۷۹ کاسه و بشقاب گل مرغی در گچبری های عمارت ابریشمی رشت
عمارت ابریشمی واقع در شهر رشت، با داشتن تالار آیینه و اتاق‌های مزین به گچ بری و چینی‌های جای گرفته در آن جلوه‌ای از هنر معماری نیمه عصر قاجاری است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا مهری شیرمحمدی در شبستان نوشت:
عمارت ابریشمی، با وجود تالار آیینه و چینی خانه‌اش بنایی منحصر به فرد در گیلان و زیباترین خانه تاریخی شهر رشت است که در دوره ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده است. این بنای به جا مانده از خانواده «حاج میرزا اسماعیل حاکمی» از متنفذین پیربازار رشت است که در زمان ناصرالدین شاه قاجار به عنوان «کلانتر رشت» منصوب شد و به همین دلیل وی را «حاج حاکم» می‌خواندند.
این بنا توسط پسر کوچکتر حاج حاکم یعنی «حاج قاسم» معروف به «عالیجناب» احداث شده است. در سال ۱۳۱۸ شمسی «میرزا احمد ابریشمی» این خانه را از «عباسعلی حاکمی» ورثه حاج قاسم خریداری کرد و از آن پس به نام «عمارت ابریشمی» معروف شد. سال ۱۳۷۷ دانشگاه گیلان بنا را از مالک وقت خریداری کرد و مدتی آن را به عنوان دانشکده معماری تغییر کاربری داد و پس از آن در اختیار بنیاد نخبگان گیلان قرار گرفت.
ساختار بنای «ابریشمی» مانند همه بناهای بومی گیلان در دو طبقه تقریبا قرینه ساخته شده است. محوطه حیاط از چهار طرف با دیوارهای آجری قرمز رنگ به ارتفاع پنج متر که با آهک بند کشی شده محصور و دیوارهای ضلع جنوبی و شمالی در بالا دارای یک ردیف رف می‌باشد و دیوارها با نوعی طاقنما تزیین شده است.
مساحت کلی محوطه و بنا تقریبا دو هزار مترمربع و مساحت زیربنا ۶۵۰ متر مربع است. محوطه، باغچه‌بندی و مشجر است و در وسط آن حوضی به طول شش متر و عرض چهار متر قرار دارد. سطح محوطه- که قبلا با قلوه سنگ‌های صیقلی سنگفرش شده بود- متاسفانه در سال‌های اخیر به صورت ساده و با موزاییک پوشیده شده است.
هر طبقه بنای ابریشمی، هشت اتاق دارد. اطاق‌های همکف ساده و فاقد هرگونه تزیین است. دو راه پله به ارتفاع ۲۰ سانتی متر از جنس موزاییک ساده یک دست قالبی جدید به طبقه بالا راه دارد. یک راه پله هم از ضلع شمالی در پشت بنا به طبقه فوقانی می‌رود.
«تالار آیینه» و «چینی خانه» از هشت اتاق طبقه فوقانی دو اتاق، «چینی خانه» و دیگری «تالار آیینه» در جوار هم و دو اتاق با تزیینات گچبری گل بوته و قاب‌بندی برجسته سقف و بدنه و همچنین شومینه‌ای با تزیینات ویژه در این بنا بسیار چشمگیر است.
آنچه که بنا را در اندرونی زیبا و منحصر به فرد می‌کند وجود همین دو تالار به نام‌های تالار آیینه و چینی خانه است. در دیوارها و پیش بخاری «چینی خانه» و در میان گچبری‌هایی به شکل گل و بوته‌های ظریف، دوایری ایجاد و داخل آن‌ها کاسه و بشقاب‌های گل مرغی و مصور بسیار پرارزش قاجاری قرار داده اند. مجموعا در بدنه و طاقچه‌ها ۷۹ کاسه و بشقاب تعبیه شده است. ۵۲ کاسه گل مرغی هم در رف‌های نزدیک به سقف جاسازی شده است.
«تالار آیینه» نیز به شکل T به‌طول ۱۱.۹۰و عرض نهایی ۷.۲۰ متر بوده که بخشی از این تالار مزین به گچبری با پوشش هنرمندانه قطعات آئینه در بدنه و سقف است. این قسمت به وسیله دو ستون گچی با شیر سرهای تزئینی از قسمت جلو جدا شده است. گویا بقیه دیوارهای تالار قبلا همانند این قسمت بوده است. در تالار آئینه، دوازده تاقچه با قوس نیم دایره که داخل آن‌ها با آینه یک دست پوشانده شده، دیده می‌شود. ازاره بخشی از تالار، از قطعات سنگ مرمر به ارتفاع ۱.۱۰ متر تا زیر تاقچه است.
تالار آیینه و چینی خانه و اتاق‌های مزین به گچ بری بیانگر جلوه‌های هنر عصر قاجاری در این خطه است. «بنای ابریشمی» ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ به شماره ۳۳۶۵ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است. این بنا در میانه کوچه شهید صادقی واقع در میدان صیقلان قرار دارد و می‌توانید با هماهنگی بنیاد نخبگان در ساعت‌های اداری از عمارت دیدن کنید.
دیدگاه