فرصت های پیش رو در مسیر تشکیل تمدن نوین اسلامی

حسن حبیبی کوشکوهی*

به مناسبت سالگرد بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام راحل(ره)

با ظهور و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با رهبری امام خمینی (ره) بازتاب‌های آرمان‌های جهان شمول و جامع آن، نقطه‌های امید برای شکوفایی تمدن نوین اسلامی زنده گشت؛ آن هم در دنیای تسخیر شده و مبهوت از آثار تمدن مادی گرای غربی، نقاط ضعف تمدن غربی از یک سو و جامعیت آرمانی انقلاب اسلامی از سوی دیگر، یا به عبارتی نارضایتی‌ها و نتایج ناشی از سوءکارکردهای صد ساله تمدن بی‌محتوا و نفع طلب غربی و از این سو آرمانهای انقلاب اسلامی که مبتنی بر ذات و نیاز بشریت است دو نیروی پیش‌برنده دنیای جدید به سوی تمدن نوین اسلامی (به تعبیرشایسته مقام معظم رهبری) خواهدبود

نکاتی از فرصت‌ها و امکانات مهم در مسیر ظهور تمدن نوین اسلامی عمق فکری و نگرش همه‌جانبه اسلام:

انقلاب اسلامی به دلیل جامعیت دین مبین اسلام، چالش جدی در مقابل تفکرات مادی گرا و تک‌بعدی غربی ایجاد کرده است. غرب درحالی که از ابزارهای رسانه‌ای گسترده‌ای برخوردار است، پیام قوی ندارد. مهم‌ترین پیام غرب، آزادی است،

اما می دانیم که آزادی نمی‌تواند آرمان و هدف باشد. آزادی فقط وسیله است، و ظرفی است که به گفته آیت الله شهید صدر، به مظروف احتیاج دارد. اما پیام انقلاب اسلامی، جامع و همه جانبه نگر بوده و مبتنی بر نیازهای روحی و جسمی انسان است. اساساً اندیشه محدود غرب در تقابل با چالش‌های فکری -فلسفی که اسلام برایش ایجاد کرده، تاب مقاومت ندارد.

عملکرد سوء استعماری غرب به عنوان نتیجه ماهیت و اندیشه غربی:

اندیشه اومانیستی، خودرا در عملکردهای سوء استعماری غرب نشان داده است.

استعمار ملت‌ها و تلاش‌های دائمی غربیان برای دستیابی به منافع ملی دیگران، غرب را در نزد ملت‌های دیگر منفور نموده؛ امری که موجب ایجاد آمادگی برای پذیرش تمدن نوین اسلامی شده است.

تاریخ معاصر کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین، پر است از نتایج سوء عملکرد غربیان در این سرزمین‌ها.

این عملکرد منفی صد ساله، چهره کریه و خشن و نفع طلب و خود محوراز غرب ترسیم کرده و ملت‌ها را مستعد پذیرش تمدن نوین ساخته است.

بحران‌ها، چالش‌ها و فروپاشی‌های تدریجی فکری، سیاسی و اقتصادی درغرب:

در چند دهه گذشته آرام آرام در غرب شاهد نوعی فروپاشی فکری -فلسفی بوده‌ایم که به مرور زمان بر ابعاد آن افزوده می‌شود.

این امر بعلاوه مجموعه‌ای از دلایل دیگر، زمینه ایجاد چالش‌ها و بحران‌های سیاسی و اقتصادی را فراهم آورده که خود را در به هم ریختگی اوضاع و تغییرات سیاسی نشان داده است. برای مثال روی کارآمدن دونالدترامپ درآمریکا، دراین راستاتعبیرمیشود.

جنبش وال استریت ۹۹% فقیر در مقابل یک درصد ثروتمند، واعتراضات نژادپرستی وعدالت خواهی این روزها، نیز نمونه‌ای از اعتراضات سال‌های اخیر در کشورهای غربی به ویژه آمریکاست.

انگیزه‌های قوی پیدایش تمدن نوین ناشی از وقوع انقلاب اسلامی:

انقلاب اسلامی به دلایل آرمانی، انگیزه قوی برای ساختن دنیای جدید و تمدن نوین ایجاد نموده است.

این انقلاب به شکل‌های گوناگون در مسائل منطقه‌ای و جهانی تأثیر نهاده و ازجمله باعث گسترش بیداری اسلامی در جهان گردیده است.

امروزه گرایش گسترده به دین مبین اسلام در سراسر جهان دیده می‌شود، بی تردید این بازتاب، واین گرایش، آرمان تشکیل تمدن نوین اسلامی را به آرمان جهانی تبدیل می‌کند.

وابستگی غرب به منابع معدنی، انسانی و جغرافیای شرق:

غرب برای بالندگی خود، به منابع معدنی (مانند نفت، گاز و فلزات راهبردی) و انسانی (نیروی انسانی متخصص و نیز کارگران کشورهای شرقی)همچنین جغرافیای مناطق راهبردی شرق به شدت نیازمند است. ایجاد هر گونه اختلال در این سه زمینه غرب را تضعیف می‌کند و موجب هموار شدن مسیر تمدن نوین اسلامی می‌شود.

اکنون ما در جهان جدیدی زندگی می‌کنیم که ادامه سلطه کشورهای استعماری را آرام آرام با چالش‌های بیشتری مواجه، و استقلال خواهی را تقویت می‌نماید، هرچند کشورهای سلطه گر به تلاش‌ها و روش‌های خود و حتی به خلق روش‌های نوین سلطه ادامه می‌دهند.

در اختیار گرفتن ابزارهای رسانه‌های جدید:

 ورود به عصر دیجیتال و گسترش ابزارهای رسانه‌ای تنها غرب را منتفع نمی‌کند، بلکه فرصتی مهم را در اختیار دیگران نیز می‌گذارد تا پیام‌های خود را در سطح جهان منتشر کنند.

از آنجا که غرب، پیام خوب ندارد(به دلیل تفکرات تک‌بعدی و مادی گرا ) مکتب و دین مبین اسلام -که جامعه نگر و حقیقت بین است- مجال خوبی برای جهانی کردن اندیشه جامعه خود می‌یابد.

در حالی که تمدن غربی، هم به دلیل نقصان در مبانی اندیشه‌های فکری- فلسفی و هم به دلایل کارکردی، وارد دوره افول و نزول گردیده، با پیروزی انقلاب اسلامی و نهضت امام راحل (ره) و بازتاب‌های اندیشه‌های آن در جهان، نشانه‌های ظهور یک تمدن نوین در حال گسترش دیده می‌شود. امروزه مسلمانان در بیش از ۵۵ کشور جهان در اکثریت هستند و اندیشه اسلامی در سراسرجهان در حال گسترش است.

با پیروزی انقلاب اسلامی، اندیشه چالشگر سازگار با فطرت انسانی یعنی آرمان‌های اسلامی، پا به عرصه جهان گذارد و در سالیان پس از پیروزی انقلاب توانست حق جویان ودوستداران بسیاری را در جهان با خود همراه سازد. آرمان‌های این انقلاب به عنوان چالشگر بیرونی در برابر تمدن غربی (نه چالشگر درونی که میل به سازش دارد) در حال جهانی شدن و فراهم کردن شرایط برای افول نهایی آرمان‌های غربی است.

*مدرس دانشگاه

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.