در سیستم‌های برق صنعتی، حفاظت از موتورهای الکتریکی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین تجهیزاتی که برای این منظور استفاده می‌شود، کلید حرارتی اشنایدر یا MPCB است. این کلیدها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر اضافه‌بار (Overload) و اتصال کوتاه (Short Circuit) از موتور محافظت کنند و مانع آسیب دیدن سیم‌پیچی و کاهش طول عمر موتور شوند.

شرکت Schneider Electric یکی از معتبرترین تولیدکنندگان تجهیزات برق صنعتی در جهان است و کلیدهای حرارتی این برند به دلیل کیفیت بالا، دقت تنظیم جریان و طول عمر زیاد، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای خرید محصولات اصل و دریافت خدمات پس از فروش، پیشنهاد می‌شود از نمایندگی اشنایدر معتبر تهیه کنید. در این مقاله علاوه بر توضیح عملکرد کلید حرارتی، یک جدول انتخاب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور ارائه می‌دهیم و مدل‌های مختلف را با یکدیگر و با برندهای دیگر مقایسه خواهیم کرد.

کلید حرارتی چیست و چه کاربردی دارد؟

کلید حرارتی یک تجهیز حفاظتی است که برای قطع مدار در شرایط اضافه‌بار طراحی شده است. مکانیزم عملکرد آن ترکیبی از حفاظت حرارتی و حفاظت مغناطیسی است:

• حفاظت حرارتی: زمانی فعال می‌شود که جریان موتور برای مدت طولانی بالاتر از جریان نامی باشد. این بخش با استفاده از بی‌متال (صفحه دو فلزی) کار می‌کند.
• حفاظت مغناطیسی: در شرایط اتصال کوتاه، با تولید یک میدان مغناطیسی قوی باعث قطع سریع مدار می‌شود.

کاربردهای کلید حرارتی اشنایدر

• حفاظت موتورهای القایی سه‌فاز و تک‌فاز
• حفاظت پمپ‌ها، فن‌ها و کمپرسورها
• جلوگیری از داغ شدن سیم‌پیچی موتور
• افزایش طول عمر موتور و تجهیزات

انواع کلید حرارتی اشنایدر (Schneider MPCB)

کلیدهای حرارتی اشنایدر در سری‌های مختلفی تولید می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

۱. سری GV2ME (TeSys Deca)

• محدوده جریان: ۰.۱۶ تا ۳۲ آمپر
• کلاس تریپ: Class 10
• قابلیت قطع حرارتی و مغناطیسی
• مناسب برای نصب مستقیم روی موتور یا به همراه کنتاکتور

۲. سری LRD (رله حرارتی بی‌متال)

• محدوده جریان: ۰.۱ تا ۱۵۰ آمپر
• مناسب برای نصب روی کنتاکتورهای سری TeSys D
• دقت بالا در تنظیم جریان

۳. سری LR9D و LR9F (رله‌های حرارتی الکترونیکی)

• محدوده جریان تا ۸۲۰ آمپر
• کلاس تریپ قابل تنظیم (Class 10 یا ۲۰)
• مناسب برای بارهای سنگین و موتورهای بزرگ صنعتی

جدول انتخاب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور

انتخاب کلید حرارتی اشنایدر مناسب، یکی از مهم‌ترین مراحل در حفاظت از موتورهای الکتریکی است. برای انتخاب صحیح، باید توان موتور (kW)، جریان نامی موتور (A) و ولتاژ کاری سیستم را به‌دقت در نظر گرفت. در صورتی که کلید حرارتی به‌درستی انتخاب نشود، ممکن است موتور در برابر اضافه‌بار یا اتصال کوتاه محافظت نشود و آسیب ببیند.

به طور معمول، در صنایع ایران موتورهای سه‌فاز با ولتاژ ۳۸۰ ولت رایج هستند. به همین دلیل، جدول زیر به‌طور اختصاصی برای انتخاب کلید حرارتی اشنایدر برای موتور سه‌فاز 380V تهیه شده است. این جدول شامل توان موتور، جریان نامی، مدل پیشنهادی کلید حرارتی اشنایدر و محدوده تنظیم جریان است تا فرآیند انتخاب برای تکنسین‌ها، مهندسان برق و نصاب‌ها آسان‌تر شود.

