اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، می‌گویند تاریخ تکرار نمی‌شود بلکه این حوادث تاریخی هستند که تکرار خواهند شد.

بهمن ماه ۹۵ بارش برف استان گیلان را سپیدپوش کرد و عدم خدمت رسانی مناسب توسط راهداری سبب نارضایتی شهروندان و برخی مسئولان درجه نخست استان از جمله استاندار وقت گیلان شد.

چندی پس از بارش ۶۰ سانتی متری برف، ناصر آل محمدی مدیرکل وقت راهداری گیلان به طور اجباری از سمت خود استعفا کرد و پس از آن با سلام و صلوات محمدرضا نازک کار که سالها در اداره کل راه و شهرسازی گیلان کسب تجربه کرده بود به عنوان مدیرکل راهداری استان گیلان منصوب و معرفی شد.

اما آیا به راستی در جریان برف اخیر گیلان و به مراتب آن، بسته شدن راه‌ها همه نقش تقصیرها به گردن راهداری و شخص مدیرکل است؟ یا اینکه ریشه بحران به وجود آمده را باید در جای دیگری جستجو کرد؟! بازخوانی اظهارات ناصر آل محمدی میرکل وقت راهداری گیلان در سال ۹۵ که یک هفته پس از استعفای اجباری صورت گرفته، می‌تواند به ما کمک کند تا بهتر در جریان امور قرار بگیریم و نتیجه گیری بهتری داشته باشیم که آیا واقعاً عزل پی در پی یا استعفای مدیران کل راهداری می‌تواند چاره ساز مشکلات استان باشد یا خیر!

آل محمدی چه گفت و مسئولان استان چه کردند؟

«آنگونه که مهر گزارش داده، ناصر آل محمدی ۲۳ بهمن ۹۵ در جمع خبرنگاران با اشاره به کمبود ماشین آلات راهداری که طی شش ماه اخیر بارها نسبت به آن هشدار داده بود، اظهار کرد: از زمان تحویل بخش راهداری استان از اداره کل راه و شهرسازی و ادغام آن در سازمان حمل و نقل جاده‌ای از مهر ماه امسال، چندین بار نسبت به دریافت بودجه لازم این بخش برای بازسازی و نوسازی ماشین آلات راهداری و همینطور پرداخت حقوق کارکنان راهداری با استاندار، معاون امور عمرانی استانداری و رئیس سازمان برنامه و بودجه گیلان نامه نگاری شده است اما هیچ اعتباری از این محل به اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گیلان از محل اعتبارات استانی تخصیص نیافت. وی با بیان اینکه با نزدیک شدن به فصل زمستان، تاکیدات مکرری نسبت به تأمین منابع مالی لازم برای نوسازی و احیای ماشین آلات راهداری انجام شد اما هیچ توجهی به آن نشد افزود: فهرست مهمترین نیازهای ماشین آلات راهداری زمستانی استان به استانداری اعلام شد و بودجه مورد نیاز برای آن نیز درخواست شد اما عملاً هیچ اعتبار و بودجه‌ای از محل استان تاکنون به این اداره کل در حوزه راهداری پرداخت نشده است. مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گیلان با اشاره به تلاش راهداران طی برف هفته اخیر در سطح استان گفت: لجستیک استان برای مواجهه با بحران‌هایی مانند برف اخیر که طی ۱۲ ساعت، ۸۰ سانتی متر برف را در جاده‌ها نشاند، نه تنها کافی نیست بلکه از عمر بسیار بالایی برخوردار است و با وجود چنین وضعیتی، تمامی راهداران و کارکنان اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای از نخستین ساعات در جاده‌ها در حال فعالیت بودند. با وجود ۲۴۵ دستگاه و ماشین آلات سبک، سنگین و نیمه سنگین که از عمر میانگین بالای ۲۳ سال برخوردار هستند و حضور ۳۷ اکیپ، بیش از ۱۲ هزار کیلومتر/باند در ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت بارش برف اخیر برفروبی انجام شد. وی با بیان اینکه ماشین آلات استان برای مواجهه با چنین شرایطی بسیار فرسوده است گفت: برخی از ماشین آلات سنگین حال حاضر در سطح استان که در شرایطی مانند برف اخیر در جاده‌ها برفروربی کردند، متعلق به سال‌های ۵۲ و ۵۳ بوده و از عمر بالای ۴۰ سال برخوردار هستند که تنها با صرف هزینه و مهارت نیروی انسانی موجود همچنان در جاده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتی بخش‌های خصوصی که به صورت پیمانکاری با اداره کل راه و شهرسازی در حوزه راهداری همکاری می‌کردند به دلیل بدهی بیش از دو میلیارد تومانی این اداره کل پیش از تحویل حوزه راهداری به اداره کل حمل و نقل جاده‌ای، به این حوزه اعتماد نداشته و با آن همکاری نمی‌کنند و عملاً نسبت به فعالیت در این حوزه بی انگیزه شده‌اند. با وجود ۳۷۰ دستگاه ماشین آلاتی که عمر بالایی دارند و همچنین همکاری ضعیف برخی مدیران دستگاه‌های دیگر، دیگر چه اقدامی ممکن بود از عهده اداره کل راهداری و حمل و جاده‌ای استان برآید که کوتاهی کرده باشد؟ آل محمدی با بیان اینکه ۴۰ درصد دستگاه‌ها به دلیل عمر بالا در حین عملیات متوقف شدند تاکید کرد: نمی‌توان واقعیت‌های موجود در استان را نادیده گرفت و سپس نسبت به عملکرد یک مدیر یا کارکنان راهداری ایراد گرفت. وی با بیان اینکه نبود بودجه سبب شده که استان گیلان در حوزه لجستیکی دچار خسران شود گفت: به دلیل کمبود اعتبارات استانی و تعلق نگرفتن منابع مالی در این حوزه طی شش ماه اخیر، عملاً برای حقوق کارکنان راهداری از محل اعتبارات عمرانی هزینه کرده‌ایم».

