از حمله درماتوفیت‌ها تا بیماری پای ورزشکاران!
بیماری پای ورزشکار زمانی رخ می‌دهد که قارچ تینه آ روی پاها رشد کند. این قارچ به راحتی از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده و لمس سطوح آلوده به آن منتقل می‌شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از عصر ایران، پای ورزشکاران که به آن تینه آ پدیس نیز گفته می‌شود، نوعی عفونت قارچی مسری است که پوست ناحیه پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و حتی می‌تواند به ناخن‌های پا و دست‌ها هم گسترش یابد.
از آن جایی گه این بیماری بیشتر در ورزشکاران دیده می‌شود، «عفونت قارچی پای ورزشکار» نامیده شده است. هرچند عارضه مذکور در اکثر موارد چندان جدی نیست، اما گاها فرد باید مسیر دشواری برای درمان را پشت سر بگذارد. توصیه می‌شود کسانی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و یا ضعف سیستم ایمنی هستند، در صورت مشاهده علائم مشکوک سریعا به پزشک خود مراجعه کنند.
البته این بیماری برخلاف نامش تنها مختص به ورزشکاران نیست و می‌تواند هر فردی را در برقراری شرایط مد نظر برای رشد و انتشار درگیر کند.
عوامل زمینه ساز
بیماری پای ورزشکار زمانی رخ می‌دهد که قارچ تینه آ روی پاها رشد کند. این قارچ به راحتی از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده و لمس سطوح آلوده به آن منتقل می‌شود. از طرفی گفتنی است که بهترین فاکتورهای محیطی برای رشد و تکثیر این دسته از قارچ ها، هوای گرم و مرطوب خواهد بود. از این رو ابتلای بیشتر در اماکن عمومی مانند استخرها، رختکن ها، دوش‌ها و حوضچه‌های آبی دیده می‌شود. برای مثال تصور کنید که پیش از شما فردی مبتلا از دمپایی‌های مشترک در محیط استخر استفاده کرده و یا با پای برهنه روی سطوح راه رفته است. اگر شما نیز تصادفا در همان قسمت قرار بگیرید و از دمپایی مشترک استفاده کنید، به احتمال زیاد دچار همین بیماری خواهید شد.
با این حال دیده شده که امکان ابتلا به تینه آ پدیس در افراد مختلف بسته به واکنش سیستم ایمنی آن‌ها متفاوت خواهد بود و برخی از مردم بسیار سخت‌تر از دیگران به آن مبتلا می‌شوند. از جمله دیگر عوامل ابتلا می‌توان به پوشیدن طولانی مدت کفش‌های بسته و فاقد طراحی مناسب به منظور گردش هوا، تعریق زیاد و ایجاد محیط گرم، تاریک و مرطوب داخل کفش اشاره کرد.
از این رو بهتر است کسانی که روزانه چندین ساعت با این وضعیت رو به رو هستند، به محض رسیدن به خانه پاها و خصوصا بین انگشتانشان را با آب گرم و صابون به خوبی شست و شو دهند و خشک کنند. همچنین ضروری است در راستای جلوگیری از ابتلا به تینه آ پدیس، به هرگونه آسیب جزئی پوست و یا ناخن در پاها توجه ویژه شود. چنین مشکلاتی می‌توانند احتمال درگیری مزمن با چنین بیماری سرسختی را افزایش دهند.
در نهایت باید بدانیم که عفونت پای ورزشکار بیشتر در جنس مذکر و در مردان بالغ دیده می‌شود. درصد ابتلا در سنین پیش از دوران بلوغ بسیار پایین و غیر قابل ملاحظه برآورد شده است. از طرفی دیگر قارچ‌ها همیشه به دنبال محیط گرم و مرطوب یا تنگ نیستند و می‌توانند در مواردی که پوست خشک شده است نیز سبب ابتلا به این عفونت شوند. در این حال معمولا درگیری از پاشنه پا شروع می‌شود و باید با استفاده از کرم‌های مناسب رطوبت لازم را به پا بازگرداند و به کمک پمادهای استروئیدی از پیشروی التهاب جلوگیری کرد.
تظاهرات پوستی
شماری از مهم‌ترین علائم بیماری پای ورزشکار بر اساس مقاله انتشار یافته توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا به صورت زیر دسته‌بندی شده است:
– خارش، احساس گزش و سوزش بین انگشتان پا و یا کف پا
– تاول روی قسمت‌هایی که درگیری بیشتری دارند، مانند عارضه خارش
– خشکی، ترک خوردن و لایه لایه شدن پوست معمولا بین انگشتان پا و ناحیه کف پا که می‌تواند دیواره‌های کناری را نیز مبتلا سازد
– ناخن‌های تغییر رنگ یافته، ضخیم و شکننده
– ناخن‌های پا که به بسته به شدت بیماری از بستر خود جدا شده‌اند
– در موارد پیشرونده و زمانی که زخم‌ها روی پوست ایجاد شوند، احتمال ابتلا به عفونت‌های ثانویه باکتریایی نیز در نظر گرفته می‌شود که خود بر روند درمان تاثیر دارد و شانس بهبودی سریعتر را کاهش می‌دهد
– در صورت‌عدم پیگیری سریع و درمان مناسب با شرایط بیمار، احتمال انتشار عفونت به دیگر انگشتان پا و در عین حال دست‌ها نیز وجود دارد که به آن تینه آ مانوم گفته می‌شود. معمولا این حالت به دنبال لمس ناحیه درگیر با دست و نشستن آن رخ می‌دهد.
