چرخه خشونت را نمی‌توان با توصیه متوقف کرد | مدیریت کشور در برخی موارد دور از واقعیات جامعه است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از ایلنا، سیدمحمدعلی ایازی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، در پاسخ به این سوال که با توجه به اعتراضات موجود، تا چه میزان به مطالبات مردم گوش داده شده است و آیا امروز به این مطالبات نزدیک شده‌ایم یا از آن دور شدیم، گفت: مطالبه یا اعتراض به حکومت حق همه انسان‌ها است و هر در صورت دادخواهی امر نیکویی است و قرآن به آن اشاره کرده است که هیچ کس نمی‌تواند حق یا سخنی را آشکار کند، مگر آنکه به او ستم شود. در قانون اساسی هم به صراحت حق اعتراض برای مردم پیش‌بینی شده است و جزو حقوق اولیه هر انسانی است. امیرالمومنین هم در نهج‌البلاغه در یکی از موارد به حق مردم اشاره می‌کند و می‌گوید حق مردم است که بتوانند حاکم را نصیحت کنند.

تعجب می‌کنم برخی از مسئولان چگونه می‌توانند به راحتی درباره آمار حرف نادرست بگویند

وی افزود: در اصل این مقدمه حق است اما اینکه چقدر به این اعتراضات توجه شده است، فکر کنم این شیوه برخوردی که در کف خیابان می‌شود، نشان داد که اگر می‌خواستند با مطالبات برخورد معقولی انجام دهند، در همان روزهای اول که ماجرای مرگ خانم مهسا امینی رخ داد، هیئت مستقلی را که مورد قبول مردم و افکار عمومی بود انتخاب می‌کردند و مسئله را پیگیری می‌کردند و به اطلاع مردم می‌رساندند تا اگر کسی در این موضوع خطایی انجام داده به آن خطا رسیدگی شود. متاسفانه این کار انجام نشد و در اتفاقات بعدی همین مسئله رخ نداد.

ایازی تصریح کرد: الان این سوال به وجود می‌آید که آیا حکومت نمی‌خواهد به مطالبات مردم توجه کند؟ آیا مدیریت درستی برای برگشت امنیت و آرامش نیست؟ امروز شاهد شرایط اقتصادی بسیار سختی هستیم، تورم، بیکاری و رکود و دیگر مشکلات اقتصادی بر روی هم انباشته شده است همه اینها زمینه را برای اوج اعتراض‌ها فراهم کرده است، ولی دغدغه اول بخشی در حاکمیت هم رسیدگی به این مسائل نیست. برخی به دروغ می‌گویند ما امروز تورم را ۲۰ درصد پایین آوردیم. هرکس که اولیات جامعه را بداند، می‌داند که تورم پایین نیامده است و بر اساس آمار بانک مرکزی چهل و چند درصد تورم افزایش پیدا کرده است. من تعجب می‌کنم برخی از مسئولان چگونه می‌توانند به راحتی درباره آمار حرف نادرست بگویند و مردم را در مقابل چیزی قرار دهند که زمینه‌های بدبینی و دروغگویی برای آن‌ها فراهم شود.

برخی معترضان حوادث اخیر می‌گویند امروز در حاکمیت هیچ نماینده‌ای نداریم

مشکل با خشونت حل نمی‌شود

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر مسئولان بخواهند به مطالبات رسیدگی کنند، حل مشکلات اولیه اقتصاد کشور باید دغدغه ابتدایی آن‌ها باشد و با برنامه‌ریزی و استفاده از افراد توانمند به وضعیت رکود، تورم و بیکاری رسیدگی شود. ثانیا مردم مطالبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارند که باید به آن‌ها توجه کرد. امروز افرادی دستگیر و بازجویی می‌شوند و برخی از آن‌ها در بازجویی خود می‌گویند امروز در این حاکمیت هیچ نماینده‌ای در مجلس، شورای شهر و ریاست جمهوری نداریم و افراد موجود کاندیدای خودشان هستند و نه کاندیدای اکثریت مردم. بنابراین تا وقتی به مطالبات به شکل اساسی رسیدگی نشود، این وضعیت ادامه دارد و معتقدم مشکل با خشونت حل نمی‌شود و این خشونت از سوی هر طرفی باشد به نفع هیچ کس نیست.

