غربالگری را رها کرده‌ایم؛ روش ما در مقابله با کرونا اشتباه است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از ایرناپلاس، موج سوم کرونا در کشور جولان می‌دهد و تعداد جان‌باختگان و مبتلایان به ویروس کرونا افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در این میان کادر درمان نیز در شرایط بدی به سر می‌برند و روزانه تعداد زیادی از آنها یا به دلیل بیماری یا فوت ناشی از عوارض آن، از چرخه خدمت خارج می‌شوند.

دکتر محمد اسماعیل اکبری، مشاور عالی وزیر بهداشت درباره شرایط کنونی کرونا در کشور در گفت‌وگو با ایرناپلاس بیان کرد: همه باید قبول کنیم اتفاقی افتاده که بی‌سابقه است. اما مشکل اینجاست که هنوز بسیاری از مردم و مسئولان این بیماری و مشکلات ناشی از آن را باور نکرده‌اند و نمی‌دانند همه ما به یک میزان در معرض خطریم و از هم جدا نیستیم.
بسیاری از مدیران در کشور هنوز به این باور نرسیده‌اند که کرونا یک مساله است. بدتر شدن وضعیت کرونا در کشور نیز ناشی از عدم شناخت درست آن است. اگر نسبت به چیزی شناخت پیدا کرده باشیم باید راحت‌تر آن را حل کنیم.
خاطرم هست روزی که آمار و داده‌های کرونا در ایتالیا اعلام می‌شد، صداوسیما تا دلتان بخواهد علیه دیگران حرف می‌زد. مقاله‌ای در این زمینه با عنوان «قضاوت نارس نکنیم» نوشتم و همین حرف‌ها را زدم که نه صداوسیما قضاوت نارس کند و نه خودمان این حرف‌ها را بزنیم که ما بهترین هستیم و دنیا از ما الگو می‌گیرند.

روش ما در مقابله با کرونا اشتباه است
وی افزود: بدتر شدن اوضاع ما در حالیست که شرایط دیگر کشورها رو به بهبود است. این یعنی نقصان داریم. چون علم ما نسبت به ۸ ماه پیش بیشتر شده است. هشت ماه پیش ما چیزی در مورد این ویروس نمی‌دانستیم، اما امروز اطلاعات بیشتری درباره کرونا داریم؛ بنابراین باید شرایط بهتری داشته باشیم. ایتالیا و اسپانیا تعداد جان‌باختگانشان کمتر شده است. آنها تست‌های بیشتری می‌گیرند و تعداد بیشتری کرونا مثبت اعلام می‌کنند.
اینکه ما مبتلای کمتری کشف می‌کنیم به این دلیل است که تست‌های کمتری می‌گیریم نه به این دلیل که اوضاع بهتری داریم. نشانه آن هم اینکه تعداد فوتی‌هایمان بالاتر رفته است. مرگ رودربایستی ندارد. اگر ضریب نارسایی کیت تشخیصی و ضریب گرفتاری جمعیتی را در نظر بگیریم باید تعداد مبتلاها را دست کم دو برابر در نظر بگیریم.

 مشاور عالی وزیر بهداشت ادامه داد: با این شرایط باید شب و روزمان را به هم بدوزیم تا این بیماری را کنترل کنیم. دنیا نشان داده که می‌شود جلویش را گرفت. همه دنیا به چند کشور آمار مبتلاها را کاهش داده‌اند.
وی با بیان اینکه کرونا را می‌توان کنترل کرد، افزود: مهم‌ترین مولفه‌ای برای کنترل این بیماری این است که استراتژیمان را در برابر بیماری تغییر دهیم. یعنی به جای درمان بیمار، باید به دنبال پیدا کردن ویروس باشیم. چون به دنبال بیمار و درمان آن هستیم سیاست ما ایجاد بیمارستان است. نتیجه این رویکرد بلایی است که بر سر کادر درمانی آورده‌ایم. این روال ما را به جایی نمی‌رساند.