جدول مقایسه انواع کلید حرارتی اشنایدر

شرکت Schneider Electric طیف گسترده‌ای از کلیدهای حرارتی و حرارتی-مغناطیسی را برای کاربردهای مختلف صنعتی عرضه می‌کند. هر یک از این مدل‌ها دارای ویژگی‌های فنی خاص، محدوده جریان متفاوت و قابلیت‌های حفاظتی متنوع هستند. آشنایی با تفاوت مدل‌های مختلف، به مهندسان و تکنسین‌ها کمک می‌کند تا بر اساس نیاز پروژه، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنند.

مدل‌های پرکاربرد کلید حرارتی اشنایدر شامل سری‌های GV2ME، LRD، LR9D و LR9F هستند. این محصولات می‌توانند برای حفاظت از موتورهای کوچک کارگاهی تا موتورهای بزرگ صنعتی در کارخانه‌ها مورد استفاده قرار گیرند. جدول زیر با مقایسه این مدل‌ها از نظر محدوده جریان، کلاس تریپ، نوع حفاظت و کاربرد اصلی، به شما در انتخاب بهترین گزینه کمک می‌کند.

مقایسه کلید حرارتی اشنایدر با سایر برندها

در بازار تجهیزات برق صنعتی، برندهای متعددی مانند Schneider Electric، Siemens، Hyundai، Hager و چند تولیدکننده دیگر حضور دارند که هر یک مدل‌های مختلف کلید حرارتی را عرضه می‌کنند. انتخاب بهترین برند، به عوامل مختلفی همچون کیفیت ساخت، طول عمر، دقت عملکرد، قیمت و خدمات پس از فروش بستگی دارد.

کلیدهای حرارتی اشنایدر به دلیل کیفیت ساخت بالا، دقت تنظیم جریان و طول عمر طولانی، یکی از پرطرفدارترین گزینه‌ها در ایران و جهان هستند. از نظر عملکرد، این محصولات قادر به حفاظت دقیق از موتور در برابر اضافه‌بار و اتصال کوتاه بوده و در محیط‌های صنعتی با شرایط سخت نیز عملکرد قابل اعتمادی دارند.

در مقایسه، برند زیمنس نیز کیفیت بسیار بالایی دارد و در صنایع پیشرفته اروپا و آمریکا به‌کار می‌رود، اما معمولاً قیمت بالاتری نسبت به اشنایدر دارد. برند هیوندای از نظر قیمت اقتصادی‌تر است ولی ممکن است از نظر طول عمر و تنوع مدل به اشنایدر نرسد. برند هیگر هم بیشتر در پروژه‌های کوچک و سیستم‌های ساختمانی استفاده می‌شود و برای کاربری‌های سنگین صنعتی مناسب نیست.

به طور کلی، اگر کیفیت و دوام بالا اولویت شماست، کلید حرارتی اشنایدر گزینه‌ای ایده‌آل است. اما اگر بودجه محدودتری دارید، می‌توانید به برندهایی مانند هیوندای یا هیگر نیز فکر کنید، البته با در نظر گرفتن محدودیت‌های فنی آن‌ها.

نکات مهم در انتخاب کلید حرارتی برای موتور

1. انتخاب بر اساس جریان نامی موتور: باید جریان کلید حرارتی کمی بالاتر از جریان نامی موتور تنظیم شود.
2. توجه به کلاس تریپ: برای بارهای سبک Class 10 و برای بارهای سنگین Class 20 مناسب است.
3. محیط نصب: دما، رطوبت و شرایط محیطی می‌تواند روی عملکرد تاثیر بگذارد.
4. هماهنگی با سایر تجهیزات: کلید حرارتی باید با کنتاکتور و مدار فرمان سازگار باشد.