اخلاق ورزشی؛ از حرف تا عمل

سعید نبی پور، نائب رئیس هیات ورزش های همگانی استان گیلان:

بسیاری از متفکران اخلاق معاصر، معتقدند ورزش در رشد فردی و اجتماعی تاثیر داشته و ورزش هر جامعه، چون آیینه ای انعکاس دهنده فرهنگ آن جامعه است. با این تفاوت که ورزش ضمن تاثیرگذاری، می تواند از ارزشهای جامعه نیز، تاثیر بپذیرد. بنابراین، ورزش مقوله ای است که در یک جامعه می تواند مسایل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و … را تحت الشعاع خود قرار دهد.

در میان تمام مسایل فوق، آنچه از همه بیشتر مورد بی مهری واقع شده، بحث فرهنگی و اخلاقی ورزش است، موضوعی که در جوامع مختلف و از جمله جامعه خودمان، کمتر به آن پرداخته شده است. شاید به جرات می توان گفت، در یک رویداد و رقابت ورزشی خواه کوچک یا بزرگ، آنچه به آن زیبایی می بخشد، نمایش ارزشهای اخلاقی است.

امام برخی از مهم ترین محورها و موضوعاتی که در مجال طرحِ مباحث اخلاق ورزش قرار می گیرد، عبارت اند از: ارزش ها در ورزش، جوانمردی، رقابت و همکاری، بازی منصفانه، اخلاق هواداری و تماشاگری، روابط اخلاقی میان مربی و ورزش­کاران و …

افعال اخلاقی ارزشمند، برتر از ارزش های مادی است؛ به گونه ای که هر انسانی در برابر آن خضوع و احترام می کند، هر چند خود نتوانسته باشد بدان ها عمل کند؛ به همین جهت، باید گفت: تمام آنچه در اخلاق عمومی وجود داشته و متناسب و قابل پیاده شدن در میادین ورزشی بوده، باید مورد عمل قرار گیرد.

اخلاق حرفه ای ورزشی با اخلاق عام در جامعه متفاوت است. برای هر دوی این مباحث نیاز به آموزش است زیرا اخلاق چیزی فراتر از قانون است. هر ورزشکار حرفه ای، مدیر ورزشی و حتی تماشاگران نیاز به آموزش دارند تا اخلاق حرفه ای را رعایت کنند. ورزشکاران و افراد مشهور سمبل هایی در جامعه هستند که رسالت سنگین تری برای رعایت هنجارها و رفتار مناسب خود دارند.

اخلاق حرفه ای اخلاق یک پیشه و یک حرفه است و همانطور که تجارت، اقتصاد، فکر ، تکنولوژی، پزشکی و رسانه نیز به اخلاقی خاص خود نیاز دارند ورزش حرفه ای نیز بدین اخلاق نیاز دارد. در این میان دغدغه متفکران اخلاق ورزش حرفه ای آن است که به معیارها و کدهایی اخلاقی توسل جویند که میان همه فرهنگها و هویتها مشترک است هرچند که پاره ای معتقد هستند این امید را باید کمرنگ کرد چرا که تفاوتهای فرهنگی تأثیر خود را بر تفاوتهای معیارهای اخلاقی ورزش حرفه ای هم خواهند گذاشت.

با این همه، مدافعانِ یک اخلاق ورزشِ حرفه ایِ عام و جهانشمول تأکید دارند که اگر معیاری بتواند این جهانشمولی را به وجود آورد همان قاعده طلایی است. بر طبق این قاعده کاری را که نمی خواهی با تو بکنند با دیگری مکن. به نظر این افراد این قاعده است که نه تنها همه ورزشکاران حرفه ای باید بر طبق آن رفتار کنند که اینگونه هم رفتار می کنند.

در پایان باید گفت شکل ایده آل ورزش، این مسئله را که چه رقابتی می تواند به دوستی و رفاقت بینجامد، به خوبی به نمایش می گذارد.

اگر یک ورزشکار به رقیب خود تنها به عنوان یک دوست نگاه کند و بداند که قصد تخریب او را ندارد و دشمن خود تلقی ننماید، بلکه او را مانند خود، فردی دارای توانایی ها و فضایل مشابهی ببیند، این رقابت به دوستی می انجامد و دیگر «بردن به هر قیمت»، حتی با فریب کاری، میانشان در کار نیست که این مهم را ما در انتخابات اخیر هیات پرورش اندام استان گیلان شاهد بودیم و برای همگان پیروزی اخلاق بر بی اخلاقی نمایان شد.

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.