تجربه موفق در کنترل وبا
مشاور عالی وزیر بهداشت یادآورشد: دلیل توفیق سنگاپور، نیوزلند، چین و کره‌جنوبی در مدیریت این بیماری این بود که آنها با علم و فناوری دیجیتال، ویروس را پیگیری کردند نه بیمار را. یعنی اگر بیماری مبتلا به ویروس کرونا را پیدا کردند به سرعت اطرافیان و هرکسی را که در ۲ هفته گذشته با بیمار در ارتباط بوده شناسایی می‌کنند؛ از آنان تست می‌گیرند و اگر مبتلا بود قرنطینه می‌کنند.
در کشور ما بیمار به بیمارستان مراجعه می‌کند، به خانواده‌اش گفته می‌شود دو هفته خود را در خانه قرنطینه کنید. اما چقدر این قرنطینه کنترل می‌شود؟ بیشتر مواقع مشاهده می‌شود اگر مادر یا پدری بیمار شده و در بیمارستان بستری است هر روز فرزندان و آشنایانش به بیمارستان می‌آیند تا از شرایط او مطلع شوند. حتی سرکار می‌روند. این یعنی حامل ویروس آزادانه در شهر می‌چرخد و ویروس را با خود به دیگران منتقل می‌کند.

وی اضافه کرد: قانون کنترل همه‌گیری در همه دنیا یکسان است. برای روشن شدن موضوع، تجربه کنترل‌ وبا را در دهه ۸۰ نقل می‌کنم. در آن سال‌ها به یکباره وبا در قم شایع شد. متوجه شدیم کارگرهای پاکستانی فقیر که در قم برای سبزی‌کاری به کار گرفته شده‌اند منشا بیماری هستند. این کارگران چون خانه و زندگی نداشتند و در همان محل مزرعه، زندگی می‌کردند و عامل وبا از طریق مدفوعشان وارد زمین و محصولات کشاورزی شده بود. مردم این سبزی آلوده را مصرف و به وبا مبتلا شدند. در نخستین اقدام، زمین‌های کشاورزی را بستیم و اجازه خروج سبزی از مزارع را ندادیم و سبزی‌ها را نابود کردیم. حال اگر ما تنها به درمان بیماران مبتلا اقدام می‌کردیم اتفاقی که می‌افتاد این بود که بیماری از طریق سبزی به همه کشور منتقل می‌شد.

به جای بیماران، حاملان ویروس را شناسایی کنیم
اکبری افزود: در مورد کرونا نیز باید آمار همه کسانی که مبتلا هستند و اطرافیانشان را داشته باشیم. اگر توان مالی لازم وجود دارد می‌توانیم از همه افراد مشکوک تست کرونا بگیریم. اگر مبتلا بودند آنها را به نقاهتگاه بفرستیم. اگر هم توان مالی لازم را نداریم همه اطرافیان فرد مبتلا را باید به قرنطینه فرستیم. این کار نیازمند پیش‌بینی مکانی برای قرنطینه و نقاهت‌گاه است.

وی با بیان اینکه که در همه‌گیری، نظام شبکه بهداشت باید بیش از پیش فعال باشد تصریح کرد: خانه بهداشت باید زودتر از بیمارستان از وضعیت افراد خبردار شود. باید تست بگیرند و علائم بالینی را بررسی کنند؛ از محله و روستاها شروع کرده و به شهر برسند. نظام غربالگری باید با کمک نظام شبکه بهداشت این کار را انجام دهد. اکنون تعداد نیروهای ما کم است و غربالگری را رها کرده‌ایم.

مشاور عالی وزیر بهداشت تصریح کرد: باید از بسیج، خیریه‌ها و مردم کمک بگیریم. نیروهای مسلح به فرمان رهبری به میدان آمده‌اند و هیچ چیزی کم ندارند. ما به جای اینکه از توان آنها برای غربالگری و پیگیری ویروس استفاده کنیم از آنها بیمارستان خواسته‌ایم. هر تعداد هم بیمارستان داشته باشیم بدون نظام غربالگری و تعقیب ویروس باز تعداد مبتلایان بالا می‌رود. باید در نظام کشف بیمار و کشف حامل دقت کنیم. بیمار یا خوب می‌شود یا فوت می‌کند. حاملان مهم هستند که باید شناسایی و در نقاهتگاه نگهداری شوند. اگر بیمار شدند به بیمارستان بروند وگرنه بعد از ۱۴ روز به سر و کارشان برگردند.

