در چم و خم اوضاع اعتیاد و ایدز

اعتیاد و رشد روزافزون مصرف مواد مخدر یکی از دل‌مشغولی‌های همیشگی جامعه است و بخش زیادی از توان برنامه‌ریزان و مجریان را مصروف کنترل خود کرده است؛ چراکه برای همه روشن است بسیاری از آسیبهای اجتماعی مولود اعتیادند.

با این که امسال ۳۵۵ تن انواع مخدر کشف شد اما باید گفت اعتیاد، ‌امسال هم با نقاب مواد مخدر صنعتی به بازار آمد و زیر این نقاب، ۱.۵ تن مواد مخدر صنعتی کشف شد.جامعه معتادان یک میلیون و ۳۲۵ هزار نفری در ایران، یک خبر تلخ دیگر هم برای ما داشت؛ اعتیاد جوان‌تر شد و میانیگین سن اعتیاد، از ۲۳.۵ به ۲۱ سال  کاهش یافت که این افراد بنا بر تحقیقات عمدتا به دنبال کسب لذت، کنجکاوی، تفریح، رفع مشکلات روحی بوده‌اند یا تحت فشار دوستان معتاد شده‌اند.برنامه پنجم توسعه به دنبال رساندن نرخ بروز اعتیاد به  ۰.۲ درصد است و باید دید  با وجود همه برنامه‌های انجام شده مثل برنامه‌های جامع درمانی، بیمه معتادان، پرداخت هزینه‌های ترک اعتیاد، تخصیص اعتبارات اشتغالزایی، واگذاری مسکن مهر به بهبودیافتگان ، آیا اعتیاد بازهم‌ جوان‌تر می‌شود؟ اگرچه کاهش ۲۸ درصدی مرگ و میر معتادان می‌تواند نویدی برای موفقیت‌ها در آینده باشد.با همه اینها به نظر می‌رسد بازیگر نقش اول سریال اعتیاد، اشتغال باشد؛ چراکه  ۸/۲۴ درصد جمعیت فعال ۱۵ تا ۲۹ ساله‌ها و در مجموع بیش از ۳ میلیون و ۲۳ هزار نفر بنا بر آمار رسمی در جامعه بیکارند و سایه این نگرانی بر سر جامعه است که اعتیاد از گروه بیکاران شکار جدید نداشته باشد!

ایدز در بیم و امید

ایدز را باید یک آسیب در حال بیم و امید برای جامعه توصیف کرد. امید از آن جهت که پوشش برنامه‌های کاهش آسیب ایدز از ۸۰ به ۹۵ درصد برسد و بیم از آن رو که تا ۵ سال آینده موج سوم شیوع ایدز ( انتقال ایدز از راه ارتباطات جنسی محافظت نشده) که نیم‌خیز شده است، الگوی غالب این بیماری در کشور شود.دولت دهم هم مانند دولتهای گذشته تمام تلاش خود را برای کنترل ایدز به کار بست و برنامه سوم استراتژیک کنترل ایدز را اجرا کرد. برنامه‌ای که از سال ۸۹ آغاز شده و تا سال ۹۳ ادامه خواهد داشت.ایجاد ۱۰۴ کلینیک مثلثی در کشور، راه‌اندازی ۱۴۳ کلینیک در زندان‌ها،  ایجاد مراکز گذری  و مراکز آموزش معتادان از تلاشهای صورت گرفته دولت بوده است. اما با همه اینها ایدز ، امسال هم چهره جوانی داشت و ۴۶ درصد از  ۲۴ هزار و ۷۳۵ مبتلا ۲۵ تا ۳۶ ساله‌ها بودند. صرف نظر از چهره جوان ایدز، افزایش سهم تماسهای جنسی محافظت نشده در الگوی انتقال ایدز، نگران‌کننده‌تر بود که متاسفانه به ۲۱ درصد رسید.

