دولت واقعیت را اختفا کرده است | اگر کسری بودجه دارد چگونه بدهی‌های قبل را تسویه کرده؟
اعلام آمار کاهش بدهی دولت به بانک مرکزی و تاکید ابراهیم رئیسی بر تامین ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه بدون چاپ پول، در شرایطی که پایه پولی و نقدینگی به رشد خود ادامه می‌دهد؛ کارشناسان را متعجب کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، ایرج ندیمی سه دوره در مجلس حضور داشته و نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هفتم بوده است. او در گفت‌وگو با «هم‌میهن» عنوان کرد اگر دولت مدعی است که بدون چاپ پول بدهی خود را تسویه کرده باید منبع آن را مشخص کند چون اگر دولت برای پرداخت بدهی خود درآمدهایی داشته که در بودجه نیاورده کار غیرقانونی کرده است. او همچنین گفته در این مورد چند واقعیت مورد اختفا قرار گرفته و به همین دلیل نمی‌توانیم نتیجه درستی بگیریم که دولت چطور کسری خود را جبران کرده است.
تحلیل شما از پرداخت کسری ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی بودجه، آن هم بدون چاپ پول از سوی دولت چیست؟
پرداخت چنین بدهی‌ای از سوی دولت به هر شیوه که باشد نیازمند داشتن بنیه مالی است. دولت برای پرداخت آن یا باید خلق پول کند که مدعی است چنین کاری نکرده و یا بخشی از دارایی‌ها را جابه‌جا کند که آن هم پرداخت محسوب می‌شود و یا منابع درآمدی جدیدی داشته باشد؛ مثل فروش نفت که اتفاقا ممکن است با توجه به شرایط روز دنیا قیمت آن به بالای ۱۴۰ دلار برسد. تمام دولت‌های قبل هم مجبور بودند بدهی دولت‌های قبل را پرداخت کنند و همه بودجه دولت‌ها در چندین سال اخیر با کسری روبه‌رو بوده و مجبور بوده یا از حجم پروژه‌های خود کم کند و یا پرداخت‌های جاری را مدیریت کند و یا به صورت دیون به دولت بعد محول کند. به‌هرحال بدهی‌های دولت در بودجه پیش‌بینی می‌شود و باید در ارقام و ردیف‌های بودجه منعکس باشد، مگر اینکه دولت برای پرداخت بدهی خود درآمدهایی داشته که در بودجه نیاورده که کار غیرقانونی کرده است و باید همه درآمدها به خزانه وارد شود و از این راه تخصیص داده شود. اگر دولت مدعی شود که نه از راه خزانه و نه از راه بانک مرکزی توانسته بدهی خود را تسویه کند امر قابل‌قبولی نیست چون به‌هرحال یکی از راه‌ها را رفته است. البته این کار دولت رفتار عجیبی نیست و در گذشته نیز رخ داده، مثلا در کمیسیون تلفیق بودجه بارها چنین اختیاراتی را به دولت‌ها داده بودیم که جابه‌جایی انجام دهند، گاهی دولت‌ها تسهیلات و یا مطالبات خود را از داخل و خارج از کشور می‌گرفتند و یا درآمدهای نوپدیدی داشتند مثلا سقف قیمت نفت را در بودجه روی یک قیمت خاص می‌بستند اما به یک‌باره بیشتر از آن نفت می‌فروختند. اما باید دقت داشت که دولت سیزدهم بودجه خود را با کسری بسته است و به گفته صاحبنظران دولت حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان کسری دارد و این با حرف آقای رئیسی که گفته کسری بودجه را تامین کردیم، سازگار نیست. اگر دولت به اندازه کافی درآمد دارد چرا باید بودجه سالیانه خود را با کسری ببندد؟ و اگر کسری دارد چگونه بدهی‌های قبل را تسویه کرده است؟
شما فکر می‌کنید چه اتفاقی رخ داده است؟
به نظر من چند واقعیت مورد اختفا قرار گرفته و به همین دلیل نمی‌توانیم نتیجه درستی بگیریم که اگر دولت خلق پول نمی‌کند پس چطور کسری بودجه را تامین کرده است. اگر دولت خلق پول نمی‌کند پس چطور نقدینگی زیاد شده است؟ اگر هم خلق پول صورت می‌گیرد پس معنی آن این است که یک اتفاق بانکی انجام شده که دولت آن را کتمان می‌کند اما نمی‌توان علت را نفی کرد و معلول را پذیرفت.
چگونه می‌شود به این ابهام پاسخ داد؟
دولت باید به این سه سوال پاسخ دهد، اول اینکه چرا دولت همچنان با کسری بودجه روبه‌رو است؟ دوم اینکه روش پرداخت کسری بودجه به چه شکل بوده است؟ نقدی بوده و یا به صورت کالایی یا خدماتی و سوم اینکه آیا اینها با استمهال و مهلت خواستن روبه‌رو شده‌اند یا پرداخت قطعی؟
این امر نیز ممکن است که دولت از جهت شرکت‌های دولتی که نزدیک به چند برابر بودجه عمومی به آنها بودجه می‌دهند جابه‌جایی انجام داده باشد و یا تصمیمات فراقوه‌ای مانند مولدسازی صورت گرفته باشد. به‌هرحال این اختفا روزی روشن خواهد شد.
دیدگاه