راه نجات صنعت برق؛ توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و مدیریت هوشمند مصرف
رشد مصرف، فرسودگی زیرساختها و کاهش منابع آبی، ایران را در معرض بحران جدی انرژی قرار داده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، خاموشیهای مکرر در سالهای اخیر نشان داده که ایران با بحران جدی در تأمین پایدار برق مواجه است؛ بحرانی که تنها به بخش خانگی محدود نشده و صنایع کشور را نیز درگیر کرده است. رشد مصرف، فرسودگی زیرساختها، وابستگی بالا به نیروگاههای حرارتی و کاهش ظرفیت تولید نیروگاههای برقآبی به دلیل خشکسالی، مجموعهای از چالشها را ایجاد کرده که حل آنها نیازمند رویکردی همهجانبه است.
بر اساس آمار، مصرف برق در ایران سالانه رشدی بالاتر از میانگین جهانی دارد. در حالیکه بسیاری از نیروگاهها با فناوری قدیمی و بازدهی پایین فعالیت میکنند، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد تولید کمتر از ۲ درصد است. از سوی دیگر، کاهش بارشها و کمبود منابع آبی، توان تولید نیروگاههای برقآبی را بهشدت کاهش داده است. این وضعیت در کنار تلفات بالا در شبکه انتقال و توزیع، موجب شده تا تأمین برق در ایام اوج مصرف با دشواری جدی مواجه شود.
کارشناسان بر این باورند که ایران باید هرچه سریعتر سرمایهگذاری در نیروگاههای تجدیدپذیر خورشیدی و بادی را در استانهای مستعد افزایش دهد. همچنین ارتقای راندمان نیروگاههای حرارتی و تبدیل آنها به سیکل ترکیبی، میتواند بخش قابل توجهی از ناترازی تولید و مصرف را جبران کند. توسعه نیروگاههای کوچک مقیاس در نزدیکی مراکز مصرف نیز از تلفات انتقال میکاهد و پایداری شبکه را بالا میبرد.
اصلاح تعرفههای برق با هدف تشویق کممصرفها و بازدارندگی برای پرمصرفها، یکی از گامهای ضروری است. علاوه بر آن، استفاده از شبکههای هوشمند برای پایش لحظهای مصرف و فرهنگسازی عمومی در زمینه صرفهجویی، میتواند نقش مهمی در کاهش بار شبکه ایفا کند.
با توجه به تداوم خشکسالی، نیروگاههای برقآبی باید بیشتر بهعنوان ذخیره راهبردی در ساعات اوج مصرف بهکار گرفته شوند. در عین حال، جایگزینی سیستمهای خنککننده پرآب نیروگاههای حرارتی با فناوریهای کمآببر همچون خنکسازی خشک (Dry Cooling) یک ضرورت است.
برای توسعه زیرساختهای جدید، استفاده از قراردادهای خرید تضمینی برق، انتشار اوراق سبز و بهرهگیری از منابع صندوق توسعه ملی میتواند زمینه را برای جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی و حتی سرمایهگذاران خارجی فراهم کند.
توسعه تولید پراکنده و نصب پنلهای خورشیدی بر بام منازل، کارخانهها و روستاها باید به سیاستی فراگیر تبدیل شود. همچنین بهرهگیری از فناوریهای ذخیرهسازی انرژی، از باتریهای بزرگ گرفته تا نیروگاههای تلمبهای ـ ذخیرهای، میتواند تعادل شبکه را در شرایط نوسانی حفظ کند. هماهنگی میان بخشهای آب و انرژی نیز لازمه هر برنامهریزی پایدار خواهد بود.
بحران برق در ایران تنها ناشی از کمبود منابع یا افزایش مصرف نیست، بلکه حاصل مجموعهای از ضعفهای مدیریتی، زیرساختی و سرمایهگذاری است. آینده روشن زمانی محقق خواهد شد که سه محور اصلی بهینهسازی تولید، مدیریت مصرف و توسعه انرژیهای نوین بهصورت همزمان در دستور کار قرار گیرد.
دیدگاه