شهر ما ، نیازمند مدیرِ شهری توانمند

 شهر ما ، نیازمند مدیرِ شهری توانمند

مدیریت، هماهنگ کردن منابع انسانی و مادی برای نیل به اهداف است.اگر مدیریت، به درختی تشبیه شود که شاخه‌های گوناگونی دارد، یکی از شاخه‌های جدید این درخت، مدیریتِ شهری است. هر جامعه‌ای، با توجه به ساختار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود، تعریف ویژه ای از مدیریت شهری دارد.

ترکیب مدیریت و شهر، مفهوم ساماندهی به امور مربوط به برنامه ریزی،سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت وکنترل در محدوده شهر را تداعی می‌نماید. مدیریت شهری با توجه به سلیقه‌ها، ادراک افراد و همچنین اقتضای سیاسی – اجتماعی زمانهای مختلف معانی متفاوت داشته ‌است. چنانچه ما در زمان کنونی نیز این اختلاف معانی و مفهوم را کاملاً شاهد هستیم. بعضی اوقات مدیریت شهری بعنوان ابزاری برای اجرای سیاستگذاریهای شهری در نظر گرفته می‌شود که به مفهوم علم اداره جامعه می‌باشد.سازمان ملل متحد، برای ارتقای مدیریت شهری و ارتقای مردمسالاری، بر پاره‌ای از موضوعها و اولویتها تاکید ویژه دارد که عبارتند از: بازنگری در جایگاه و کارکردهای دولت، تلاش برای تعیین راهبردهای شهر با مشارکت نهادها و شهروندان، شفافیت کارکرد مالی در تمام سطوح، جریان آزاد اطلاعات به عنوان لازمهٔ شفافیت و مشارکت، تأکید بر جایگاه رهبری مدیریت شهری و وجود ضابطه‌های اخلاقی برای رفتار مدیریت شهری. بسیاری معتقدند که جامعه آینده، جامعه‌ای شهر نشین خواهد بود. بنابراین، شهرها به جای این که مکان‌هایی بی ثمر برای سرمایه گذاری اقتصادی یا تراکم کارگران بیکار با انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی باشند؛ باید به مراکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی، در چارچوب ملی، بدل شوند. اهداف مدیریت شهری ارتقای شرایط کار و زندگی همه جمعیت شهر با توجه به افراد و گروه‌های کم درآمد، تشویق توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار و حفاظت از محیط کالبدی شهر می باشد. یک مدیرِ شهری باید بتواند در دنیای رقابتی نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و درصدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید. بدین ترتیب مدیرِ شهری، مسئول ارتقای قابلیت‌ها و توانمندیهای شهر و شهرنشینان است. یک مدیرِ شهری برای رسیدن به اهداف تعیین شده باید از یک تیم بسیار قوی متشکل از مدیران شایسته در بخشهای مختلف استفاده نموده و در انتخاب آنان سلیقه شخصی و همگرایی را در اولویتهای  انتخاب قرار ندهد و معیار انتخاب تیم همراه، شایستگی و توانمندی باشد، نه اینکه مطیع بودن را شرط انتخاب قرار دهد.

موضوع دیگری که می تواند تکمیل کننده مطالب فوق باشد ، بحث ((دولت خوب)) است. بر اساس تعریف بانک‌جهانی، دولت خوب در اتخاذ سیاست‌های پیش‌بینی شده، آشکار و صریح دولت، بوروکراسی شفاف؛ پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی در قبال فعالیت‌های خود؛ مشارکت فعال مردم در امور اجتماعی و سیاسی و نیز برابری همه افراد در برابر قانون، تبلور می‌یابد. به طور کلی می‌توان گفت که دولت خوب، تمرین مدیریت (سیاسی، اقتصادی، اجرایی و…) منابع یک کشور، استان یا شهر برای رسیدن به اهداف تعیین شده می‌باشد. این تمرین دربر گیرنده راهکارها و نهادهایی است که افراد و گروه‌های اجتماعی از طریق آن، توانایی دنبال کردن علایق و حقوق قانونی خود را با توجه به محدودیت‌ها داشته باشند. عبارت دولت خوب به معنای قوه مجریه خوب نمی باشد، زیرا همه نهادهای جامعه در قوه مجربه خلاصه نشده و سایر نهادها نیز در روند اداره یک کشور، استان یا شهر به اندازه خود سهیم می‌باشند. دولت در اینجا به معنای مجموعه مدیران سازمانها و نهادهای درگیر در سازماندهی، برنامه ریزی و اجرای امور در یک محدوده خاص می باشد. کمیسیون اقتصادی، اجتماعی آسیا واقیانوس آرام، اصول مهم دولت خوب و عوامل موثر در تقویت این اصول را تبیین نموده است؛ دولت‌ها با احترام نهادن به این اصول و اجرایی نمودن آنها، می‌توانند گام‌های موثری در روند توسعه پایدار بردارند. کمسیون مذکور اصول دولت خوب را شامل مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، پاسخگویی، شکل‌گیری وفاق عمومی، حقوق مساوی (عدالت)، اثر بخشی و کارایی و مسئولیت پذیری بیان می کند.

