جزئیات همکاری ایران و روسیه برای استخراج اطلاعات در دریای خزر
مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره به جزئیات همکاری ایران و روسیه در دریای خزر گفت: ما در اجرای این مطالعات اصرار داریم که خدمتی که از سمت طرف روسی دریافت می‌کنیم، انتقال تجربه، ارائه آموزش و توانمندسازی متخصصان ایرانی باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، دکتر رضا جدیدی در حاشیه نشست مشترک محققان سازمان زمین‌شناسی با طرف روسی در جمع خبرنگاران، برگزاری این نشست را در راستای بررسی جوانب همکاری مشترک میان محققان ایران و روس در حوزه‌های زمین‌شناسی دانست و گفت: با امضای تفاهم‌نامه‌ای که منعقد شده است، مقرر شده بود میان طرفین توافق این تفاهم‌نامه، ابعاد فنی این همکاری با کشور روسیه مشخص و شرح خدمات آن نیز نهایی سازی شود، در این راستا تیم روسی یک هفته در ایران حضور دارند و ما میزبان آنها هستیم.
وی بازدید از توانمندی‌های سازمان زمین‌شناسی و همچنین توانمندی‌های آزمایشگاهی بخش خصوصی در حوزه زمین‌شناسی را از برنامه‌های حضور این تیم روسی در ایران عنوان کرد و یادآور شد: با توجه به اینکه خدمات آنالیز نمونه‌های زمین‌شناسی در این همکاری مشترک با محققان روسی قرار است در قلمرو جمهوری اسلامی ایران انجام شود، از این رو این تیم از آزمایشگاه‌های ما بازدید خواهند داشت.
جدیدی با بیان اینکه برای این همکاری کارگروه‌های مختلفی تشکیل شده است، یکی از آنها را کارگروهی برای بازدید این هیات از آزمایشگاه‌های تخصصی زمین‌شناسی کشور دانست و اظهار کرد: مطالعه بر روی بلوک‌های شمال و جنوب دریای کاسپین از مورد تحقیق متخصصان روسی است که از سال آینده در صورت فراهم شدن شرایط، اجرایی خواهد شد؛ از این رو به منظور ارزیابی بر روی بلوک‌های شمال و جنوب، کارگروهی این مناطق را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
به گفته وی، این ارزیابی‌ها به منظور بررسی زیر ساخت‌ها و امکانات حضور متخصصان روسی و ایرانی صورت می‌گیرد.
مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درباره میزان سرمایه‌گذاری برای انجام این ارزیابی‌ها، گفت: کل حجم سرمایه‌گذاری جمهوری اسلامی ایران در این حوزه تقریبا مشخص شده، ولی ما در اجرای این مطالعات اصرار داریم که خدمتی که از سمت طرف روسی دریافت می‌کنیم، انتقال تجربه، ارائه آموزش و توانمندسازی متخصصان ایرانی باشد و علت طولانی شدن فرایند اجرای این همکاری نیز همین موارد است و برای تحقق آن نیاز است تا مراحل نهایی‌سازی آن انجام شود، ضمن آنکه تاکید داریم کلیه خدمات آزمایشگاهی این طرح در کشور انجام شود. این مورد خارج از قرارداد است.
وی به وضعیت زیر ساخت‌های آزمایشگاهی در حوزه زمین‌شناسی در کشور اشاره کرد و گفت: در این همکاری سعی کردیم برای جلوگیری از خروج ارز، آنالیزها را با تجهیزات خوبی که در اختیار بخش معدنی و مواد معدنی کشور وجود دارد، انجام دهیم؛ از این رو طبق هماهنگی‌ها و بازدیدهایی که صورت گرفت، در زمینه اینکه نمونه‌ای از کشور خارج نشود، به توافق رسیدیم و بر این اساس نمونه‌ها در ایران می‌ماند و برای طرف روسی نیز این امر مسجل شده است که کلیه نمونه‌برداری‌های زمین‌شناسی و اکتشافی در داخل قلمرو جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد.
