بازدید نمایندگان یونسکو از سه سایت جنگل‌های هیرکانی در گیلان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، با توجه به برنامه ششم توسعه در راستای تهیه، تدوین و اجرای برنامه ‌عمل حفاظت و مدیریت از مناطق چهارگانه ‌محیط زیست با رویکرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داوطلبانه و اولویت استفاده از جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد توسط سازمان حفاظت محیط زیست، فرصت بی نظیر ثبت جنگل های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو در سال جاری فراهم شده است.

قربانعلی محمدپور، مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با اعلام این خبر گفت: جنگل های هیرکانی نوار بلندی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستندکه از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده اند. نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان Hyrcan خوانده می شد، گرفته شده است. منطقه ای جنگلی در کرانه دریای خزر و شمال رشته کوه البرزکه غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر به فرد گیاهی و مطالعات انجام شده ۵ تیپ کلان اقلیمی را در بهشت هیرکان شناسایی کرده اند که عبارتند از: اقلیم خیلی مرطوب، اقلیم مرطوب، اقلیم نیمه مرطوب، اقلیم مدیترانه ای و اقلیم خشک که هر کدام ازین اقلیم ها بر حسب فاکتورهای اقلیمی نظیر تراکم جنگل های انبوه یا تنک، جهت شیب، نسبت فاصله با دریای خزر و دیگر فاکتورها، خود به خرده اقلیمهای زیادی تقسیم می شوند که این مسئله موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد باشند و حفاظت از آن ها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب کرده است.

محمدپور تصریح کرد: در جنگل های معتدل و مختلط هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد که از حدود ۶۰۰ میلیمتر در شرق (گرگان) تا ۲۰۰۰ میلیمتر در غرب (حوالی آستارا) در نوسان است گونه های گیاهی زیادی وجود دارد. بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، ۴ گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسائی شده است.

وی اذعان داشت سه سایت پیشنهادی در این لیست در استان گیلان واقع شده اند که عبارتند از مناطق حفاظت شده لیسار، گشت رودخان و سیاهرود رودبار. این سایتها جزء غربی ترین، شمالی ترین، پربارش ترین و مرطوب ترین بخشهای جنگل های هیرکانی محسوب می شوند که از تنوع گونه های گیاهی و جانوری بی نظیری برخوردار بوده و از جمله مناطق با تنوع زیستی بالا در استان گیلان محسوب می شوند. ثبت  این جنگل ها در لیست میراث جهانی یونسکو مزایا و فوائد بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای کشور ایران در پی خواهد داشت.

مدیر کل حفاظت محیط زیست گیلان در ادامه گفت: وقتی یک اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای کنوانسیون ۱۹۷۲ که ۱۹۱ کشور عضو آن هستند و ۱۰۹۲ اثر طبیعی، فرهنگی، ترکیبی و منظر فرهنگی از ۱۶۷ کشور در فهرست آن جای گرفته است، متعهد هستند با مشارکت جهانی از آن مراقبت کنند.

بارزترین امتیاز پذیرش کنوانسیون میراث جهانی، پیوستن و تعلّق یافتن به جامعه‌ای است که آثاری را می‌ستایند و پاس می‌دارند که از اهمیت جهانی برخوردار هستند و تجلّی دنیایی از نمونه‌های خارق‌العاده تنوع فرهنگی و غنای طبیعی به شمار می‌روند.

وی افزود: یکی از مزایای مهم پذیرش کنوانسیون، خاصه برای کشورهای در حال توسعه، دستیابی به صندوق میراث جهانی است. به منظور شناسایی، حفاظت و معرفی محوطه‌های میراث جهانی، سالانه اعتباری در اختیار کشورهای عضو قرار می‌گیرد. همچنین در مواردی که آسیب‌های انسانی یا طبیعی به محوطه‌ها وارد می‌شود، کمک‌های فوری برای تعمیر این آسیب‌دیدگی‌ها در اختیار کشورهای عضو قرار می‌گیرد. در مورد فهرست میراث جهانی در خطر نیز توجه و کمک‌های مالی ملی و بین‌المللی بر محافظت از این محوطه‌ها که به طور خاص در معرض خطر قرار دارند، اختصاص می‌یابد.

محمدپور گفت: امروزه مفهوم میراث جهانی تا به آن حد پذیرفته شده که محوطه‌هایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند، عاملی برای جذب کمک‌های بین‌المللی به شمار می‌روند و به همین سبب می‌توانند از منابع گوناگون، کمک‌های مالی متعلق به طرح‌های حفاظت از میراث جهانی دریافت کنند. علاوه بر این، محوطه‌هایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند، از طراحی و اجرای برنامه‌های جامع مدیریتی سود می‌برند، برنامه‌هایی که اقدامات محافظتی و شیوه‌های نظارتی متناسبی را شامل می‌شود. به منظور حمایت از این طرح‌های جامع، متخصصان، آموزش‌های فنی لازم را به تیم‌های بومی مدیریت محوطه‌ ارائه می‌دهند.

وی افزود: بنابراین ثبت جنگلهای هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو می‌تواند سهم زیادی در معرفی حرفه ای و شایسته ی طبیعت، فرهنگ و تمدن ایران علی الخصوص گیلان به زبان های مختلف در سطح بین المللی داشته و موجب جذب گردشگر و رونق اقتصادی برای این استان و جوامع محلی نزدیک به این سایت ها باشد.  و حفاظت از این مناطق را در سطح بین المللی ارتقاء بخشد.

محمدپور در پایان گفت: در این راستا مورخه ۰۶/۰۸/۱۳۹۷ الی ۰۸/۰۸/۱۳۹۷ بازدیدی از سه سایت گیلان توسط نماینده های یونسکو خانم سوزانا کارولینا از کشور فلاند و آقای دنیلی لویید از کشور فرانسه با همراهی نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری و منابع طبیعی کشور صورت  می پذیرد.