اجرای طرح زیست پالایی و احیای تالاب انزلی به روش نانو؛ طرحی که نباید برای مخالفت با آن عجله کرد

اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، طرح زیست پالایی تالاب در چند روز گذشته توسط عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در بندر انزلی افتتاح شد.

کلانتری با بیان اینکه سال آینده هزار و ۲۰۰ هکتار از این تالاب‌ها احیا خواهد شد می گوید: تا پایان سال ۱۴۰۰ تمامی ۱۶ هزار هکتار تالاب انزلی احیا خواهد شد.

همچنین قربانعلی محمدپور مدیر کل حفاظت محیط زیست گیلان نیز در مهر ماه امسال خبر از احیای تالاب انزلی با فناوری نانو داد.

وی اعلام کرد: با فناوری نانو مواد آلی ناشی از بقایای گیاهی و جانوری که بخشی از آن دارای مواد معدنی است، برای موجودات آبزی به غذا تبدیل شود و این روش موجب کاهش عمق لجن‌های آلی در بستر تالاب بین‌المللی انزلی می‌شود.

در این روش با استفاده از تکنولوژی نانو، می خواهند مواد آلی تالاب را از بین ببرند که شاید دو متر به عمق تالاب افزوده شود. برخی از کارشناسان می‌گویند که نه تنها مواد آلی تالاب برای حیات آن مفید است، بلکه استفاده از اکسید تیتانیوم در تالاب انزلی خطرناک خواهد بود و بر حیات این تالاب اثر منفی می‌گذارد. به عقیده‌ی این عده از کارشناسان این روش، روش ریسکی می باشد که ممکن است تبعات منفی بر روی تالاب بین المللی انزلی بگذارد و نباید اشتباهی را که روزگاری دست‌اندرکاران بخش کشاورزی در ورود آزولا برای تهیه علوفه دام های مردم شمال انجام دادند، تکرار شود.

با نانو ذرات چه چیزی را بهبود بدهند؟

فرشاد فاطمی پژوهشگر اکوبیولوژی دریا و استاد بازنشسته دانشگاه می‌گوید: صورت مسئله این پروژه اشتباه انتخاب شده است. بررسی اثرات منفی اکسید تیتانیوم بر سلامت و محیط زیست مربوط به مراحل بعدی کار است. در حال حاضر معلوم نیست شرکت نانویی یاد شده چه مشکلی از تالاب را قرار است حل کند.

او عنوان می‌کند: مشکل رسوب تالاب قابل حل نیست. ذرات شن و خاک و رسی که وارد تالاب می‌شود، حاوی مینرال کائولونیت یا مونت موریلونیت است که این مواد قابل حل نیست. اصلا چنین چیزی امکان ندارد.

فاطمی بیان می‌کند: شرکتی که طرح احیای تالاب انزلی را عهده‌دار شده است، خودش هم نمی‌داند چه می‌خواهد انجام بدهد. توضیحی هم که شرکت مربوطه در روزنامه همشهری نوشته بود، نشان می‌داد که اصلا نمی‌دانند چه کار می‌خواهند بکنند. با نانو ذرات چه چیزی را بهبود بدهند؟

او ادامه می‌دهد: مشکل تالاب انزلی آورد رسوب است. این شرکت نانویی اعلام کرده است که می‌‎خواهد مواد آلی را حل کند. مواد آلی اصلا مشکلی برای تالاب ایجاد نمی‌کند. یک مدت می‌ماند و بعد پوسیده می‌شود. اصلا وجود این مواد برای تالاب لازم است.

این استاد بازنشسته دانشگاه تاکید می‌کند: مسئله رسوب تالاب انزلی باید از سر منشا آن با اجرای عملیات آبخیزداری حل شود.

با حذف لجن‌ها می توان عمق تالاب را زیاد کرد

فرشید سهیلی از اعضای شرکت نانو صنعت پرشیا که این طرح را دنبال می کند در مصاحبه با خبرنگار دیارمیرزا این روش را بایوجمی می خواند و می افزاید: پدیده ای که در تالاب انزلی اتفاق افتاده است در اثر انباشت مواد آلی و مواد مغذی اضافه می باشد که باعث شده تالاب انزلی به صورت درون زا لجن اضافه می کند و با حذف این لجن ها می توان عمق تالاب را زیاد کرد و وقتی آب اضافه شود باعث حذف لجن می شود.

وی افزود: این لجن در سیکل زیستی باید به مصرف ماهی برسد که هم اکنون در اثر انباشت، عمق لجن در بخش هایی از تالاب به عمق ۱۱ تا ۱۵ متر می رسد.

سهیلی خاطر نشان کرد: در تالاب هایی که گل و لای در آن زیاد می شود این اتفاق می افتد منتها سرعت ایجاد آن در تالاب انزلی بسیار بیشتر از نرمال است که در حقیقت پدیده پیر شدن تالاب نام دارد.

وی در پاسخ به اینکه آیا حل مشکل تالاب با روش های لایروبی یا احداث تصفیه خانه فاضلاب امکان پذیر است گفت: با این روش ها احیای تالاب امان پذیر نیست زیرا با لایروبی فیزیکی از تالاب انزلی باید ۴۰۰ میلیون متر مکعب لای و لجن خارج شود که از لحاظ فیزیکی امکان پذیر نیست و باید حذف فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی با هم انجام شود تا خاصیت زیست پالایی تالاب برگردد.

سهیلی تصریح کرد: در گذشته در تالاب انزلی ۱۲ هزار تن ماهی بیرون می آمد ولی هم اکنون ۱۰۰ تا ۲۰۰ تن ماهی بیرون می آید.

در پایان به نظر می‌رسد برای اینکه بدانیم اینکه طرح احیای تالاب انزلی تا چه اندازه اثرگذار است باید کمی صبر کنیم.