ایازی در پاسخ به این سوال که اگر قائل به برخی از اصلاحات برای بهبود فضای موجود باشیم، اولویت در کدام بخش‌ها است و باید در کجا این اصلاحات صورت بگیرد، گفت: اولویت حل مشکلات اقتصادی است. این اولویت به این معناست که عوامل سقوط و افول اقتصادی بررسی شود. باید مسائل و موضوعات ما با نظام بین‌المللی حل شود چراکه تمام تحریم‌ها فشار را بر مردم بیشتر کرده و مردم تنگ آمده‌اند. اولین کار این است که باید حکومت سیاست خود را در نظام بین‌الملل عوض کند و مدیریت درستی در حوزه نظام سیاسی و اقتصادی انجام شود. افراد کارآمد و مدیران مستقل را بگذارند. اینکه افراد ضعیف و دسته چندم را سرکار بگذارند و نتوانند کاری انجام دهند، مشکلات حل نخواهد شد.

اگر احساس اعتماد در مردم ایجاد شود، می‌توان روی قدم‌های بعدی حساب کرد

وی در پاسخ به این سوال که چه رفتارها و چه پیش‌نیازهایی وجود دارد تا از چرخه خشونت میان مردم و حاکمیت کاسته شود، گفت: اولین مورد برای هر حرکت اجتماعی و سیاسی برگشت اعتماد ملی است. اولین موضوع این است که مردم باور کنند حاکمیت می‌خواهد کار کند. مردم نمی‌گویند چرا خطا می‌کنید. چون انسان جایزالخطاست. بنابراین باید اعتماد کنند که حاکمیت برای حل مشکلات تلاش می‌کند و اولویت آنان رسیدگی به مشکلات مردم است. اگر احساس اعتماد ایجاد شود، می‌توان روی قدم‌های بعدی حساب کرد.

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که این اعتمادی که می‌گویید به چه شکلی قابل بازیابی است، گفت: دو روش وجود دارد؛ اول آنکه کاری که حاکمیت باید انجام دهد داشتن صداقت است. یعنی به گونه‌ای صحبت کند که مردم باور کنند راست می‌گوید. این موضوع دارای روش‌هایی است. وقتی در تمام دنیا بخواهند صداقت حاکمان را محک بزنند، روش‌هایی را به کار می‌گیرند که مردم آن را باور کرده و اعتماد کنند. یک موضوع این است که بتوانند نظر مخالفان را بازتاب دهند. صدا و سیما در وضعیت فعلی خبررسانی و اطلاع‌رسانی به شکلی عمل کند که صداقت در آن احراز شود و مردم بفهمند که درست عمل می‌کنند و گزارش‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به شکل وارونه بازتاب پیدا نکند.

وی افزود: در مرحله دوم باید مردم را در حل مشکلات مشارکت دهند. تا وقتی مردم را مشارکت ندهند و یک گروه الیگارشی در حکومت وجود داشته باشد که فقط آن‌ها باشند و مردم با مدیریت کشور بیگانه باشند این وضعیت ادامه خواهد داشت. در مرحله سوم قوه قضائیه مستقل است که مردم ببینند ملاک در داوری‌ها عدالت است.

چرخه خشونت را نمی‌توان با توصیه متوقف کرد

افرادی که می‌توانند نقش میانجی داشته باشند، فضای گفت‌وگو را فراهم کنند

ایازی درباره نوع اعتراضات و شعارهایی که بعضا رادیکالی است، گفت: به نظر گاهی این اعتراضات خطرناک و شکننده است. ولی این کار با برخورد با افرادی که در کف خیابان هستند، حل نمی‌شود. باید به دلایلی که زمینه اعتراضات را فراهم کرده است، رسیدگی کرد. بعد کسانی می‌توانند در میانه حاکمیت و افرادی که در کف خیابان هستند، نقش میانجی داشته باشند و فضای گفت‌وگو را فراهم کنند تا جلوی خشونت گرفته شود. وگرنه این خشونت را نمی‌توان را با توصیه حل کرد و هر کس هم بخواهد توصیه‌ای انجام دهد، به آن گوش داده نمی‌شود.

