زنان با انتخاب شغل‌های مردانه تعادل اشتغال را به هم ریخته‌اند | اولویت‌های همسری در نظر گرفته شود
اشتغال زنان یکی از موضوعاتی است که موافقان و مخالفانی دارد و هرکدام برای اثبات دیدگاه های خود ادله ای را مطرح می کنند، اما سؤال اساسی این است که اسلام برای این مسئله چه الگویی را پیشنهاد کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، عفت رمضانیان، مدیر مؤسسه آموزش عالی فاطمه الزهرا (س) اصفهان در سمینار «شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های الگوی مطلوب اشتغال بانوان از دیدگاه اسلام» در جمع طلاب این مؤسسه گفت: با صنعتی شدن جوامع، کارخانه‌ها برای تأمین نیروی کار از طریق تبلیغات زنان را وارد بازار کار کردند و این روند حضور تا امروز در عرصه‌های مختلف اجتماعی ادامه دارد و تعداد زیادی از بانوان در ایران نیز در بیرون از منزل شاغل هستند.
وی ادامه داد: با توجه به نقش اصلی زنان در خانواده جمع بین نقش‌های اجتماعی و خانوادگی نیازمند الگوی مطلوب است که دین مبین اسلام بدان توجه ویژه‌ای داشته است که هدف برگزاری این سمینار دستیابی به این الگوست.
خسروشاهی: اشتغال زنان به عنوان یک حق انسانی پذیرفته شده است
حجت الاسلام قدرت الله خسرو شاهی، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، هم در این همایش نگاه به مسائل زنان در جامعه را مبتنی بر پیش فرض‌هایی معرفتی به رویکردهای موجود در این زمینه دانست و اظهار کرد: سه رویکرد درباره اشتغال زنان وجود دارد. رویکرد سنت گرایی، تجدد گرایی و تمدن گرایی. هر یک از این رویکردها دارای مؤلفه‌های خاص خود است. طبق نظر مؤلف کتاب الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، رویکرد تمدن گرایی می‌تواند مسائل زنان را به گونه‌ای حل کند که زنان را در جایگاه خودشان با توجه به نقش‌ها در جایگاه اصلی خود قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: اشتغال زنان به عنوان یک حق انسانی برای آنان پذیرفته شده است. پیش فرض‌ها و اصولی در اشتغال زنان مطرح است که توجه به آن موارد می‌تواند در رسیدن به الگوی مطلوب راهگشا باشد. یکی از پیش فرض‌ها در بحث اشتغال زنان، مفهوم خود اشتغال است. آنچه اکنون در ذهن‌ها درباره مفهوم اشتغال متصور است این است که اشتغال را اشتغال بیرون از خانه و مسئولیت‌های بیرونی می‌دانند. دریافت مزد در قبال قرارداد معین با ضوابط مشخص مفهوم اشتغال را به گونه‌ای دیگر ترسیم می‌کند. اشتغال زن در درون خانه به عنوان شغل رسمی شناخته نمی‌شود و غالباً از زنان خانه‌دار به زنان بیکار یا زنان فاقد شغل یاد می‌شود. اولین نکته تغییر این نگرش و این نگاه است.
وی، یکی از مهمترین انگیزه‌هایی زنان برای اشتغال را بحث استقلال مالی معرفی کرد و اظهار داشت: در آیه ۳۲ سوره نساء: «وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَکُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ ۚ لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ ۚ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا» خداوند نیز کسب و حق مالکیت را برای زنان به رسمیت شناخته و اسلام برای انجام وظایفی توسط زن نیز اجرت قرار داده است. کار در خانه نیز مهمترین و ارزشمندترین کاری است که به لحاظ اقتصادی یک زن می‌تواند داشته باشد.
حاج اسماعیلی: زنان با انتخاب شغل‌های مردانه تعادل اشتغال را به هم ریخته‌اند
در ادامه، سمیه حاج اسماعیلی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه زن و خانواده، به مؤلفه‌های الگوی اشتغال زنان اشاره کرد و گفت: از جمله مؤلفه‌های الگوی اشتغال زنان. تناسب شغل با ویژگی‌های روحی و روانی زن است و کار زنان در بیرون از خانه نباید به هیچ وجه با کار زن در خانه تداخل داشته باشد و بر آن تأثیر منفی بگذارد.