روند تشخیص و انواع تینه آ پدیس
عوامل بسیاری منجر به ایجاد و تشدید بثورات پوستی در ناحیه پا می‌شوند که از جمله معمول‌ترین آن‌ها می‌توان از درماتیت تماسی، پسوریازیس، عفونت‌های باکتریایی و مخمری نام برد. به این علت است که در مورد بعضی از بیماران روند تشخیصی قدری دشوار می‌شود و ممکن است پزشک علاوه بر معاینه بالینی نیازمند به کار گیری روش‌های افتراقی کمک کننده هم باشد.
در این میان آزمون ضایعه پوستی هیدروکسید پتاسیم در دسترس‌ترین و همچنین بهترین تست بررسی کننده محسوب می‌شود. این تست قارچی سریع و مقرون به صرفه در راستای افتراق میان نشانه‌های آلودگی با درماتوفیت‌ها و قارچ کاندیدا آلبیکنز از سایر اختلالات پوستی نظیر پسوریازیس و اگزما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پزشک از ناحیه کوچکی از پوست درگیر نمونه گیری کرده و آن را وارد هیدروکسید پتاسیم می‌کند. این ماده سلول‌های طبیعی را حل خواهد کرد و سلول‌های قارچی را دست نخورده باقی می‌گذارد که به راحتی زیر میکروسکوپ قابل تشخیص هستند.
عفونت تینه آ پدیس به طور کلی دارای ۳ الگوی کلاسیک کلینیکی است که آشنایی با آن‌ها تشخیص و مقابله با بیماری را راحت‌تر می‌کند:
– تینه آ بین انگشتان پا
در این مدل درگیری بیشتر بین انگشت چهارم و پنجم دیده می‌شود اما امکان ابتلای تمام انگشتان نیز وجود دارد. بدین ترتیب فواصل بین انگشتی دچار خشکی، پوسته ریزی، ترک‌های خفیف تا عمیق و تغییر رنگ می‌شود. گسترش عفونت به خارج از پره‌های میان انگشتان، احتمال توسعه عفونت قارچی ناخن توام با تینه آ پدیس را افزایش می‌دهد که نیازمند درمان طولانی مدت است و احتمال عود بالایی دارد.
– عفونت مزمن پوسته دهنده کف پا
عفونت مزمن پوسته دهنده کف پا که تحت عنوان «تینه آ پدیس موکاسین» نیز شناخته می‌شود، مقاومت قابل توجهی به درمان دارد و در شمار زیادی از کیس‌ها منجر به پوشیده شدن تمام نواحی کف پا با پوسته‌های سفید نقره‌ای می‌شود. امکان درگیری دست‌ها هم در این مدل وجود دارد و ترک و خارش از نشانه‌های اصلی به شمار می‌روند.
– تینه آی حاد وزیکولی پا
در این نوع از تینه آ با یک عفونت التهابی شدید و مزمن که از میان انگشتان پا شروع می‌شود رو به رو خواهیم بود. همچنین ظرف مدت زمانی کوتاه وزیکول‌هایی با تجمع مایع زیر پوسته‌های ضخیم کف پا ایجاد خواهند شد و نواحی درگیر را مستعد عفونت ثانویه باکتریال می‌کنند.
درمان
– بسیاری از موارد ابتلا به تینه آ پدیس بدون درمان دارویی خاصی بهبود می‌یابد. این رقم که حدودا ۳۰ الی ۴۰ درصد گزارش شده است، خود محدود شونده بوده و با رعایت مسائل بهداشتی ظرف مدت زمان نسبتا کوتاهی رفع می‌شود. با این حال در کیس‌های حاد و منتشره به نواحی دیگر مانند دست ها، باید از آنتی بیوتیک‌های ضد قارچ خوراکی در ترکیب با ضد قارچ‌های موضعی استفاده کرد.
– در خصوص داروهای موضعی، تربینافین و سرتاکونازول هر روز حداقل دو مرتبه برای مدت ۲ الی ۴ هفته اثردهی مناسبی را نشان داده اند.
– در کیس‌های التهابی ممکن است پزشک مصرف اشکال موضعی از کورتیکواستروئیدها را توصیه کند که به فروکش کردن این وضعیت کمک زیادی می‌کنند.
– درصورت ابتلا به تینه آ وزیکولی حاد، استفاده از پانسمان مرطوب و محلول بارو (آلومینیوم استات) حداقل ۲ الی ۳ مرتبه در روز اولویت خواهد داشت.
دیدگاه