به مناسبت روز جهانی زیست‌گاه
به مناسبت روز جهانی زیست‌گاه از ۱۷ دسامبر سال ۱۹۸۵به بعد، اولین دوشنبه ماه اکتبرِ هر سال از سوی سازمان ملل متحد، روز جهانی «زیست‌گاه» نام گذاری و امسال رویکرد «فضاهای عمومی برای همه» برای آن در نظر گرفته شده‌است. این فضاها اگرچه در طول سالیان مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرارگرفته‌اند، اما رفته‌رفته نقش محوری […]
به مناسبت روز جهانی زیست‌گاه
از ۱۷ دسامبر سال ۱۹۸۵به بعد، اولین دوشنبه ماه اکتبرِ هر سال از سوی سازمان ملل متحد، روز جهانی «زیست‌گاه» نام گذاری و امسال رویکرد «فضاهای عمومی برای همه» برای آن در نظر گرفته شده‌است. این فضاها اگرچه در طول سالیان مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرارگرفته‌اند، اما رفته‌رفته نقش محوری خود را در شهرها پیدا می‌کنند. فضاهای عمومی، فضاهایی هستند که مهمترین ویژگی آن‌ها دسترسی آسان و پویایی آن‌ها است. حیات این فضاها با فرم‌های متنوع منوط به حضور عامه مردم با انگیزه‌ی صحت و شادابی است. پارک‌ها، خیابان‌ها، پیادهروها، بازارها و زمین‌های بازی و… فضاهایی هستند که متعلق به مردم با هر گستره ی سنی و جنسیتی می‌باشند.
مهمترین شاخصه‌ی این فضاها تعامل بین انسان و فضاست. آن‌چه در روانشناسی محیط بیان می‌شود این نکته است که شهرها متشکل از سطوح سخت و بی‌جان نیستند، آدمی شهرها را می‌سازد و شهر آدمی را و این سیر دائما چه در جهت سرزندگی و چه در جهت دل‌مردگی در حال اتفاق است. در رویکرد جدید، شهر و پارک دو خط موازی نیستند؛ بلکه فضاهایِ سبز، شهر را در آغوش می‌گیرند. در ساخت پیادهروها به تمام سنین توجه می‌شود، حتی مهم است که کف پیادهروها از یک نوع کف‌پوش باشد تا هم هزینه تعمیر و نگهداری کاهش و هم از اغتشاش بصری جلوگیری شود. لطفا در مسیر حرکت خود به کف پیادهروها دقت کنید، چند مدل کف‌پوش می‌بینید!؟ سالخورده‌ها و افرادی با محدویت‌های جسمی چگونه از پیادهروها استفاده می‌کنند؟
خیابان‌ها دیگر منفعل نیستند و پل‌های عابر پیاده با درآمد میلیونی خود، به شهروندان احترام می‌گذارند. شهرها با پیشوند «کلان«، به کلان‌شهر تبدیل نمی‌شوند؛ با تمام کاستی‌ها، مادامی که اتفاقاتی همچون گذرهای انسان‌محور مانند علم‌الهدا در رشت اتفاق نیافتد، شهر به زیست‌گاه مبدل نمی‌شود و تنها کارگاهی خواهد بود برای زنده ماندن. فضاهای عمومی که آگاهانه و سنجیده ساخته شوند، پیوند‌های اجتماعی را پررنگ‌تر و سطح سلامت، سرزندگی را افزایش می‌دهند. هدف از برجسته کردن این مطلب جلب‌نظر متولیان در مورد فضاهای عمومی و وضعیت آن‌ها نسبت به کودکان، سالخوردگان و بانوان و افرادی با کم‌توانی‌های جسمی‌است.
نگارنده، فرصت را مغتنم می‌شمارد تا در مورد نوعی دیگر از فضاهای عمومی صحبت کند. با ورود الکتریسیته به زندگی آدمی و روشن شدن شب‌ها، این ظرفیت در شهرها ایجاد شد که زندگی شهری از نیمه وقت به تمام وقت تبدیل وضعیت دهد. عده‌ای بنا به اقتضای شغلی روزها نمی‌توانند از فضاهای عمومی استفاده کنند و گاهی گرمای طاقت‌فرسای تابستان، ارزش خنکای شب‌ها را صدچندان می‌کند. اصلاَ ممکن است کسی بخواهد آرامش شب‌ها را برای قدم زدن در یک فضای عمومی تجربه کند و یا تصور کنید که مسافری که برای ادامه مسیر هوایی خود، باید چند ساعتی از نیمه شب را در فرودگاه شهر شما منتظر بماند، به‌جای انتظار در سالن انتظار فرودگاه از جاذبه‌های شهر شما استفاده می‌کند تا زمان پرواز او فرابرسد. صورت فضاهای عمومی در شب به اندازه روز میتواند جذاب باشد و بر ظرفیت توریستیِ آن بیافزاید. درست است که مشکلات نظارتی از دلایلِ نادیده گرفتن این ظرفیت است اما در نظر داشته باشید که حضور مردم در یک فضا، به خودیِ خود بر امنیت آن می‌افزاید.
سهیل آصفی
پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
دیدگاه