صدا و سیما از افرادی که در کف خیابان حضور دارند دعوت کند تا حرف‌هایشان را بزنند

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که چقدر ضرورت دارد در مسائل مهمی مانند گشت ارشاد، برجام و مسائل اقتصادی به نظر مردم احترام گذاشته شود و اینکه از چه طریقی می‌توان نظر مردم را جویا شد تا این مناقشات را برطرف کنیم، گفت: فرض کنید که می‌خواهید رفراندوم برگزار کنید. رفراندوم چیزی مانند انتخابات است. اگر در انتخابات اعتماد نباشد، مسلما مردم مشارکت نمی‌کنند. اگر رفراندوم همراه با اعتماد باشد، مردم مشارکت می‌کنند و نظرشان را می‌دهند. اما به شرط آنکه حاکمیت برای ایجاد اعتماد قدم بردارد.

وی افزود: یکی از راه‌هایی که می‌تواند درباره این موضوع اتفاق بیافتد، فراهم کردن فضای گفت‌وگو است. باید گفت‌وگوهایی بین معترضان و حاکمیت اتفاق بیافتد. یعنی صدا و سیما در شبکه‌های خود افرادی را که در کف خیابان حضور دارند دعوت کند تا حرف‌هایشان را بزنند و در مقابل افراد حاکمیت با آنان گفت‌وگو کنند. این موارد می‌تواند تا حدوی وضعیت خشونت را به طور طبیعی کاهش دهد.

کارشناسان یک چیزی می‌گویند و آن‌ها که از بالا تصمیم می‌گیرند، کار دیگری انجام می‌دهند

ایازی در پاسخ به این سوال که قبلا بحث گفت‌وگو از طرف آقای اژه‌ای مطرح شد اما می‌بینیم خیلی جدی گرفته نشده و جمعی از مردم می‌گویند این گفت‌وگو را قبول ندارند و معتقدند ما با چه کسانی گفت‌وگو کنیم چراکه نظر ما شنیده نمی‌شود. از نظر شما این گفت‌وگو به چه شکلی قابل انجام است تا حرف مردم شنیده شود، گفت: مسئله‌ای که وجود دارد این است که ما در بدنه حاکمیت دو گروه داریم؛ یک عده کارشناسان و عده دیگر مدیران هستند. کارشناسان از هر طیف و جناحی که باشند، دیدگاه‌ها و نظراتی دارند که گاهی در تعارض با نظر مدیران است.

وی افزود: عجیب آنکه کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی، اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی همه معتقدند روشی که انتخاب شده بدترین گزینه برای حل مسئله است. اول آنکه این شکاف بسیار جدی است. یعنی این شکافی که در بدنه حاکمیت بین کارشناسان و مدیران وجود دارد، این است که حتی مدیران میانه هم می‌گویند روش‌هایی که به کار گرفته شده است، گاهی روش‌های درستی نیست و به حل مسائل، آرامش و کاهش خشونت نمی‌انجامد. اعتراض یک قسمت از کارشناسان همین است، در این موارد نه تنها صدای مردم شنیده نمی‌شود بلکه صدای کارشناسان حاکمیت هم شنیده نمی‌شود.

ایازی تصریح کرد: معمولا در هر بخشی کارشناسان از بین همین مردم هستند و مسائل و ناراحتی‌های مردم را درک می‌کنند و روش علمی را پیشنهاد می‌دهند اما کارشناسان یک چیزی می‌گویند و آن‌هایی که آن بالا نشسته و از بالا تصمیم می‌گیرند، کار دیگری انجام می‌دهند. به همین دلیل می‌بینید یک نفر مانند رئیس قوه قضاییه حرفی می‌زند که بر اساس گفته‌های کارشناسان است اما به آن عمل نمی‌شود و به همین دلیل این حرف‌ها به جایی نمی‌رسد.

این تحلیل که می‌گویند اگر یکبار عقب‌نشینی کنیم باید عقب‌نشینی‌های دیگر هم انجام دهیم، غلط است

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که علت عمل نشدن به این صحبت‌ها چیست و چه تحلیلی وجود دارد که این اتفاقات رخ می‌دهد، گفت: دو تحلیل وجود دارد؛ یک اینکه اگر ما بخواهیم این مشکل را حل کنیم، به معنای عقب‌نشینی کردن است. وقتی که یکبار عقب‌نشینی کردیم باید عقب‌نشینی‌های دیگر هم انجام دهیم در حالی که این حرف بسیار غلطی است. هنر یک مدیر انعطاف و پویائی است. مدیری توانمند است که قدرت مانور داشته باشد نه اینکه ایستا باشد. وقتی در جنگ نیرویی نتوانست به هدف خود برسد، عقب‌نشینی می‌کند و این موضوع شجاعت و مدیریت آن فرد را نشان می‌دهد که وقتی در جایی از کار به مشکل می‌خورد، عقب‌نشینی می‌کند.

