سفره کوچکتر مردم در سال ۹۹

• رضا سیف پور

دکترای مدیریت کسب و کار / مدرس سواد مالی

 همانطور که می دانید، مدتی است به موضوع «سوادمالی» به عنوان یک علم جدید و مهارت مهم در زندگی، می‌پردازیم. سوادمالی را به بیان ساده می‌توان دانش و مهارت لازم برای مدیریت پول و سرمایه باهدف ایجاد زندگی بهتر برای خود و خانواده تعریف کرد اما این مدیریت در جامعه ما، گاهی اوقات، بیش از آنکه به توانایی‌های افراد وابسته باشد، به تصمیم‌های شتاب زده دولت‌ها برای زندگی مردم مرتبط می‌شود. نمونه ساده آن هم همین تصمیم شتاب زده دولت در افزایش ۳۰۰ درصدی نرخ بنزین که در عمل نه تنها تأثیر چندانی بر میزان سرانه مصرف بنزین و یا قاچاق آن نداشت بلکه بطور متوسط مبلغی حدود ۵۰۰ الی ۸۰۰ هزار تومان به هزینه‌های ماهانه خانواده‌های عادی و طبقه متوسط جامعه، تنها بابت افزایش هزینه سوخت خودروی شخصی اتحمیل کرد و این سوای هزینه‌های دیگری است که مردم بطور غیر مستقیم تحمل می‌کنند. معنی ساده این جملات چیزی نیست جزکوچکتر شدن سفره مردم و البته افزایش بیش از پیش شکاف طبقاتی. از این که بگذریم یکی از تصمیمات مهم دولت‌ها، نحوه تنظیم بودجه است. تصمیمی که به نظر می‌رسد در لایحه بودجه سال ۹۹ بطور شتابزده اخذ شده و قرار است با همان شتاب توسط مجلس محترم بررسی گردد. آنچه در این لایحه بسیار نگران کننده است آنست که در اثر کم توجهی به ابعاد مختلف تأمین هزینه‌ها، قرار است در سال پیش رو سفره مردم دستخوش دست درازی شدیدتری از سوی دولت مردان شود که این امر، چه بسا ممکن است علاوه بر مشکلات اقتصادی و معیشتی، تبعات سیاسی اجتماعی گسترده‌تری را هم با خود به همراه آورد.

بطور مثال، مروری دقیق بر بودجه ۹۹ نشان می‌دهد که در سال آتی، کارمندان بخش خصوصی و بخش دولتی باید پرداخت مالیات بیشتری را تجربه کنند. همچنین از هم اکنون دولت به فکر فروش اوراق مشارکت یعنی قرض گرفتن از مردم افتاده است که با توجه به وضعیت اقتصادی، تحریم‌ها و رکود تولید به نظر می‌دهد سود تضمینی این اوراق را هم باید خود مردم از محل چاپ اسکناس‌های بانک مرکزی و تحمل تورمی سنگین‌تر بپردازند و این در حالی است که انتظار می‌رود تولید همچنان به رکود خود ادامه دهد. در کنار همه اینها به جهت ناکارآمدی نظام مالیاتی، به نظر می‌رسد دولت نتواند در اجرای مهمترین بخش برنامه‌های مالیاتی خود یعنی جلوگیری از فرارهای مالیاتی موفق باشد که این عدم توازن همچنان باعث برهم خوردن نظام اقتصادی اجتماعی کشور شده و شکاف طبقاتی را عمیق‌تر می‌کند. بخش ناراحت کننده این بودجه پیشنهادی آن است که در سال ۹۹ هم باید مردم عادی هزینه ثروتمند شدن پزشکانی را که با درآمد روزانه چند ده میلیون تومان حاضر به پرداخت مالیات نیستند بدهند، همچنین هزینه ثروتمندتر شدن سلبریتی هایی که در فضای مجازی در حمایت از مردم عکس می‌اندازند و درآمدهای میلیاردی بدون مالیات آنها محل مناسبی برای پول شویی اربابان ثروت شده و یا افرادی که این سالها ده‌ها منزل مسکونی و ویلا خریداری کرده‌اند و از محل اجاره‌های نجومی آن بدون پرداخت مالیات ثروت اندوزی می‌کنند و نیز دلالانی که ثروت‌های بادآورده ناشی از تورم و سفته بازی را حالا دربانک ها گذاشته‌اند و بانک‌ها هم بدون اخذ مالیات به آنها سودهای خارج از عرف می‌دهد، سفته بازانی که در کنار برخورداری از رانت‌های دولتی به جای سرمایه گذاری وارد بازارهای پرسود سکه و ارز شده و حالا به سلاطینی بی رقیب تبدیل شده‌اند و ده‌ها فرار کننده و فرار دهنده مالیاتی که ما آنها را می‌شناسیم و دولتمردان ما طی سالهای گذشته تا امروز نخواسته‌اند به آنها توجهی کنند.

خلاصه کلام اینکه با این بودجه پیش بینی شده که سهم اصلی آن بر دوش مردم نهاده شده است، به نظر می‌رسد در آستانه سال ۱۴۰۰ با بحران‌هایی جدی در حوزه‌های سیاسی – اجتماعی مواجه شویم. لذا جادارد به مردم توصیه کنیم که ضمن ارتقای دانش مالی خود، مراقب پول و سرمایه خود باشند و با مشورت افراد مطلع نگذارند تا اندک سرمایه‌شان از زندگی آنها پرواز کرده و بر بام سودجویان جدیدی که در راه هستند بنشیند. ما در هفته‌های آتی نیز همچون گذشته به ابعاد دیگر بودجه ۹۹ خواهیم پرداخت.

ارتباط با نویسنده: ۰۹۱۱۱۳۸۱۷۰۲