تکرار واقعه مغولان این بار در گیلان و شکستن تمام کاسه و کوزه‌ها بر سر رئیس اداره شهرستان
سرانجام پس از شش سال پیگیری مستمر پاسخ نهایی چنین بود: «مجموعۀ کتاب ها به دلیل فرسودگی طبق دستورالعمل رسمی و با نظر کتابدار به بازیافت سپرده شدند.» پاسخی بسیار غم انگیز و تکان دهنده.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا در حالیکه حدود شش سال پیش، تعدادی کتاب و مجله های تاریخی و علمی کتابخانه سرهنگ بزرگمهر وکیل مدافع دکتر مصدق در دادگاه های نظامی پس از کودتای ۲۸ مرداد به کتابخانه آستارا اهدا شده، اکنون این نهاد، تصمیم به بازیافت برخی کتاب ها به دلیل غیرقابل استفاده بودن گرفته است.
در همین زمینه شیرین بزرگمهر دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر نوشت: سرهنگ جلیل بزرگمهر (۱۳۸۶-۱۲۹۱)، چهره ای شناخته شده از مشاهیر علمی آستارا و ایران بود. او وکیل مدافع دکتر محمد مصدق در دادگاه های نظامی پس از کودتای ۲۸ مرداد بود. شجاعت، تواضع، ایستادگی و باور او به آینده ای روشن برای میهنش از او مردی قابل اعتماد، مورد توجه و تحسین دکتر مصدق و هر آن کس که او را می شناخت ساخته بود. او از جمله کسانی بود که بانی غرور ملی ما در دوران معاصرند. او در کتاب خاطراتش از آستارا با چنان لطافتی سخن می گوید که هر خواننده ای را مشتاق دیدار این دیار می کند.
با آگاهی از عشقی که پدرم همواره نسبت به شهر و شهریت آستارا داشت، چهار سال پس از درگذشت ایشان، مجموعه کتاب های کتابخانۀ شخصی ایشان را در سال ۱۳۹۰، به کتابخانۀ عمومی این شهر هدیه کردم، تا شاید به وظیفۀ خود در قبال دلبستگی او به زادگاهش عمل کرده باشم.
از همان سال خود و تنی چند از دوستان و اقوام مقیم آستارا پیگیر وضعیت کتاب ها بودیم. پاسخ هایی که در این چند سال تا اردیبهشت ۱۳۹۶ شنیدیم، چندان دلگرم کننده نبود. پاسخ هایی نظیر: “قفسه کافی برای چیدن کتاب ها موجود نیست”؛ “پولی برای خرید قفسۀ کتاب وجود ندارد”؛ (که ما تقبل هزینه‌ها را هم اعلام کرده بودیم) “کتاب ها باید ابتدا مورد بازبینی واقع شوند”؛ “کتاب ها باید مورد تایید مسوولان استان در شهر رشت قرار گیرند”؛ “هنوز نتایج بررسی اعلام نشده است” و …
سرانجام پس از شش سال پیگیری مستمر، (که همواره با تقاضای باز پس گرفتن کتاب‌ها همراه بود) در تاریخ دوشنبه ۱۳ شهریور ماه ۱۳۹۶ در ملاقات حضوری در «اداره کتابخانه های عمومی شهرستان آستارا» (واقع در خیابان شهید رستمیان) با ریاست این کتابخانه پاسخ نهایی چنین بود: «مجموعۀ کتاب ها به دلیل فرسودگی طبق دستورالعمل رسمی و با نظر کتابدار به بازیافت سپرده شدند.» پاسخی بسیار غم انگیز و تکان دهنده.
با ناباوری به ایشان گفتم کتاب هایی که برای بازیافت یا صریح بگویم “برای خمیر کاغذ شدن” فرستاده اید از کتابخانۀ مردی بود که خود از نویسندگان شهرۀ این دیار محسوب می گردد و آثار ایشان دربارۀ محاکمات دکتر مصدق دقیق ترین و موثق ترین منبع مطالعات و تحقیقات دربارۀ آن برهۀ زمانی حساس است که نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان به آن ها رجوع می شود.
آستارا، زمانی به نداشتن حتا یک بی سواد در شهر شهره بود. چگونه رئیس کتابخانۀ چنین شهری اجازه می دهد چنین کتاب های با ارزش و بعضاً کمیاب که می توانست به ارتقاء دانش و فرهنگ جامعه به خصوص کتاب خوانان جوان و علاقمند آستارا یاری رساند، به راحتی نابود شود؟! راستی در آن شهر چه خبر است؟ در سر چنین رییسی چه می گذرد؟ او چگونه به جامعۀ کتابخوان پاسخگو خواهد بود؟ و …
به گفتۀ دوستی حاضر در آن جلسه، «مگر مغولان با کتاب های ما جز این کردند؟»
در این جا اعلام می کنم که حق خود را برای دادخواهی از مراجع قضایی محفوظ می دانم.
توضیح ی عمومی استان گیلان درباره کتاب‌های اهدایی خاندان بزرگمهر
اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان گیلان، در اطلاعیه ای با تشریح موضوع بازیافت کتاب‌های اهدایی سرهنگ جلیل بزرگمهر، اعلام کرد: موضوع اهدا و بازیافت این کتاب‌ها مربوط به سالهای اخیر نیست و این اقدام بواسطه اهمال رئیس اداره شهرستان و بدون کسب مجوز و استعلام از ستاد استان گیلان و ستاد مرکزی نهاد انجام شده بود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی گیلان، به دنبال انتشار اخباری مبنی بر بازیافت کتاب‌های اهدایی سرهنگ جلیل بزرگمهر، اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان گیلان در این باره اعلام کرد: بنابر اطلاعات واصله، تعداد ۱۹۰ جلد کتاب درسال۱۳۹۰ از طرف سرکار خانم شیرین بزرگمهر، فرزند آقای جلیل بزرگمهر به کتابخانه عمومی شهر آستارا اهداء شده بود که فهرست این آثار به همراه یک لوح تقدیر برای خانم بزرگمهر ارسال شده بود.
در ادامه این اطلاعیه آمده است: در همان سال بر اساس تشخیص کتابداران کتابخانه عمومی آستارا و رئیس شهرستان، تعداد ۳۰ جلد از این کتاب‌ها در قفسه این کتابخانه قرار می‌گیرد و مابقی فاقد شرایط استفاده تشخیص داده شده و برای بازیافت به انبار منتقل می‌شوند که این اقدام طی چند سال گذشته بعد از اهدای کتاب‌ها بواسطه اهمال رئیس شهرستان و بدون کسب مجوز و استعلام از ستاد استان گیلان و ستاد مرکزی انجام شده بود. بر این اساس مسئله بازیافت برخی از کتاب‌های اهدایی خاندان بزرگمهر، مربوط به سالهای اخیر نیست.
در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است: در دوره مدیریت فعلی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برای پیشگیری از وقوع چنین اتفاقاتی، با استفاده از شبکه یکپارچه و سراسری منابع و امانت کتابخانه ای و صدور بخشنامه‌هایی در مورد وجین کتاب، هیچ کتابخانه‌ای نمی‌تواند بدون کسب مجوز از ستاد مرکزی نهاد نسبت به وجین و بازیافت کتاب اقدام کند. همچنین یک گروه کارشناسی از سوی معاونت توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی نهاد مامور شده است تا ضمن رسیدگی به علت چنین حادثه ای در آن سالها مسببین این موضوع را شناسایی کنند
دیدگاه