وی بیان کرد: جنبه‌های مثبت حضور زنان در جامعه عبارتند از بهبود وضعیت فرهنگی خانواده‌ها، رفاه خانواده و بهبود موقعیت فرزندان از نظر تحصیلی، رضایت روحی روانی زنان و اعتماد به نفس آنان، اما همه موارد ذکر شده منوط به این است که اشتغال زن منجر به پیامدهای منفی نگردد. پیامدهای منفی از قبیل ضعف در تربیت روحی و روانی فرزندان، کاهش فرزندآوری، خستگی کار مضاعف، نارضایتی همسران، کاهش نرخ باروری و بیکاری مردان.
حاج اسماعیلی با اشاره به زنانه نبودن برخی فرصت‌های شغلی موجود برای زنان، اظهار کرد: زنان با انتخاب شغل‌های مردانه تعادل اشتغال را در جامعه به هم ریخته‌اند، در حالی که اولویت برای زنان، اشتغال در درون خانه و نقش خانه داری، همسری و مادری است.
وی ادامه داد: اشتغال زنان از ضرورت‌های جامعه مدرن است، ولی یک پدیده چند وجهی است، از این رو باید جواب چند سوال مشخص گردد. چه عواملی باعث می‌شود زنان به اشتغال روی بیاورند؟ پیامدهای اشتغال چیست؟ و الگوی مطلوب اشتغال زنان چیست؟
حاج اسماعیلی با اشاره به عواملی که باعث روی آوردن زنان به اشتغال می‌گردد، افزود: زنان در بازار کار نیروهای مطیع تر، کارایی بیشتر، با کیفیت تر، دارای مهارت‌های ارتباطی بیشتر و حقوق کمتر هستند و این عوامل باعث رونق یافتن اشتغال زنان در بازار کار شده است.
وی اذعان کرد: اشتغال زنان دارای پیامدهای منفی از جمله: فشار روانی و جسمی مضاعف بر زنان، افزایش سن ازدواج، تغییر در هنجارهای اخلاقی و افزایش طلاق است.
حاج اسماعیلی ادامه داد: در ارائه الگوی اشتغال باید تناسب و اولویت داشتن خانواده برای زنان در نظر گرفته شود. همچنین حضور زن در عرصه‌های اشتغال باید با رعایت عفاف و ضوابط شرعی باشد و شغل زن نباید منافاتی با مصالح خانواده داشته باشد، از همه مهم‌تر اینکه رضایت و اجازه مرد در مسئله اشتغال زن باید مد نظر قرار بگیرد. ضمن اینکه ارزش کار خانگی باید لحاظ گردد و شغل سنگین از حیطه مشاغل زنان خارج گردد، اولویت‌های همسری و مادری در نظر گرفته شود، ساعات اشتغال زنان به صورت ساعات شناور و پاره وقت تنظیم شود و در کنار همه موارد نگرش‌ها باید اصلاح گردد و سیاست‌هایی دولت در این زمینه باید اتخاذ نمایند.
رمضانیان: نیازمند الگوی مطلوب اشتغال زنان هستیم
در پایان خانم رمضانیان ضمن جمع بندی مباحث با اشاره به نقش تاریخ ساز زنان در گذشته از منظر دین مبین اسلام و اهمیت نقش آفرینی آنان در جامعه سازی اسلامی که مقدمه تشکیل تمدن نوین اسلامی و مهدوی است، گفت: بنا بر فرموده امام راحل (رضوان الله تعالی علیه) “زن انسان ساز است.” پس زن به عنوان محور اصلی در خانواده که مهمترین رکن جامعه می‌باشد باید به وظیفه انسان سازی و تربیت نسل جوان متعهد و موّحد برای ساختن تمدن نوین اسلامی بپردازد، لذا بی شک نیازمند یک الگوی مطلوب برای اشتغال زنان هستیم تا به این رسالت مهم آسیبی وارد نسازد.
دیدگاه