 این الگو یک واقعیت پنهان هم داشت و آن افزایش میل جنسی کاذب معتادان به مواد محرک و بویژه شیشه بود که به اعتیاد جنسی هم گرفتار شده‌اند و بطور متوسط هر معتاد به شیشه ،  هشت شریک جنسی دارد. شرکای این گروه که عمدتا از زنان تن‌فروش هستند،‌ همان گروه هدفی هستند که برای کنترل ایدز، به سختی در دسترس‌اند. با این وصف باید منتظر ماند و دید در این شرایط بیم و امید ،‌ایدز کدام چهره خود را در سال‌های آتی به ما نشان خواهد داد و آیا مراقبت‌های پیشگیری و درمانی این بیماری از سوی دولت، از جوان‌تر شدن ایدز و نیز افزایش سهم تماس‌های جنسی در الگوی انتقال جلوگیری خواهد کرد؟

 سلاح سرد در پیچ مجلس هفتم تا نهم

در میان جرایمی که هر سال به وقوع می‌پیوندند و کارنامه آنها در قالب آمار و ارقام به اطلاع مردم می‌رسند، جرایمی مثل شرارت  و اوباشگری همراه با زورگیری، حساب ویژ‌ه‌ای نزد مردم،‌رسانه‌ها، پلیس و دستگاه قضایی دارد. همین ویژگی سبب شد سال ۹۱ تیتر بسیاری از اخبار حوادث به دستگیری اوباش و زورگیران اختصاص یابد.تعداد زیادی از اوباش تنها در تهران،  در ۹ مرحله و در  ۳۷۵ محله، در حلقه محاصره پلیس درآمدند و در هر مرحله به طور متوسط حدود یکصد تن از اوباش، به اتهام کیف‌پاپی، خفت‌گیری، فروش مواد مخدر، قدرت‌نمایی و عربده‌کشی، اخلال در نظم عمومی، ایجاد شرارت، مزاحمت برای مردم، زورگیری و …دستگیر شدند.اما نکته جالب توجه در پرونده افرادی چون سعید گدا، محسن گربه، ناصر سیاه، محسن ریزه، ‌فرشاد دمبه، اکبر سوسکه و همه آنها که پلاک شرارت بر گردن داشتند، سابقه شرارت و اوباشگری آنهاست؛ بطوریکه تنها در سه ماه نخست امسال، ۷۰۰ تن از اراذل و اوباش دستگیر شدند و این معما حل نشده باقی ماند که چگونه پس از دستگیری این اوباش ، تعداد زیادی در صف دستگیری می‌مانند؟ اما در میان اوباش، زورگیران بیش از سایر مجرمان این گروه،‌ توجه رسانه‌ها را به خود جلب کردند. سال ۹۱ دست کم از این حیث شاهد حوادثی چند بود که در کانون توجه رسانه‌ها، دستگاه‌ قضایی و پلیس قرار گرفت. دی ماه ۹۱، سه زورگیر جوان که اقدام به زورگیری از یک عابر کرده بودند، درحالی دستگیر و محاکمه شدند که در مخیله آنها هم نمی‌گنجید از بدشانسی توسط دوربین مداربسته یک ساختمان در محل وقوع جرم شکار شده و اعمال آنها به طور کامل فیلمبرداری و در اینترنت منتشر شده و در نهایت به دنبال انتشار فیلم این زورگیری در رسانه‌ها، به سرعت محاکمه و به تشخیص قاضی دو تن از آنها به جرم محاربه اعدام شوند.

حکم اعدام دو تن از این مورد بحث‌های عمومی و بعضا حقوقی هم قرار گرفت که در نهایت با دفاع آملی لاریجانی،‌رییس دستگاه قضایی مبنی بر اختیار قاضی در انتخاب حداکثری مجازات برای عاملان این زورگیری به دلیل بازدارندگی، موضوع از تب و تاب افتاد؛ اما یک موضوع دیگر زنده شد و آن لزوم قانونی شدن ممنوعیت حمل سلاح سرد و مجازات این عمل بود.طرح ممنوعیت حمل سلاح سرد توسط نیروی انتظامی در سال ۸۶ در قالب لایحه‌ای از سوی دولت به مجلس هفتم برده شد و به سرانجام نرسید . با آغاز مجلس هشتم این لایحه دوباره به مجلس آمد و به دلایلی باز هم طعم تصویب را نچشید تا این که با اصرار پلیس و پیگیری نمایندگان مجلس، طرح ممنوعیت حمل سلاح سرد  در حال بررسی در مجلس نهم است.عجله پلیس برای تصویب این طرح از آن جا ناشی می‌شود که ۴۰ درصد قتل‌ها در کشور با سلاح سرد انجام می‌شود. همچنین ۶۰ درصد قتل‌های خیابانی با سلاح سرد است. باید دید سال ۹۲ هم چشم‌براه تصویب این طرح می‌ماند؟