گزارش از خوراکی‌ترین نذری امسال برای مقابله با فرهنگ «قمه و قیمه»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،قربانی کردن و نذری دادن از دیرباز در بیشتر فرهنگ‌ها وجود داشته؛ اما جوامع کمی هستند که فرهنگ نذر و نذری دادن در آنها رایج باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،به نقل از جام جم ،قربانی کردن و نذری دادن از دیرباز در بیشتر فرهنگ‌ها وجود داشته؛ اما جوامع کمی هستند که فرهنگ نذر و نذری دادن در آنها رایج باشد. در کشور ما اما فرهنگ نذر امری مرسوم است؛ چیزی که در مناسبت‌ها به‌ویژه ماه مبارک رمضان و ایام محرم به وضوح شاهد آن هستیم. اگرچه بیشتر علما و کارشناسان مذهبی بر پسندیده بودن این آیین تأکید دارند،اما رواج برخی بدعت‌ها که اسراف و تجمل‌گرایی را در پی داشته، انتقاد برخی را برانگیخته است.
در این میان تعدادی از ناشران ابتکار جالبی به خرج داده و با طرح نذر فرهنگی، تغذیه روح را جایگزین تغذیه جسم کرده‌اند. براساس این طرح که از سال ۸۸ آغاز شده، نذر کتاب در دستور کار انتشاراتی‌ها و خیرین قرار می‌گیرد.
به گفته رضا حاجی‌آبادی، مدیر انتشارات هزاره ققنوس و دبیر ستاد نذر کتاب، در این طرح سنت حسنه نذری که فرهنگی ایرانی ـ اسلامی به شمار می‌رود، با یک سنت اروپایی «کتابت را بخوان و جا بگذار» گره خورده است. حاجی‌آبادی با بیان این‌که تاکنون نزدیک به ۳۵ هزار کتاب در این طرح توزیع و حدود دو میلیارد ریال توسط گروه‌های مردمی هزینه شده است، عنوان می‌کند: «نزدیک به ۳۰ ناشر در این طرح مشارکت داشته‌اند.»
غذای روح
محرم امسال یازدهمین دوره طرح نذر کتاب برگزار می‌شود. ماه رمضان امسال نیز این طرح با شعار «نذری خواندنی پیش از افطار» برپا شد که به گفته حاجی‌آبادی با استقبال خوبی همراه بود. او که یکی از پایه‌گذاران این طرح است، به جام‌جم می‌گوید: «در ایام عزاداری سیدالشهدا و دیگر مناسبت‌ها غذای جسم در قالب نذر داده می‌شود که کار پسندیده‌ای است. اما هدف ما این بود که در کنار این غذای جسم، غذای روح را هم به مردم عرضه کنیم و از این‌رو نذر کتاب مطرح شد.»
او با بیان این‌که بنا به مناسبت‌های مختلف این طرح را اجرا می‌کنیم، به برگزاری دو دوره آن در نمایشگاه کتاب اشاره می‌کند و می‌گوید: در این ۱۱ دوره نزدیک ۰۰۰ ۲ خیر فرهنگی را شناسایی کردیم که معمولا در این طرح مشارکت دارند.
حاجی‌آبادی استقبال ناشران و مردم از این طرح را قابل قبول ارزیابی می‌کند و می‌افزاید: پیش‌بینی می‌کنیم امسال استقبال بیشتری نسبت به سال‌های گذشته از این طرح صورت گیرد.
اما توزیع این کتاب‌ها به چه صورت است؟ به گفته حاجی‌آبادی، بیشتر خیرانی که کتاب‌ها را خریداری می‌کنند توزیع آن را در تکایا و حسینیه‌ها به‌عهده می‌گیرند. او با اشاره به این‌که روی کتاب‌ها برچسب خورده می‌شود که پس از مطالعه کتاب آن را به فرد دیگری بدهید، عنوان می‌کند: امکان درج نام خیرینی که کتاب را نذر کرده‌اند نیز وجود دارد. مدیر انتشارات هزاره ققنوس با بیان این‌که یکی از شروط نذر این است کسی که کتاب را دریافت می‌کند، پس از خواندن باید آن را به نفر دیگری بدهد، می‌گوید: این کتاب به نیت پنج تن به دست پنج نفر می‌رسد و آخرین نفر می‌تواند کتاب را برای خود نگه دارد یا آن را در مترو یا یک مکان عمومی جا بگذارد تا مردم دیگر از خواندن آن بهره‌مند شوند.
آیا موضوع کتاب‌ها صرفا مذهبی است؟ حاجی‌آبادی در پاسخ می‌گوید: در ایام محرم موضوعات کتاب‌ها پیرامون عاشورا و دین است، ولی در مناسبت‌های دیگر به موضوعات مختلف دیگری نیز پرداخته می‌شود. برای مثال در نمایشگاه کتاب، نذر کتاب‌های کودک را در دستور کار قرار دادیم که با استقبال زیادی همراه بود و کتاب‌های زیادی برای مدارس روستاهای دورافتاده ارسال شد.
