حمزه صفوی، استاد مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران:

کیف می‌کنند یک خارجی چادر سرش کند | به جای کاوه مدنی و میرزاخانی، افراد خاص را وارد می‌کنند

حمزه صفوی، استاد مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران در گفت‌و‌گو با «انتخاب» عنوان کرد: روی کسانی دست می‌گذارند که از آن، کاترین شکدم درمی‌آید، چون کیف می‌کنند یک خارجی، چادر سرش می‌کند، اما فکر نمی‌کنند این یک چیز دیگر پشتش است. به جای کاوه مدنی و میرزاخانی، یک سری افراد خاص را وارد می‌کنند، محجورین را وارد می‌کنند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، حمزه صفوی، استاد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران، با اشاره به اهمیت انتقال فناوری در رقابت‌های بین‌المللی، گفت: «بخش مهمی از انتقال تکنولوژی در چین توسط چینی‌هایی انجام شد که در خارج از کشور تحصیل کرده یا زندگی می‌کردند؛ حتی برخی از آنان در حوزه جاسوسی تکنولوژیک برای سرزمین مادری به عنوان یک ژنرال نقش‌آفرینی کردند.»

وی در توضیح ابعاد این رقابت افزود: «سال‌ها پیش یکی از مسئولان اروپایی به من گفت که اروپا اکنون در میانه یک جنگ تمام‌عیار با چین است؛ جنگی بزرگ‌تر از جنگ جهانی اول و دوم، اما در میدان اطلاعات و فناوری. این جنگ دیده نمی‌شود، اما در لایه‌های زیرین جریان دارد و چینی‌ها در آن موفق بوده‌اند.»

صفوی با مقایسه این رویکرد با نگاه داخلی به ایرانیان مقیم خارج اظهار کرد: «ما در برخورد با ایرانیان خارج از کشور دچار یک نگاه منفی و هنجاری هستیم؛ اگر فردی می‌خواهد از سوی ما مورد پذیرش قرار بگیرد، باید در چارچوب‌های سخت‌گیرانه ما قرار بگیرد؛ چارچوب‌هایی که غالباً کسی در آنها نمی‌گنجد.»

استاد دانشگاه تهران تأکید کرد: «در انتخاب افراد نیز گاهی سلیقه‌ای و اشتباه عمل می‌کنیم. برخی از چهره‌هایی که روی آن‌ها تمرکز می‌کنیم نه تنها مؤثر نیستند بلکه ممکن است عامدانه یا ناآگاهانه به کشور آدرس غلط دهند.»

او با یادآوری تجربه‌های گذشته گفت: «در دوره‌ای و در زمان احمدی نژاد دیدیم که برخی افراد خاص از خارج کشور به عنوان نقطه اتکای سیاست خارجی معرفی شدند، در حالی‌که اساساً نماینده واقعی ظرفیت ایرانیان نبودند.»

صفوی با اشاره به توصیه اخلاقی استاد خود، علامه حسن‌زاده آملی، ادامه داد: «ایشان همیشه می‌گفتند: “پسر جان عسل در باغ هست و غوره هم هست؛ زلیخا هست و صغرا کوره هم هست”؛ مهم انتخاب درست است. ما نیز باید در میان جامعه گسترده ایرانیان خارج از کشور انتخاب‌های دقیق و مبتنی بر شناخت داشته باشیم، نه انتخاب‌هایی احساسی، سلیقه‌ای یا ناشی از ظاهر افراد. روی کسانی دست می‌گذارند که از آن، کاترین شکدم درمی‌آید، چون کیف می‌کنند یک خارجی، چادر سرش می‌کند، اما فکر نمی‌کنند این یک چیز دیگر پشتش است.»

وی افزود: «همزمان که برخی استعدادهای ارزشمند مانند کاوه مدنی را از دست می‌دهیم، برخی افراد کم‌اثر یا محل تردید را جذب می‌کنیم. از سوی دیگر، شخصیت‌هایی مثل مریم میرزاخانی را پس از موفقیت جهانی مصادره می‌کنیم، اما در عمل افراد مشابه را در داخل یا خارج نادیده می‌گیریم.»

این استاد دانشگاه تأکید کرد: «تا زمانی که نگاه ما به ایرانیان خارج از کشور دقیق، واقع‌بینانه و مبتنی بر بهره‌برداری هوشمندانه از ظرفیت‌ها نباشد، نمی‌توانیم از این سرمایه عظیم انسانی بهره صحیح ببریم.»