اسناد مجاهدت‌های گیلانیان در مشروطه فروخته شد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از شبستان: کشتی حکومتش را به گل نشسته می دید. محمدعلی شاه که فکر می کرد با قلع و قمع مجاهدان، مشروطه را در نطفه خفه کرده، فکر نمی کرد این بار فوج فوج مشروطه خواه از پشت کوه های البرز سرازیر شده و در قروین اردو بزنند.

التماس از محتوای نامه اش پیدا بود. آخرین نامه ای که محمدعلی شاه قاجار خطاب به” ایالت جلیله گیلان” فرستاده بود تا ایشان را از فتح تهران منصرف کند.

همزمان نامه دیگری با امضای وزیر داخله به سپدار اعظم، محمدولی خان تنکابنی، رسید. نامه ای که تاکید شده بود شاه، شروط مشروطه خواهان گیلانی را پذیرفته و نیز همه دربندشدگان را آزاد خواهد کرد.

اما مجاهدان گیلان، مصمم تر بودند. علت تاخیر قشون گیلان در قزوین، برای دریافت پاسخ بختیاری‌ها بود، نه فریب وعده های دوباره یک دیکتاتور. هدف، تلاش برای مجاب کردن بختیاری‌ها بود تا از سمت ورامین،  تهران را محاصره و در فتح همپای گیلانیان باشند.

مجاهدان تبریز در چنین لحظات سختی در محاصره قزاق های روس بودند و در مکاتبات خود نیز، مجاهدان گیلان را از فتح تهران بازمی داشتند. اما گیلانیان در حساس‌ترین لحظه تاریخی برگی در تاریخ به‌یادگار گذاشتند که اسنادش تا همین چند روز پیش موجود بود.

اما، در سالروز امضای فرمان مشروطه، آنچه نباید بسر گیلان آمد و اسناد مهم نقش گیلانیان در این فتح تاریخی و بازگشایی مجدد مجلس، فروخته شد.

«حسن اکبری» می گوید: حاضر شدم به نصف بها این اسناد را به گیلان بفروشم تا از این تنگنای مالی که بخاطر نوسانات ارز، از سال گذشته دچارش شدم رهایی یابم.

صاحب اسناد مشروطه گیلان با اشاره به وعده یکساله متولیان فرهنگی بویژه شورای شهر رشت که عملی نشده است، افزود: حتی بوساطت مدیر انتشارات گیله وا حاضر شدم ۵۰۰میلیون دریافت کنم تا از تنگنای مالی که  درگیرم کرده بود، رها شوم و باقی را هرطور شرایط دارند، حساب کنند؛ ولی نشد، نخواستند. به گیلان خیانت کردند تک تک آنها که وعده دادند و بنده را در یک پروسه سخت قرار دادند.

این مجموعه دار خصوصی که همزمان با سالروز صدور فرمان مشروطه، در خانه میرزا کوچک جنگلی، بخشی از اسناد مهم مشروطه گیلان را بنه‌مایش گذاشته بود، تصریح کرد: تاکنون چندین نمایشگاه در گیلان برگزار کردم و بخشی از اسناد خود را به‌سازمان اسناد گیلان اهدا کردم. ولی بعید است نمایشگاه دیگری در گیلان برگزار کنم. نمی‌دانستم مسئولان گیلان  تا این اندازه نسبت به هویت تاریخی خود بی‌تفاوتند! و در قبال شنیدن خبر فروش اسناد تنها ابراز تاسف می کنند!

وی در توضیح چگونگی خریداری این اسناد می گوید: وقتی فرزندان سردار محتشم از آمریکا آمدند تا املاک پدرشان را بفروشند، ناراحت بودم که چرا تا این اندازه به هویت سرزمین مادری بی اعتنا هستند زیرا ورثه تمامی اسناد تاریخی مشروطه حتی عصای محتشم الملک و اشیای وی را داخل گونی ریخته به پاکبان شهرداری تهران دادند و پاکبان به عتیقه فروش‌های چهارراه استانبول فروخت و آنها که متوجه ارزش اسناد بودند به قیمت گزاف به من فروختند. البته چند بخش به سایر مجموعه دارها فروخته شده بود که من آنها را پیدا کردم و با قیمت گزاف تر تمام قسمت های فروخته شده را گردهم آوردم.