آیا امکان گسترش این طرح وجود دارد؟
دبیر ستاد نذر کتاب با بیان این‌که در این ۱۱ دوره هیچ‌گونه حمایت مادی و حتی معنوی از این طرح صورت نگرفته، می‌افزاید: نیازی به حمایت مادی سازمان‌ها و نهادهای دولتی نداریم و در تلاشیم این کار را با مشارکت نهادهای مردمی ادامه دهیم. با وجود این اگر نهادهای دولتی تمایل داشته باشند، می‌توانند در توزیع و اطلاع‌رسانی این طرح مشارکت کنند. ستاد نذر کتاب یک خیمه و تکیه فرهنگی است که همه می‌تواند در آن مشارکت داشته باشند.
مقابله با فرهنگ «قمه و قیمه»
ابوالقاسم حسینجانی شاعر و نویسنده، از افرادی است که با کتاب‌هایش در این طرح مشارکت دارد. به باور حسینجانی، هر قدمی که به سمت واقعی شدن عاشورا برداشته شود، قدم مبارکی است. او با بیان این که عاشورا یک حرکت ریشه‌ای بود، عنوان می‌کند: با توجه به فرمایشات امام حسین (ع) می‌توان نتیجه گرفت عاشورا یک جریان‌سازی است. امام(ع) می‌فرمایند: من برای شما یک سرمشق هستم. به گفته او، سیدالشهدا (ع) در حرکت از مدینه به مکه و در ادامه مسیر نامه می‌نویسد و در مصاحبه‌ها و مذاکرات شرکت می‌کند و پیغام می‌فرستد: «ایشان بنا را بر روشنگری گذاشته‌اند. قصد ایشان جلوگیری از انحراف در دین بود و در فکر اصلاح بودند. اگر ما نیز به ایشان اقتدا کنیم و به کتاب و نوشته و گفتمان و گفت‌وگو برگردیم، به نوعی به عاشورا نزدیک می‌شویم. به گمان حسینجانی، «عاشورا آمده بود جلوی انحرافات و کجروی‌ها را بگیرد؛ اما امروز می‌بینیم در نزد عده‌ای عاشورا اسیر حرکت‌های ظاهری شده که در دو کلمه «قمه و قیمه» می‌توان آن را خلاصه کرد.» به باور او، امام حسین(ع) قیام کرد تا به ما یاد دهد اجازه ندهیم کسی به سر ما بزند، ولی بعضی‌از ما، خودمان با قمه بر سر خود می‌زنیم.
به گمان این شاعر، می‌توان از طریق کتاب، شعر و داستان خوب، در جهت اهداف امام حسین (ع) گام برداشت و نذر کتاب قدم مبارکی در این زمینه است: «نذر فرهنگی حرکت ریشه‌داری است که ما را به ظلم‌ستیزی و جریان‌سازی هدایت می‌کند.» البته او معتقد است در این میان باید کیفیت آثار را در نظر داشت نه این که کتابی را که روی دستمان مانده نذر کنیم و به قولی روغن ریخته را نذر امام رضا (ع) کنیم.
صاحب مجموعه شعر عاشورایی «جغرافیای رازها» با انتقاد از مناسبتی برگزار شدن این طرح، می‌افزاید: هر کاری که به صورت مناسبتی انجام شود، ثمربخش نخواهد بود. ما باید تناسب را رعایت کنیم نه مناسبت را. او پیشنهاد می‌کند یک شورای سیاستگذاری در این زمینه تشکیل شود تا در طول سال مشخص کند مردم به چه کتاب‌هایی نیاز دارند و چه خوراک فکری باید به آنها داد. حسینجانی از نهادها و دستگاه‌های دولتی و خصوصی مانند شهرداری‌ها می‌خواهد به صورت جدی وارد گود شوند تا با پرهیز از موازی‌کاری، این طرح به صورت مؤثر اجرا شود.
به گفته او، برای کارایی بهتر این طرح باید زیربنا و مقدمات آن را فراهم کرد.
یک نذری خواندنی
به گفته رضا حاجی‌آبادی، دبیر ستاد نذر کتاب، در طرح نذر کتاب چند گروه درگیر هستند: گروه نخست ناشران و نویسندگانی که کتاب‌های خود را به قیمت نیم‌بها نذر می‌کنند و به ستاد می‌دهند. گروه دوم را خیرین فرهنگی تشکیل می‌دهند که ۵۰ درصد بهای کتاب را می‌پردازند. گروه سوم شامل مردم عادی و علاقه‌مندانی است که کتاب‌ها را دریافت می‌کنند. کتابی را که نذر می‌شود حتما باید پنج نفر بخوانند. برای مشارکت در طرح نذر کتاب می‌توانید به سایت انتشارات هزاره ققنوس مراجعه کنید.
دیدگاه