مراکز تحقیقاتی چقدر پول میگیرند؟ | ۲۵۰ اتاق فکر در خارج از بودجه دولت!
در بودجه ۱۴۰۳، ۷۷ مرکز تحقیقاتی بودجه دریافت میکنند که ۶۲ مرکز آن ۱۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه دارند. این تعداد نسبت به ۱۷۴ مرکز در بودجه ۱۴۰۰ کاهش یافته است. همچنین، ۲۵۰ مرکز پژوهشی خارج از بودجه دولتی وجود دارند که وابسته به کمکهای مالی دولت هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، بررسیهای «فرهیختگان» نشان میدهد در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ تعداد ۷۷ مرکز تحقیقاتی، مطالعاتی و پژوهشی از دولت بودجه میگیرند که با خارج کردن مراکز پژوهشی نظامی و پزشکی، تعداد ۶۲ مرکز باقی میماند. این ۶۲ مرکز تحقیقاتی، مطالعاتی و پژوهشی در سال ۱۴۰۳ چیزی در حدود ۱۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه از دولت دریافت میکنند.
نکته قابل تأمل اینکه «فرهیختگان» در بودجه سال ۱۴۰۰ به نام و تعداد ۱۷۴ مرکز تحقیقاتی، مطالعاتی و پژوهشی با بودجه ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی رسیده بود که ظاهراً در دو سال اخیر باعدم شفافیت یا خلاصهسازی بودجه، این تعداد با کاهش بیش از ۱۰۰ ردیف روبهرو شده است. پرواضح است که هیچ اندیشکده، پژوهشکده و پژوهشگاهی در دو سال اخیر تعطیل نشده و بهرغم آنکه تعداد مراکز پژوهشی عنوان شده در ردیف بودجه کاهش یافته، اما در مجموع بودجه این بخش طی ۳ سال دو برابر شده است.
نکته جالبتوجه دیگر، تعداد بالای مراکز تحقیقاتی موازی و شبیه هم است که با بودجههای مختلف یک رسالت مشخص را دنبال میکنند. همچنین با اضافه کردن ۲۵۰ مرکز پژوهشی که خارج از بودجه نام آنها آمده، تعداد اتاق فکرهای کشور به ۳۱۲ مورد میرسد.
۲۵۰ اتاق فکر در خارج از بودجه دولت!
یک اتفاق قابل تأمل دیگر، انبوه اندیشکدهها و مراکز پژوهشی است که گرچه نامی از آنها در قانون بودجه سالانه نیست، اما پرواضح است که این مراکز حتی یک روز هم بدون کمکهای دولتی و بودجه عمومی نمیتوانند ادامه حیات بدهند. طبق بررسیهای «فرهیختگان» از وبسایت مرکز جامعه اندیشکدهها، در حال حاضر ۲۵۰ مرکز پژوهشی، اندیشکده و مرکز تحقیقاتی وجود دارد که هدف مؤسسان آنها از ایجاد، بازی نقش اتاق فکری برای مؤسسه مادر بوده است.
جزئیاتی از بودجه مراکز تحقیقاتی
بررسی جزئیات قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نشان میدهد ۷۷ مرکز تحقیقاتی، مطالعاتی و پژوهشی در بودجه سالانه کشور ردیف بودجه دارند. محاسبات نشان میدهد کل رقم بودجه درنظر گرفته شده برای این ۷۷ مرکز پژوهشی حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان است که البته با خارج کردن مراکز پژوهشی نظامی و پزشکی، این مقدار به ۱۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان میرسد.
اما در بین این مراکز پژوهشی، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی با ۳ هزار و ۲۲۲ میلیارد تومان در رتبه اول با بیشترین بودجه تحقیقاتی قرار دارد. پس این سازمان سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی با حدود هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان در رتبه دوم و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با ۵۷۹ میلیارد تومان در رتبه سوم قرار دارد.
پژوهشگاه نیرو، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، پژوهشگاه دانشهای بنیادی و مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور نیز به ترتیب با ۵۳۳، ۴۸۳، ۴۳۶، ۴۳۰ و ۳۸۵ میلیارد تومان در رتبههای بعدی قرار دارند.
در بین مراکز تحقیقاتی که کمترین بودجه را دارند، میتوان به رقم بودجه مؤسسه ملّی توسعۀ تحقیقات علوم پزشکی کشور اشاره داشت که بالغ بر ۱۹ میلیارد تومان بودجه داشته است. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی نیز پس از آن کمترین بودجه را دارد که در حدود ۲۱ میلیارد تومان است. پژوهشگاه علوم شناختی و مرکز مطالعات و همکاریهای علمی بینالمللی هرکدام حدود ۲۴ میلیارد تومان بودجه داشتهاند.
دیدگاه