وقتی در روی همان پاشنه می‌چرخد

۳ سال از رفتن آل محمدی از اداره کل راهداری گیلان می‌گذرد اما باید از مدیران ارشد استان گیلان و نمایندگان گیلان در مجلس شورای اسلامی پرسید که چه اقدامی در پاسخ به دغدغه‌های مدیرکل وقت راهداری گیلان داده‌اند؟! آیا به راستی صدای آل محمدی شنیده شد؟ برای بررسی این موضوع اظهارات محمدرضا نازک کار مدیرکل مستعفی یا معزول راهداری گیلان را مرور می‌کنیم.

اگرچه محمدرضا نازک‌کار بارها بر فرسوده بودن ماشین آلات راهسازی گیلان تاکید کرده بود اما در تاریخ ۱۳ آذر ۹۸ در گفت‌وگو با تسنیم «وجود تجهیزات به روز و آماده جهت انجام مطلوب و بهینه عملیات راهداری را ضروری خواند و عنوان کرد: در حال حاضر به‌دلیل فرسودگی و عمر بالای تجهیزات و امکانات راهداری، امکان خرابی و از کار افتادگی آن‌ها در حین اجرای عملیات راهداری دور از انتظار نیست. تجهیزات و ماشین‌آلات راهداری در گیلان از عمر بالای ۲۰ ساله برخوردار بوده و فرسوده هستند. با وجود تمام چالش‌های یاد شده انجام بازدیدهای مستمر کارشناسان و آگاهی از وضعیت دقیق ماشین‌‌آلات راهداری به ویژه تجهیزات قدیمی و با عمر بالا در دستور کار قرار دارد. پرسنل اداره کل راهداری گیلان پس از وقوع هرگونه حادثه و بروز بحران با وجود تمام مشکلاتی که دارند بلافاصله با کلیه امکانات وارد عمل شده و نسبت به رفع معضل ایجاد شده اقدام می‌کنند. فعلاً از محل اعتبارات استانی حدود ۱۰۰ میلیارد ریال جهت خرید ماشین‌آلات برای چند شهرستان مصوب شده که در صورت تخصیص کامل تعدادی ماشین‌آلات خریداری می‌شود. مبالغی نیز از سوی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور به منظور انجام تعمیرات و بازسازی و خرید قطعات منظور شده که جهت نگهداری و بهره‌برداری بهینه دستگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گیلان به این سؤال که چقدر از ظرفیت استانداری، نمایندگان در مجلس و سایر بخش‌ها برای جبران کاستی‌های این دستگاه استفاده می‌شود نیز افزود: بدیهی است که از ظرفیت بخش‌های اشاره شده استفاده می‌شود اما به دلیل کمبود اعتبارات پیگیری مسئولان تاکنون اثربخشی لازم را نداشته است».

قطعاً عملکرد راهداری گیلان در جریان برف اخیر نیازمند آسیب شناسی است اما با مرور اظهارات آل محمدی و نازک کار به این نتیجه می‌رسیم که ۳ سال پس از تغییر مدیرکل راهداری در استان گیلان اوضاع ماشین آلات این اداره کل تفاوتی نکرده است و همچنین راهداران گیلان با ماشین آلات فرسوده بالای ۲۰ سال و کمبود محسوس تجهیزات مشغول نگهداری راههای گیلان هستند و هنگام بروز بحران به هیچ وجه این امکانات جوابگو نیست کما اینکه محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری نیز بر این موضوع صحه گذاشته است. بنابراین نمی‌توان از یک سازمان که با کمبود تجهیرات رو به رو است انتظار داشت با دستان خالی در هنگام وقوع برف غوغا کند. طبیعتاً حفظ و نگه داری راه‌ها نیاز به تجهیزاتی نظیر لودر و گریدر و… دارد و نمی‌توان با پارو برفروبی کرد! طبیعی است اگر باز هم مدیران ارشد استانی و کشوری نسبت به نوسازی و به روزسانی ماشین آلات راهداری بی‌توجه باشند، سرنوشت مدیرکل بعدی نیز بهتر از آل محمدی و نازک کار نخواهد بود و بار دیگر با یک برف این مدیرکل خواهد بود که با سمتش وداع خواهد کرد بدون اینکه این تغییر و تحولات تأثیر چندانی در زندگی مردم داشته باشد.

سینا هوشمند گورابی – مدیرمسئول و سردبیر