نکته حائز اهمیت در تحقق تعاریف فوق آشنایی با شرایط ویژه و ساختار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور، استان و یا شهر مورد نظر می باشد. شهرستان بندرانزلی مزیتهای ویژه ای مانند بزرگترین و فعالترین بندر شمال کشور، اداره کل شیلات استان گیلان، اداره کل گمرکات استان گیلان و سازمان منطقه آزاد انزلی را یکجا در اختیار دارد.  هر کدام از این ادارات و سازمانها  به تنهایی دارای منابع مالی فراوان و مدیران آنها دارای قدرت و نفوذ سیاسی بالا در استان و کشور  جهت جذب منابع و امکانات می باشند، افتخار و موقعیت خاصی که در شهرستانهای دیگر دیده نشده است. ساکنین شهر بندرانزلی جزء اولین مردمان ایران می باشند که با سایر ملل مراودات اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی را تجربه کردند.  آشنایی مردمان این شهر با فرهنگ ، اقتصاد و پیشرفتهای صنعتی دنیای بیرونی به بیش از یک قرن گذشته باز میگردد. بدلیل ارتباطات گسترده ساکنین شهر بندرانزلی بواسطه تردد  در کشورهای خارجی بویژه کشور شوروی سابق، آشنایی با فرهنگ ملل مختلف و مراودات فراوان در گذشته، روحیه گردشگر پذیر و جذب سرمایه  گذار و تجار خارجی جزء فرهنگ این ساحل نشینان گردیده بود. بسیاری از جوانان این شهر در دهه های ۶۰ و ۷۰ بهترین رتبه های آزمونهای معتبر کشوری را کسب نموده و صندلیهای بهترین دانشگاههای کشور را در اختیار گرفته و نام خود را در فهرست نخبگان کشور ثبت نمودند. بسیاری از هنرمندان این شهر در سنوات گذشته جزء بنیانگذاران رشته های هنری خود در ایران بوده و نامشان ثبت گردیده است.  ورزشکاران شهر بندرانزلی در سالهای گذشته بیشترین سهم را در تعداد اعضای تیمهای ملی برای اعزام به بازیهای آسیای و جهانی در رشته های مختلف از بین شهرهای ایران به خود اختصاص داده بودند. ما باور داریم که موقعیت و جایگاه بندرانزلی فرا منطقه ای بوده، اما مدیریت ما در گذشته متناسب با  باور ما و نام بزرگ بندرانزلی نبوده است. سوال تامل بر انگیز این است: چه دلایلی باعث گردیده شهر بندر انزلی با این پتانسل و امکانات که فقط گوشه از آن ذکر گردید، امروز از زاویه نگاه مدیران شهری خارج گردیده است؟ چرا نگاه امروز مدیران به شهری با مزیتهای نسبی فراوان به نام بندرانزلی، به مثابه  نگاه به یک شهر منزوی ، دورافتاده و بدون امکانات  تبدیل گردیده است؟

آیا شهر ما دارای یک مدیر شهری توانمند ، خلاق و مردمی است که منافع مردم را به منافع خود و اطرافیان ارجح بداند؟ آیا شهر ما دارای یک مدیر شهریِ خوش فکر و  آینده نگر بوده و هست، که از مدیران توانمند با گرایشهای فکری متفاوت، برای توسعه شهر استفاده نماید و شایسته سالاری را به معنای واقعی خط مشی خود قرار دهد؟  آیا شهر ما دارای یک مدیر با درایت و اندیشمند است که بتواند عوامل انسانی و مادی و در مجموع مزیتهای شهر را با هم در راستای تحقق اهداف مدیریتِ شهری، در شهری مانند انزلی با مدیران توانمند و منابع فراوان ، به کار گیرد و شرایط لازم برای ایجاد مرکز رشد و پویایی اقتصادی و اجتماعی (که حداقل جایگاه این شهر می باشد) را ایجاد نماید؟ پاسخ به این سوالات راهنمای ما درانتصاب یا انتخاب یک مدیر شهری توانمند و شایسته در آینده و به تبع آن توسعه همه جانبه شهر با همدلی و اتحادی که در بین مدیران ایجاد می نماید، می باشد. نکته اصلی آنست که، ما باید انتصاب یا انتخاب افراد اصلح را سر لوحه کار قرار دهیم تا، فرد منتصب یا منتخب ما، توانایی انتخاب راه درست را داشته و به دنبال آن تصمیمات آینده ساز برای توسعه شهر و کسب جایگاه شایسته نام انزلی گرفته شود. به نظر تنها راه نجات یک شهر از شرایط رکود، یک انتخاب صحیح و از روی علم و آگاهی می باشد .آیا تا زمانی که برای انتصابات و انتخابات  افراد اصلح مسئولین و البته ما مردم به قدر خرید یک کالای مصرفی زمان صرف نمی کنیم  و به توصیه های افراد خاص با نیات خاص گوش فرا میدهیم، می توانیم انتظار اتفاق و تغییر خارق العاده ای در مدیریت شهرمان باشیم؟ خلاصه کلام این است که ما معیارها و پیش نیازهای لازم برای استفاده از یک مدیر شهری و دولت خوب در شهرستان انزلی را داریم، اما بدلیل تصمیم گیریهای نا مناسبِ ما شهروندان در برخی از زما نها نتوانستیم انتخاب درست داشته و به افتخارات بسیاری که از گذشتگان به ما ارث رسیده است (بدلیل عدم انتخاب درست مدیر شهری شایسته)، افتخارات جدیدی بیافزاییم و صلابت و بزرگی نام انزلی در بین شهرهای ایران را حفظ کنیم.

عقیل حق شناس
پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.