اهمیت قطار تندرو در توسعه اقتصادی گیلان

استفاده از قطار تندرو در جهان به‌سرعت رو به رشد است. گسترش استفاده از این سیستم پیشرفته حمل و نقل در جهان،جایگاه رو به افول راه‌آهن در حمل و نقل زمینی راجانی دوباره بخشیده است. با استفاده از این سیستم، که در مسافت‌های چندصد کیلومتری رقیبی برای هواپیما به‌شمار می‌رود، شهرهای بزرگ در عمل به‌یکدیگر متصل شده‌اند. تصور کنید که شما قادر هستید با چنین سیستمی، و با تشریفات امنیتی بسیار کمتر از هواپیما، فاصله رشت تا تهران را در حدود یک‌ساعت طی کنید،این زمان قابل مقایسه با مدت زمانی است که بسیاری از اهالی پایتخت همه روزه برای رسیدن به سرکار در درون تهران صرف می‌کنند.در همین ابتدا ذکر می‌شود که طرح راه‌آهن کنونی رشت-تهران پرسرعت به‌شمار نمی‌رود؛تنها طرح قطار تندرو که به‌طور نیمه جدی در کشور در دست اقدام است، قطار تهران-اصفهان است، که مطالعات آن حدود ۱۰ سال پیش پایان یافت و عملیات اجرایی آن با تاخیر فراوان از سال گذشته آغار شده است.

توجه روزافزون جهان به سیستم راه‌آهن پرسرعت بی‌دلیل نیست، از میان مزایای متعددی که راه‌اندازی این سیستم می‌تواند در توسعه اقتصادی گیلان داشته باشد، تمرکز این نوشتار بر نقش آن در توسعه صنعت و به‌ویژه صنعت گردشگری است. با احداث راه‌آهن پرسرعت تهران-شمال می‌توان انتظار داشت که صنایع منطقه بسیار آسان‌تر بتوانند از تخصص‌ها و مهارت‌های تجمیع‌یافته در پایتخت، به‌طور مثال برای بهبود مسایل فنی یا مدیریتی خود، بهره گیرند. این اثر که در اقتصاد شهری به انباشتگی (Agglomeration) معروف است می‌تواند یاری‌گر رشد پایدار و بلندمدت صنایع استان باشد. برآوردهای بانک جهانی نشان می‌دهد که در شهرهای متوسط چین، مقدار اثر انباشتگی ناشی از اتصال با قطار پرسرعت بسیار قابل توجه (گاه در حد یک درصد تولید ناخالص داخلی منطقه)است.

هرچند تاثیرگذاری این فناوری بر صنایع غالبا تدریجی است، صنایعی مانند گردشگری نیز وجود دارند که به‌سرعت از مزایای اجرای این سیستم بهره‌مند می‌شوند. بنابراین می‌توان امید داشت که بهره‌برداری از چنین سیستمی به‌سرعت بر رونق گردشگری استان بیافزاید. نکته بسیار مهم در این میان اقدام عاجل مسوولان استان در این زمینه است. چنانچه مانند بسیاری موارد مشابه، استان در این زمینه نیز از قافله عقب بماند، دور از ذهن نیست که صنعت گردشگری در استان به تمام ظرفیت‌های بالقوه خود دست نیابد. گردشگر خارجی‌ای را تصور کنید که در صورت اجرای طرح‌های مشابه در سایر مناطق کشور، با صرف یکساعت به اصفهان، و از آن‌جا در زمان مشابهی به شیراز یا اهواز می‌رسد. مسلم است که بسیاری از گردشگران، چنین امکانی را به سفر به گیلان، با وجود جاذبه‌های فراوان گردشگری،ترجیح می‌دهند، چرا که در غیاب قطار تندرو، به‌طور مثال سفر تهران به رشت با اتوبوس دست‌کم ۵/۵ ساعت به‌طول می‌انجامد. مشابه همین وضعیت را می‌توان برای مسافرت‌های آخر هفته گردشگران داخلی متصور شد.

البته با توجه به حجم بالای سرمایه مورد نیاز، پیچیدگی، و هزینه‌بر و زمان‌بر بودن بررسی هزینه-فایده راه‌اندازی چنین طرح‌هایی نخستین مرحله ارزیابی دقیق چنین طرحی است، که می‌بایست هرچه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد.بنابر آن‌چه گفته شد و با توجه به فواید غیرقابل انکار قطار تندرو برای توسعه استان، پیشنهاد می‌شود با توجه به نزدیک بودن زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی، کاندیداهای محترم استان به‌طور هماهنگ و منسجم، با همراهی سایر مسوولان استان،از ضرورت بررسی پیشنهاد قطار تندروی تهران–رشت حمایت کنند.

فخرالدین زاوه – اقتصاددان

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.