همه مسئولیت‌ها متوجه وزارت بهداشت نیست
اکبری تاکید کرد:  واقعیت اینکه یک هیجان و انسجام ملی که کل کشور را همراه کند اتفاق نیفتاده است. نیازی به تعطیلی کار نیست؛ کافیست نخستین کرونایی که پیدا شد دومی و سومی را در همان سر کار قرنطینه کنیم. کره‌ای‌ها کار را تعطیل نکردند، قرنطینه کردند.

به گفته مشاور عالی وزیر بهداشت، علوم بیولوژی و دیجیتال، علم پیشرفته دنیا هستند و کرونا این را دوباره ثابت کرد. کشورهایی مانند کره‌جنوبی بیولوژی را با دیجیتال ترکیب کردند و موفق شدند. آمریکایی‌ها چون مبانی‌شان اقتصادی است و ساختار اجتماعی غلطی دارند، نتوانستند. علم کم ندارند اما در اجرا مشکل دارند. ما هم این هماهنگی و انسجام ملی را از حاکمیت طلبکاریم. برنامه‌ریزی درباره همه ابعاد کرونا را از حکومت طلبکاریم.

وی با بیان اینکه از وزارت بهداشت که متولی است طلبکاریم تا حرف‌هایی که زده را عملی کند، افزود: از مردم هم می‌خواهیم با حمایت حاکمیت، رعایت کنند. نمی‌شود از مردم خواست در خانه بنشینند و دنبال نان نروند. ممکن است من یک ماه بتوانم در خانه بنشینم چون اوضاع مالی‌ام برای یک ماه و دو ماه خوب است.اما ممکن است فردی ۱۰ روز هم نتواند در خانه بنشیند. باید حواسمان به این مسائل باشد.

اکبری خاطرنشان کرد: مسئولیت نباید مرکزی باشد. تا حرفی می‌زنیم یقه وزیر بهداشت را می‌گیرند. وقتی بیماری در هر شهری پیدا می‌شود باید فرماندار، بخشدار و رئیس شبکه بهداشت و درمان نیز پاسخگو باشند. باید مسئولیت‌ها مشخص و تقسیم شوند.

هشدار افزایش مبتلایان در اواخر پاییز با ادامه روند کنونی
وی با بیان اینکه هیچ کس یقه شهردار و بخشدار را نمی‌گیرد که چرا آمار کرونا در شهرشان بالا رفته، افزود: ما همه بیماری‌ها را با محدودیت رفت‌وآمد کنترل کردیم. درباره بیماری‌های واگیر دار از ائمه حدیث داریم که اگر بیماری مسری اتفاق افتاد، به شهر نرود. اگر پیگیری کردیم که هر کس در کجا بیمار شد و آن منطقه را قرنطینه هوشمند کردیم نتیجه می‌دهد. نیازی نیست شهر را ببندند. فقط مناطق پرخطر را کنترل می‌کنند. در ووهان چین ابتدا بازاری که منشا بیماری بود را بستند. آدم‌هایی که آنجا از دو هفته پیش خرید کرده بودند را پیدا و بیماری را کنترل کردند.

مشاور عالی وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در فروردین‌ماه گفتم تعداد آمار فوتی‌ها ۲ برابر می‌شود و چهار ماه بعد به سه برابر می‌رسد. امروز هم اعلام می‌کنم با شرایط کنونی تعداد مرگ‌ومیرها بیش از سه برابر خواهد شد. شاخص ما مرگ‌ومیر نیست؛ بلکه گرفتاری و قدرت انتشار ویروس است.
اکنون نمی‌دانیم که واقعا فردی که به کووید-۱۹ مبتلا بوده و فوت کرده است آیا علت مرگش کرونا بوده یا عامل دیگری. ما شاخص مرگ را کنترل نمی‌کنیم؛ همان‌طور که شاخص انتشار ویروس را هم کنترل نمی‌کنیم. همینجا اعلام می‌کنم که اگر این روند ادامه یابد در اواخر پاییز وضعیتی بسیار وحشتناکی خواهیم داشت زیرا به دلیل بروز وارونگی هوا، با سکون مواجه‌ایم و هوا چرخش ندارد. این امر تراکم ویروس را بالاتر می‌برد و سبب می‌شود مردم بیشتری مبتلا ‌شوند. مگر اینکه ما ویروس را دنبال و زنجیره انتقال را قطع کنیم.