نقش اقتصاد دریا محور در توسعه اقتصادی استان گیلان
گیلان از ظرفیت بالقوه بالایی جهت فعالیت های اقتصادی دریامحور برخوردار است. اما سوال اینجاست که اقتصاد دریامحور هم اکنون چه جایگاهی در مسیر توسعه اقتصادی استان گیلان دارد؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، شهریار نصرتی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه در یادداشتی نوشت؛
بهره مندی از موقعیت ساحلی، یک مزیت جغرافیایی در زمینه اقتصاد جغرافیاپایه (ژئواکونومی Geoeconomy) برای هر ناحیه محسوب می‌گردد و فعالیتهای اقتصادی دریامحور به عنوان اصلی‌ترین فعالیتهای ژئواکونومیک بر اساس چهار شاخص: اشتغال، دستمزدها، تعداد موسسات و تولید ناخالص داخلی و نیز برخورداری از تنوع و گستردگی، سهم عمده‌ای در اقتصادهای محلی و ملی دارند و موجبات توسعه ناحیه‌ای را فراهم می‌آورند. کما اینکه امروزه، تجربه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که از موقعیت ساحلی برخوردارند موید این امر می‌باشد.
استان گیلان به واسطه‌ی قرارگیری در ناحیه خزری و با داشتن ۲۹۸ کیلومتر ساحل و دسترسی به کشورهای حوزه کاسپین و برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک با وجود سه بندر (یک بندر تجاری مهم) و یک منطقه آزاد اقتصادی ساحلی، سواحل و جاذبه‌های گردشگری دریایی و اکوتوریستی از ظرفیت بالقوه بالایی جهت فعالیتهای اقتصادی دریامحور برخوردار است. اما سوال اینجاست که اقتصاد دریامحور هم اکنون چه جایگاهی در مسیر توسعه اقتصادی استان گیلان دارد؟
در حال حاضر، بنا به منابع آماری وزارت صنعت و معدن و تجارت سهم استان گیلان به عنوان یکی از استان‌های ساحلی کشور ۵.۰ درصد از تولید و درآمد ناخالص ملی در فعالیتهای دریایی برآورد شده است و سهم این فعالیتهای دریامحور در اقتصاد استان کمتر از ۲ درصد می‌باشد. در صورتی که سهم دریا و فعالیتهای دریایی نواحی ساحلی از تولید ناخالص داخلی در کشورهای پیشرفته ۵۰ درصد است. بنابراین، استان گیلان علی رغم بهره مندی از توانهای جغرافیایی، هنوز نتوانسته آنطور که شایسته است از دریای کاسپین به عنوان منبع توسعه استفاده نماید و با وجود اشتغال ۶۶ درصدی فعالان دریایی (که در جای خود شایان توجه است) اما در بخش‌های محدودی همچون ماهیگیری و شیلات، عمل آوری محصولات حاصل از آبزیان و اندکی نیز در هتل داری و رستوران و گمرک، این امر گویای‌عدم بهره گیری مناسب و گسترده از بخش‌های متنوع اقتصاد دریامحور در گیلان می‌باشد. در حالی که در جهان امروز، قابلیت‌های ژئواکونومیک فعالیتهای دریامحور؛ مانند بخش حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی، ورزش‌های دریایی، صنعت کشتی‌سازی و لوازم دریایی، انرژی (انرژی فسیلی مثل نفت و گاز و انرژی‌های نو مثل انرژی خورشیدی، آبی و بادی) شیلات و آبزی پروری، سیستم‌های تولید نوآورانه، صنایع بسته‌بندی غذایی دریایی، صنایع نوین دریایی و موسسات و مجموعه‌های مدیریتی دریایی بر گستردگی عملکرد و کارایی اقتصاد ساحلی تاکید دارد.
با نگاهی به تنوع جغرافیایی و پتانسیل‌های طبیعی استان گیلان درخواهیم یافت که استقرار و گسترش زیرساختهای فعالیتهای دریامحور به طور فراگیر و براساس بسترهای طبیعی و انسانی موجود امکانپذیر می‌باشد. بویژه، هماهنگ کردن نظام اقتصادی استان با روند اقتصاد منطقه‌ای و جهانی و تمرکز بر بخش‌هایی همچون انرژی (به عنوان محور ژئواکونومی) و گردشگری (به عنوان صنعت پاک و سودآور قرن بیست و یک) در کنار سایر فعالیتهای ساحلی در برنامه توسعه استان و تعریف کارگروه ویژه در سطح مدیریتی استان همراه با تمهیدات مالی- سرمایه‌ای مناسب میتواند ضمن دستیابی به نتایج مطلوب، ارتقاء کیفی ظرفیت‌های اجتماعی و تعادل قابلیت‌های مادی و معنوی جامعه به عنوان غایت فرآیند توسعه مطابق شاخص‌های ذکر شده‌ی اقتصاد دریامحور را به دنبال داشته باشد.
دیدگاه