جدیدی خاطر نشان کرد: در خصوص سن‌سنجی نمونه‌ها و مطالعات ایزوتوپی آنها با توجه به اینکه این فناوری به صورت مناسب در کشور وجود ندارد، امکان این هست که به صورت محدود و در چارچوب قوانین و مقررات، نمونه‌ها به خارج ارسال شود که این امر بسیار محدود است.
به گفته وی در جریان سفر هیات روسی به ایران توانمندی آزمایشگاهی کشور از سوی تیم روسی تائید خواهد شد.
جدیدی با بیان اینکه رقم‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های حقوقی ممکن است دستخوش تغییراتی شود، افزود: پایان این سفر در هفته آینده است و خروجی دیدارها، برگزاری اولین اجلاس مشترک میان ایران و روسیه است که در روزهای آینده برگزار می‌شود.
به گزارش ایسنا، آلکساندر واشورین، مدیر فنی پروژه همکاری مشترک ایران و روسیه نیز در جمع خبرنگاران گفت: موضوعاتی که در نشست مشترک مطرح شد، توسعه پایگاه اطلاعاتی زمین‌شناسی ایران بود و همچنین موضوع همکاری‌های بین ایران و روسیه مورد بررسی قرار گرفت.
وی ادامه داد: گسترش پایگاه‌های اطلاعاتی زمین‌شناسی بیشتر و تهیه نقشه‌های کاری بیشتر برای اکتشاف معادن از دیگر موضوعات مطرح در این نشست بوده است.
واشورین خاطرنشان کرد: همکاری‌های ایران و روسیه در زمین‌شناسی قدمت زیادی دارد، به گونه‌ای که در دهه ۷۰ همکاری گسترده‌ای در زمینه مطالعات زمین‌شناسی میان ایران و شوروی سابق وجود داشت که در زمینه تصاویر هوایی شمال ایران بوده است. بعد از آن وقفه‌ای ایجاد شد و از سال ۲۰۰۰ مجددا این همکاری‌های علمی میان دو کشور آغاز شد.
مدیر فنی پروژه همکاری مشترک ایران و روسیه با اشاره به همکاری اخیر ایران و روسیه، این امر را فرصتی برای توسعه همکاری‌های علمی دانست و خاطر نشان کرد: یک زمین‌شناس همواره این امید را دارد که بخشی از زمین را کشف کند و امیدواریم با تقویت پایگاه داده‌های زمین شناسی ایران، منطقه جدید کشف شود و این امر می‌تواند به تقویت اقتصاد ایران منجر شود.
به گزارش ایسنا، همکاری مطالعاتی مشترک با امکانات و نیروهای متخصص کشور روسیه در بخش ایرانی دریای کاسپین طی دو سال آینده مهمترین برنامه کاری دفتر زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی است و این برنامه مطالعاتی به عنوان زیرمجموعه‌ای از همکاری‌های چند منظوره بین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و هلدینگ زمین‌شناسی روسی Rosgeo تحت حمایت کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و روسیه انجام خواهد شد که مقدمات انعقاد قرارداد مطالعه جامع زمین‌شناسی کاسپین جنوبی با سفرهای کارشناسان دو طرف فراهم شده است.
تولید داده‌های جدید و ارزشمند برای اولین بار برای بخش جنوبی دریای کاسپین و انتقال دانش و تجهیزات مدرن پژوهشی و کاوش‌های دریایی به سازمان زمین‌شناسی از مهمترین ویژگی‌های این طرح مطالعاتی است. این مطالعات در برگیرنده بررسی‌های زمین‌شناسی، زیست محیطی و اقلیم دیرینه منطقه است.