اما امروز در حیرتم چرا متولیان فرهنگی گیلان و کسانی که وظیفه حفظ این اسناد را دارند، چنین راحت از چنین اسناد مهم تاریخی گذشتند؟! اسنادی که نشان می داد محمدعلی شاه در برابر قشون گیلان به گریه افتاده است!

اکبری به پروسه اداری قیمت گذاری اسناد از سوی شورای شهر رشت و ارجاع نامه به سازمان اسناد گیلان اشاره و تصریح کرد: گره ای که با دست در گیلان باز می‌شد، با بی تدبیری مدیران فرهنگی به سازمان اسناد تهران حواله شد و سازمان اسناد تهران پس از دو ماه تاخیر در پاسخ، گره ای بدان زد که دندان من دیگر توان بازکردن آن را نداشت و مجبور شدم خلاف میل باطنی و تنها برای برون رفت از چک های متعدد برگشتی و پرداخت حقوق معوقه کارکنان شرکتم، اسناد را بفروشم.

وی با بیان اینکه روزهای تلخ را پشت سر می‌گذاریم، افزود: مطمئن هستم هنوز مدیران گیلان متوجه نشده اند چه بر سر گیلان آمده است، امروز بعد از حدود ۵۰ روز اسناد مجموعه مشروطه گیلان را که برای  پروسه کارشناسی و قیمت گذاری طی نامه سازمان اسناد و  کتابخانه ملی گیلان به تهران سپرده بودم، تحویل گرفتم. این نامه به درخواست شورای اسلامی رشت برای خرید بخشی از اسناد به جهت بازگشایی موزه مشروطه گیلان در خانه میرزا خلیل رفیع بود.

این مجموعه دار خصوصی توضیح داد: کار روال عادی خود را دنبال می کرد و سازمان اسناد تهران گفته بود که کارشناسی و قیمت گذاری در این سازمان مسبوق به سابقه است و چنین کاری برای ارگان های دولتی دیگری هم انجام شده است.۱۰ روز پیش پاسخ به سازمان اسناد گیلان داده شد، بی آنکه رونوشتی به بنده بعنوان فروشنده ارسال شود! تنها یکی از متصدیان بعد از مراجعه حضوری به بنده تصویر نامه را از روی مانیتور کامپیوتر، نشان داد مبنی براینکه چون این اسناد برای سازمان خریداری نمی‌شود، نمی توانند قیمت بگذارند ! درحالی که خود اعلام کرده بودند،  قبلا برای ارگان دولتی دیگری این کارشناسی انجام شده است.

وی یادآور شد: وقتی موضوع فروش اسناد به تبریز در اسفندسال گذشته مطرح شد، متاسفانه هجمه شدیدی در فضای مجازی علیه بنده براه افتاد که قصد بازار گرمی دارم و می‌خواهم قیمت را افزایش دهم! درحالی که قیمت پیشنهادی بنده به شورای شهر رشت نصف بهای پیشنهادی به خریدار تبریزی بود.

اکبری تاکید کرد: بنده اگر مشکل مالی و چک های برگشتی متعدد ناشی از وضعیت نابسامان بازار و ارز نداشتم، محال بود اسناد را بفروشم و حتی حاضر بودم بخشی از اسناد را به مدیریت شهری اهدا کنم. چنانچه قبلا بخشی از اسناد را به سازمان اسناد گیلان اهدا کرده بودم.

وی با اشاره به رونمایی کتاب منتشر نشده اسناد مشروطه گیلان که سال گذشته سازمان اسناد استان از کپی اسناد وی برگزار کرد، تاکید کرد: امیدوارم موزه مشروطه گیلان راه بیفتد. که در اینصورت مدیریت شهری باید با مبلغی چندبرابر این اسناد را دوباره بخرد. ضمن اینکه حق انتشار این اسناد و حتی کپی آن با مالک جدید است.

اکبری ادامه داد: نمایشگاه خانه میرزا در ماه جاری، آخرین نمایشگاه از استاد اصلی بود و معلوم نیست اسناد فروخته شده چه سرنوشتی پیدا کند. امیدوارم از کشور خارج نشود.

این مجموعه دار خصوصی یادآور شد: وقتی تهران بدست مجاهدان گیلانی فتح شد، تبریز در محاصره روسها بود! تبریز ۱۹سال پیش موزه مشروطه راه اندازی کرد و یک برگ سند از حضور گیلانیان در مشروطه نیست.