و این فرصتی برای‌شان هست که بتوانند از بحران اقتصادی که گریبان‌گیرشان است خارج شوند. درباره روابط میان جمهوری اسلامی ایران و اوکراین نخست اینکه حدودا نود تا نود و پنج درصد تبادلات تجاری بین کشورهای ما صادرات غلات و موادغذایی از اوکراین به ایران است. ضمن اینکه می‌خواهم توجه شما را به موضوع مهمی جلب کنم. از زمانی که به ایران آمدم سخت تلاش کردم که همکاری‌ها بین ایران و اوکراین در زمینه هواپیماسازی فعال شود. شما می‌دانید که کشور اوکراین تنها کشوری است که با ایرانی‌ها در زمینه هواپیماسازی مشارکت و همکاری کرده است. در نزدیکی شهر اصفهان یک کارخانه تأسیس شد و در آن نوزده فروند هواپیما به کمک اوکراین ساخته شد. این تنها و بزرگ‌ترین کارخانه هواپیماسازی است که با کمک اوکراین در ایران ایجاد شده و غیر از اوکراین هیچ کشوری در این زمینه به ایران کمک نکرده است و بعید می‌دانم در زمینه هواپیماسازی به شما کمک کنند.

دیپلمات اوکراین همچنین گفت: در سال ۲۰۱۱ فاجعه‌ای رخ داد و هواپیمای ساخت اوکراین در ایران سقوط کرد و این حادثه منجر به توقف همکاری ما شد. بعد از دو سال فعالیت من به‌عنوان سفیر اوکراین در ایران، ما توانستیم مجدداً با ایران به توافق برسیم که محدودیت‌های به‌وجود آمده در استفاده از هواپیماهای آنتونوف از بین برود.
جهت اطلاع شما باید بگویم که چرا هواپیمای محصول مشترک ایران و اوکراین سقوط کرد. تجهیزات سوخت‌رسانی این هواپیما، ساخت کشور روسیه بود و بروز مشکلی در همین سامانه سوخت‌رسانی، منجر به سقوط هواپیما شد. اما چرا این مشکل در سیستم سوخت‌رسانی پیش آمده؟ چون روس‌ها می‌خواستند بجای آنتونوف اوکراین شرکت سوخای جایگزین شرکت هواپیماسازی آنتونوف بشود. آن‌ها عمداً این مشکل را ایجاد کردند.

وی درباره موضع ایران در جنگ اوکراین توضیح داد: موضوع دیگری که مهم است اینکه اوکراین حمایت مردم اکثر کشورها از جمله ایرانیان را داراست. به نظر می‌رسد افکار عمومی همواره حامی اوکراین است. در ایران از مردم عادی این حمایت از اوکراین را می‌بینیم. مثلاً وقتی در خیابان با ماشین ما که پرچم اوکراین بر آن نصب شده است مواجه می‌شوند فریاد می‌زنند و با دست خود اشاره می‌کنند که «اوکراین پیروز می‌شه!» و بوق می‌زنند و حمایت خود را ابراز می‌کنند، اما تا بحال ما هیچ حمایتی از طرف دولت جمهوری اسلامی نگرفتیم و واکنش‌شان را ندیدیم. من دو نامه شخصی به رئیس جمهوری ایران آقای دکتر رئیسی و وزیر امور خارجه نوشته‌ام، اما هیچ جوابی از ایشان دریافت نکرده‌ام. بعد از وقوع جنگ در اوکراین که ۴۰ روز پیش شروع شده همه‌ی کشورهای آسیای میانه و خاور میانه کمک‌های بشردوستانه زیادی فرستاده‌اند، اما از جمهوری اسلامی ایران حتی یک ریال نگرفتیم.

سرگئی بوردیلیاک اضافه کرد: در این فرصت می‌خواهم خطاب به دولت جمهوری اسلامی ایران بگویم که ما با شما دوست هستیم و کشورهای ما با هم دوستند، ما نیاز به کمک داریم و آنچه ما درباره آن صحبت می‌کنیم کمک‌های بشردوستانه مثل ارسال دارو و محصولات پزشکی است که این کمک‌ها به منظور حمایت و افزایش توان نظامی اوکراین نیست. در این باره من به منافع و نیاز جمهوری اسلامی ایران احترام می‌گذارم، اما تأکید می‌کنم که کمک‌های بشردوستانه، کمک نظامی محسوب نمی‌شود. اوکراین در زمان وقوع حوادث و بلایای طبیعی در ایران مانند وقوع زلزله همیشه کمک‌های انسان‌دوستانه خود را به این کشور ارسال کرده است. آقای زلنسکی می‌گوید تنها گزینه خاتمه این جنگ مذاکره است. اما می‌دانید که در دومین روز حمله روسیه به اوکراین چه کسی پیشنهاد داد که سر میز مذاکرات بنشینیم. این روسیه بود که پس از نابودی واحدهای هوایی و نفربرشان در نزدیکی شهر کیف، در شهر گوستومل پیشنهاد مذاکره را مطرح کرد. فکر می‌کنم این نخستین نمونه در تاریخ است که کشور تجاوزگر خودش پیشنهاد مذاکره را می‌دهد. البته همه جنگ‌ها در میز مذاکره خاتمه می‌یابند، اما خیلی اهمیّت دارد که پیش از اینکه سر میز مذاکره بنشینیم چه مواضعی داشته باشیم.

این دیپلمات اوکراینی گفت: در مورد مواد خوراکی هم تا آنجایی که من می‌دانم نخست وزیر اوکراین گفتند که این کشور برای چند سال محصولات کشاورزی، غلات، روغن، ذرت و دیگر مواد خوراکی ذخیره دارد و حتی می‌تواند صادرات داشته باشد، اما باید درنظر داشته باشیم که حدود هشتاد هزار کیلومتر مربع در اوکراین مین‌گذاری شده است.
و از سوی دیگر مخازن نفتی، سوخت، غلات و محصولات غذایی هدف موشک‌های روسیه قرار گرفته‌اند. پس فعلا معلوم نیست که ما بتوانیم چه میزان از زمین‌های کشاورزی را زیر کشت ببریم. من تقریباً مطمئن هستم که امسال و سال بعد در کشور کمبود و قحطی محصولات غذایی نخواهیم داشت، اما باید توجه داشت که اوکراین هشتاد درصد مواد غذایی، شامل غلات و گندم کشور لبنان، نود درصد گندم سوریه که به واسطه‌ی ترکیه به این کشور وارد می‌شود را تأمین می‌کند.

سرگئی بوردیلیاک در ادامه توضیح داد: همچنین ۲۷ درصد موادغذایی کشور یمن از اوکراین وارد می‌شد. اینها آماری است که دبیر کل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش ارائه کرده است. با توجه به این آمار ما، شرایط کنونی اوکراین خاورمیانه و آفریقا با خطر کمبود موادغذایی روبه رو خواهد شد. حتی ممکن است با ادامه این شرایط، ایران هم با کمبود موادغذایی مواجه شود و در این صورت افزایش قیمت مواد خوراکی در منطقه و در ایران قابل پیش‌بینی است. نصف روغن مصرفی مردم ایران از اوکراین تأمین می‌شود، یعنی از هر دو لیتری که روغن می‌خرید یک لیتر آن را اوکراین تأمین می‌کند. ما همواره اینها را به دولت شما اعلام می‌کنیم.