در بخش زمین‌شناسی این مطالعات، مطالعه ساختار زمین تا عمق حدود ۵۰ کیلومتری(مرز گوشته و پوسته زمین)، ویژگی‌های پوشش رسوبی ضخیم در این حوضه و بررسی رسوبات سست سطحی بستر دریا مدنظر است. شناسایی شواهد گسل‌های پویا و لرزه‌زا در رسوبات سطحی بستر، مطالعه شرایط این رسوبات از دیدگاه ویژگی‌های اقتصادی و احتمال آلودگی به فلزات سنگین و مواد هیدروکربوری و از عمق‌یابی دقیق، شناسایی پتانسیل رخداد زمین‌لغزش‌های زیر دریایی در بخش‌های پرشیب در این حوضه از اهداف دیگر این مطالعات به شمار می‌رود.
انجام حفاری‌های مغزه‌گیری در عمق‌های مختلف آب دریا و همچنین بخش جلگه جنوبی کاسپین به منظور دستیابی به ترازهای مختلف از رسوبات متعلق به زمان کواترنری از موارد تعریف شده در این پروژه است که با مطالعه دقیق مغزه‌های به‌دست آمده، شرایط اقلیم دیرینه حاکم در این بخش از کره زمین، تغییرات تراز آب دریای کاسپین در حدود ۲ میلیون سال گذشته مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت تا بر اساس آن الگوی تغییرات اقلیم، شناسایی و شرایط آینده پیش‌بینی شود.
بخش جنوبی دریای خزر که تماما در محدوده دریای سرزمینی ایران واقع است، فاقد اطلاعات مناسب عمقی زمین‌شناسی است، اگرچه شرکت نفت خزر مطالعاتی در این منطقه انجام داده، اما این تحقیقات تنها در راستای اهداف اکتشاف نفت و تا عمق‌های مشخص انجام شده و کمتر در دسترس زمین‌شناسان مشتاق و محققان بخش‌های زیستی و شیلات قرار دارد و این در حالی است که اطلاعات بسیار عمیق زمین‌شناسی، مطالعات ویژگی‌های رسوب‌شناسی و ژئوشیمی رسوبی رسوبات بستر و همچنین ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آب این دریا برای این منطقه بسیار ضروری است تا بتوان در ارتباط با ساختمان عمقی زمین، مرز پوسته و گوشته، ضخامت پوشش رسوبی روی آنها، ویژگی‌های مخاطرات زمین‌شناختی آن، شرایط زیست محیطی و اقتصادی رسوبات سطحی بستر و محیط آب اظهار نظر کرد.
همچنین، وجود ایده ارتباط ژنتیکی دریای خزر با دریای سیاه، ساختار زمین‌شناسی خاص و عمق نسبتا زیاد و مطرح بودن ساختمان پوسته‌ای شبه اقیانوسی، ضخامت بسیار زیاد رسوبات متعلق به ۵ میلیون سال گذشته، ایده فرونشینی و سرعت بالای رسوبگذاری در بخش جنوبی، داشتن تکتونیک فعال لرزه‌زا و نامشخص بودن عمق ناپیوستگی موهو(مرز پوسته و گوشته) مورد توجه زمین‌شناسان و متولیان بخش انرژی و مخاطرات منطقه و جهان، همچنین داشتن گونه‌های زیستی منحصربه‌فرد و با ارزش از جمله ماهیان خاویاری مورد توجه زیست‌شناسان و متخصصان علم و صنعت شیلات به این منطقه شده است.
دستگاه‌های ذینفع از نتایج طرح مطالعات زمین‌شناسی دریایی در دریای خزر، وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ وزارت راه و شهرسازی؛ سازمان هواشناسی کشور؛ سازمان حفاظت از محیط زیست؛ وزارت جهاد کشاورزی؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی؛ پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله؛ وزارت نیرو؛ وزارت نفت؛ سازمان انرژی اتمی؛ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛ سازمان نقشه‌برداری کشور؛ ستاد کل نیروهای مسلح و همچنین بخش‌های خصوصی خواهند بود.
دیدگاه