وی افزود: در اینجا هم اگر یک مدیر مشکلات کشور را می‌بیند به جای آنکه بیاید عقب‌نشینی کند، موضوعاتی مانند تورم، فقر و مشکلات اقتصادی را اصلاح کند در این صورت مردم به جای آنکه به او طعنه بزنند، از او تمجید می‌کنند که حرف مردم را پذیرفته است. اما وقتی این کار را نکند و به فکر حل مشکل نباشد در واقع این یک نوع عقب‌نشینی است و اگر عقب‌نشینی کنیم، عقب‌نشینی بعدی در پیش خواهد بود پس به هیج عنوان نباید نشان دهیم که ضعف داریم و عقب‌نشینی کنیم.

مدیریت کشور در برخی موارد معلول و فرسوده و دور از واقعیات جامعه است

ایازی تصریح کرد: تحلیل دوم این است که آن‌ها می‌خواهند کاری انجام دهند اما در انجام آن ناتوان و ناکارآمدند و مدیریت کشور در برخی موارد یک مدیریت معلول و فرسوده و دور از واقعیات جامعه است. یعنی افرادی که در سطوح مختلف کشور قرار دارند به دلایل شخصیتی و روحی (مثل ضعف و تملق) توانایی ایستادگی در برابر مسائل فرمایشی و توان حل مشکلات را ندارند.

وی در پاسخ به این سوال که موضوعی وجود دارد که جامعه احساس می‌کند که در برخی موارد از سوی مسئولان دهن کجی رخ می‌دهد. به طور مثال وزیری به دلیل ناتوانی استعفا می‌دهد اما در جایی دیگر سمت می‌گیرد یا فردی که مخالف برجام بوده مسئول مذاکره درباره احیای برجام است به نظر شما این همه مقاومت و لج‌بازی در برابر خواسته مردم چه دلیلی دارد و چرا حداقل در برخی مشکلات عذرخواهی از سوی مسئولان وجود ندارد، گفت: جواب این سوال به همان پاسخ سوال قبل برمی‌گردد. چون درک کارآمدی از مشکلات و تحلیل درستی ندارند می‌گویند اگر ما عقب‌نشینی کنیم باید همیشه عقب‌نشینی کنیم یا می‌گویند شاه عقب‌نشینی کرد ما نمی‌خواهیم مانند او باشیم. در صورتی که شاه دیر عقب‌نشینی کرد، اگر زودتر عقب‌نشینی کرده بود می‌توانست بر مشکلات فائق آید.

معترضان دو دسته‌اند؛ یک بخش در دانشگاه و بخش دیگر در کف خیابان است

آن چیزی که در خواسته‌های معترضان خیلی پررنگ است، مسائل اقتصادی است

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که تحلیل شما درباره شکل اعترضات امروز چیست و چه جنسی از مردم در کف خیابان حضور دارند، گفت: مردم حاضر در اعتراضات دو بخش دارند؛ یک بخش در دانشگاه و بخش دیگر در کف خیابان است. در مورد نیروهای جوان در کف خیابان وقتی میانگین سن دستگیر شده‌ها را ارزیابی می‌کنیم، می‌بینیم کمتر از ۳۰ سال هستند. در طیف دانشگاه‌ها خواسته‌های آنان سیاسی و اجتماعی است. اما در خیابان تنوعی از خواسته‌ها مانند مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که جنس کدام خواسته در اعتراضات توسط مردم قوی‌تر است، گفت: آن چیزی که در مرحله اول خیلی پررنگ است، مسائل اقتصادی بوده، فقر خیلی شدید، گرانی و تورم هم در جامعه مشهود است. این موارد نقش پررنگی ایفا می‌کند. گروهی که فکر سیاسی دارند و اعتراض آن‌ها جنبه سیاسی دارد، احساس می‌کنند که حاکمیت دغدغه حل مسائل و کارآمدی آن را ندارد. اگر هم بخواهد حل کند، نمی‌تواند. مسئولانی که توان حل مشکلات امنیتی کشور را از راه ترساندن و زدن و دستگیرکردن می‌خواهند حل کنند، روشن است که تحلیل درستی از مشکلات جامعه ندارند.