اهمیت و نقش آموزش در پدافند غیر عامل

سید آرمین سروسر
مدرس دانشگاه

با شکل گیری تمدن های اولیه در جهان که با وقوع جنگ همراه بود، انسان ها اصول اولیه پدافند غیر عامل را به صورت جوشن و سپر برای حفاظت انفرادی، برج و بارو و قلاع محکم و مرتفع، برای تأمین امنیت گروهی به صورت گسترده ای رواج دادند وجود خندق در اطراف شهرها و ایجاد دروازه های مستحکم برای پیشگیری از حملات غافلگیرانه دشمن در تمام نقاط جهان امری رایج بود.
توجه به مقوله دفاع و تامین امنیت در قالب واژه ای به نام پدافند غیر عامل وارد فاز جدیدی از مطالعات و برنامه های اجرایی کشورها شده است در این نوع از دفاع، تمرکز بر تسلیحات نظامی نیست و اساس آن بکارگیری دسته ای از تمهیدات خاص غیر نظامی در محیط است و یا به عبارتی دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای را که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل تهدیدات انسان ساز گردد را پدافند غیرعامل می نامند.
توجه به اصل آموزش در برنامه های پدافند غیر عامل بسیار مهم بوده و کیفیت اجرای این اصل در نتایج حاصل شده از انجام برنامه های پدافند غیر عامل کاملا مشهود می باشد. به عنوان مثال، آموزش مدیران اصلی، میانی، رده های تخصصی و نیروهای بخش های مختلف نظام سلامت یک کشور جهت آشنایی با اصول پدافند غیر عامل، تهدید شناسی، شناخت آسیب پذیری و روش های ایمنی فردی و جمعی، نقش مهمی در فرهنگ سازی ملی و اجرایی شدن برنامه های ارتقای ایمنی و پایداری ملی دارد. این آموزش باید مستمر و همراه با اجرای مانورهای دوره ای در سطوح مختلف باشد. توسعه این آموزش به دانشجویان و دانش آموختگان رشته های مختلف پزشکی و پیراپزشکی می تواند در تربیت نسل آینده مدیران و کارکنان نظام سلامت، نقش مهمی ایفا نماید. در این برنامه، با تربیت متخصصین فوریت های پزشکی آشنا به موضوعات پدافند غیر عامل در بحران های طبیعی می توان آن ها را آماده خدمت رسانی در این شرایط نمود.
*** در تمامی حوزه ها از جمله پدافند غیر عامل اگر به دنبال آن هستیم که برنامه و اهداف مشخص شده به شکل درستی انجام شود باید در ابتدا به بخش آموزش اهمیت داد و بستر مناسب را با توجه به این اصل مهم آماده کرده و سپس وارد مراحل اجرایی شد لذا در پایان باید به این نکته مهم اشاره کنم که اگر می خواهیم نتایج مناسبی را از انجام اقدامات اجرایی پدافند غیر عامل بگیریم باید در ابتدای کار به اصل آموزش در این حوزه توجه نماییم.

منابع:
1- خلیلی فر، سید امید. زرنقی، بایرام و آمنه ولدخانی، ۱۳۹۳، شناسایی و مقابله با تهدیدات زیستی )مفاهیم عمومی(، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین)ع (.
2- حسینی امینی، حسن و پریزادی، طاهر، ۱۳۸۹، مفاهیم بنیادی در پدافند غیرعامل با تاکید بر شهر و ناحیه، موسسه اندیشه کهن پرداز، چاپ اول.