شوراها؛ خوب، بد، زشت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، علی علیزاده ازبری در یادداشتی نوشت:

با برگزاری انتخابات و تشکیل اولین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در سال ۱۳۷۷فصل هفتم قانون اساسی که سال‌ها مسکوت مانده بود اجرایی گردید که در واقع مظاهر مردمسالاری در نظام جمهوری اسلامی بیشتر نمایان شد. حال با توجه به تجربه شش دوره تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا با آنالیز سیستم انتخابات، پروسه انتخاب، سابقه اجرایی و عملکرد شوراها در شهرها و روستاها می‌توان گفت؛
الف-با تشکیل شوراها در روستاها و به تبع آن تعریف پستی به نام دهیار برای روستاها حداقل امتیازی که داشت روستاها به نوعی متولی و تشکیلات اداری پیدا کردند. تا قبل از تشکیل شوراها در دهه شصت انجمن‌های اسلامی تحت نظر جهاد سازندگی کم و بیش در روستاها فعالیت داشتند اما کم کم، کمرنگ شده و چندان هم صاحب رتبه اداری نبودند. ساکنان روستاها برای انجام امور اداری و پیگیری امور عمرانی مرجعی در روستا نداشتند اما با تشکیل شوراها و راه اندازی دهیاری‌ها مردم و حتی مسئولان می‌دانند در روستا یقه چه کسی را بچسبند و پیگیر امور در روستا چه کسی یا تشکیلاتی هست؟ حال چه خوب که در روستایی مردم خوب عمل کرده باشند و با انتخاب شورایی قوی و به تبع آن انتصاب دهیاری کاربلد کارها بسامان شده و نتیجه‌اش را هم دیده‌اند و برعکس.
ب- در شهرها اما با نگاه به نتایج و عملکردها در مجموع به نظر نمی‌رسد شوراها موفق عمل کرده باشند. در بسیاری موارد از شهروندان شنیده میشود که چنین شورایی عدمش به زوجود! حال اینکه چرا موفق عمل نکرده‌اند قطعا علل گوناگونی دارد که باید دقیق و پژوهشگرانه واکاوی، مطالعه و بررسی گردد تا آن علل گوناگون مشخص گردند.
نتیجه اینکه شورا؛
– خوب است چون در قانون اساسی پیش بینی شده و باید عمل می‌شد. جمع افکار و آراء شهروندان است. می‌تواند عصاره افکار، تجربیات و توانایی‌های شهروندان باشد. دموکراسی را گسترش بیشتری بدهد. مردم در انتخاب مسئولان دخالت بیشتری داشته باشند. مردم هر شهر برای تصمیم‌سازی در مورد امور شهر خود سزاوارتر هستند و شورا این فرصت را فراهم میکند. سرمایه‌های انسانی بیشتری در مدیریت دخالت میکنند و…
– بد است از آن جهت که در خیلی موارد انتخاب خوبی صورت نگرفته است. خصوصاً در شهرها شوراها عصاره توانایی‌های شهروندان نبوده است. پروسه انتخابات بیمارگونه عمل کرده است. غالبا مردم انتخاب معقولی نداشته اند. دخالت قدرت، هیاهوی کاذب و تاثیر مستقیم پول در انتخابات بوضوح آشکار بوده است. افراد نخبه در فرایند سخت و بیمار انتخابات، امکان ورود را در خود نمی‌بینند و اقبال عموم به طرف آن‌ها نبوده است. شوراهای منتخب هم خوب عمل نکرده اند. به قوانین و شرح وظایف خود آشنا نبوده یا بدان پایبند نبوده اند. یا به قول معروف، شورای شهرداری بوده‌اند به جای اینکه شورای شهر باشند.
– زشت است از آن جهت که کم نبوده شوراهایی که متاسفانه دچار فساد در عملکرد شده اند. پرونده محکومیت اعضای شورای چهارم رشت، ساری، بابل، پرند، اصفهان و…یا شورای شهر تهران که تقریبا در تمام دوران بیشتر بعنوان یک بنگاه سیاسی عمل کرده است تا یک بنگاه اجتماعی یا بسیاری از اعضای شوراهای اسلامی شهرها که به جای عمل به وظایف اصلی، خارج از شرح وظایف قانونی خود اقدام به دخالت در امور مدیریت شهری نموده و چوب لای چرخ شهردار یا شهرداری گذاشته اند.
و خلاصه اینکه خوب، از آن جهت که در قانون اساسی آمده و یکی از راههای افزایش مشارکت مردم در اداره کشور است. بد، از آن جهت که پروسه انتخابات ناقص و بیمار و عملکرد خیلی از شوراها برمدارقانون و وظیفه تعریف شده نبوده است و زشت، از آ ن رو که در عملکرد برخی شوراهای مطرح و شهرهای بزرگ و مهم فساد آشکار شده و به دادگاه و انحلال منجر شده است.
و تاکید این مطلب مهم که رای دهندگان باید در انتخاب خود دقت و حساسیت بیشتری داشته باشند.