نقش منجی غریق قایقران در حوادث دریایی

در تاریخ ۳۰ شهریور سال ۱۳۹۷ خبر برخورد قایق با پایه پل در بندر انزلی و مصدومیت ۵ نفر را از خبرگزاری‌های مختلف دریافت نمودیم با دلالت به اخبار منتشر شده به نقل از معاون عملیات سازمان امداد و نجات این حادثه در ساعت ۴۵ ۱۸ رخ داده که پنج نفر از هشت نفر مسافر در قایق به دلیل شدت جراحات وارده به بیمارستان منتقل شدند، این امر که عملیات نجات توسط عزیزان هلال احمر به درستی انجام شده و حادثه و عدم اتلاف وقت موجب وخیم‌تر نشدن حال مسافران شده است امری شایسته و قابل تقدیر است. مسئله را به صورت دیگری بیان میداریم اگر در این حادثه یکی از مسافران بر اثر برخورد در آب می افتاد و غرق می شد آیا تیتر خبری اینگونه بود؟ با این بهانه به بررسی نقش نجات غریق قایقران می‌پردازیم.
فدراسیون نجات غریق جمهوری اسلامی ایران در راستای وظایف خود اقدام به تصویب آیین نامه ای تحت عنوان آیین نامه اجرایی فدراسیون نجات غریق نموده است و مبحثی در ماده ۲۹ این آیین‌نامه تحت عنوان آموزش نجات غریق به قایقرانان و منجی قایقران در نظر گرفته است در ماده ۲۹ آمده است:«فدراسیون نجات غریق به منظور حراست و مراقبت از جان سرنشینان قایق ها و رعایت اصول ایمنی در شناورها با همکاری سازمان بنادر و کشتیرانی از طریق هیا تهای نجات غریق استان ها اقدام به برگزاری دوره آموزش نجات غریق برای قایقرانان( موتوری و پاروی) می‌نماید. قبول شدگان در آن دوره مفتخر به دریافت گواهینامه و برگ شناسایی منجی قایقران از فدراسیون نجات غریق می شوند در ماده ۳۱ آیین نامه اخیر الاشاره ای قایقران را مسئول حراست و مراقبت از جان سرنشینان قایق دانسته و در هنگام حادثه برای هر یک از سرنشینان موظف به امداد نسبت به مصدوم و مغروق است.
سایر شرایط از جمله دارا بودن برگه آمادگی و مواد آزمون ورودی و مواد امتحانی نیز در مواد ۳۰ و ۳۲ و ۳۳ آیین نامه اخیر اشاره آمده است. جدا از نگاه تخصصی به مواد آزمون و سختی کار در قایقرانی و نجات دادن افراد توسط منجی غریق قایقران آیین نامه در هیچ ماده ای همانند ماده ۶۴ نحوه بکارگیری با توجه به ابعاد یا تعداد وسیله موتوری یا پارویی را مشخص نموده است و یا حتی از ارجاع امر به آیین نامه های دیگر از جمله تکلیف به سازمان بنادر جهت تعیین تعداد منجی غریق قایقران در فضای مشخص با تعداد قایق مشخص نیست که به نظر نقص در آیین‌نامه اجرایی است . نویسنده معتقد است این نقص با توجه به رویکرد علمی و جوانگرایی فدراسیون نجات غریق در برهه زمانی پاییز و زمستان و حتی بهار قابل تدقیق و بررسی بوده و می‌توان موارد اشکال آیین نامه ای را برطرف نمود . ولی مشکل اساسی تر در سطح پایین‌تر از آیین‌نامه نمود پیدا می‌کند. در استان گیلان چند قایق موتوری داریم؟ چند ایستگاه قایقرانی داریم؟ چند منجی غریق قایقران داریم؟ چند کلاس برای منجی غریق قایقران برگزار شده است؟ پاسخ به این سوالات نیاز به جامعه آماری دقیق دارد ولیکن به جرأت می‌توان گفت آمارهای منجی غریق قایقران بسیار نگران کننده است آیین نامه اجرایی فدراسیون نجات غریق جهت حفظ ایمنی مردم با استانداردهای لازم اقدام به صدور دستورالعمل کرده است و این امر لازم الاتباع برای افراد است و عدم رعایت نظامات دولتی تقصیر موضوع مواد قانون مجازات اسلامی است. شایسته این است که آموزش به منجی قایقران درسطح استان گیلان و ایضا اصلاح آیین نامه جهت حفظ و حراست از جان مردم به نحو شایسته انجام گردد و این امر می تواند در فاصله زمانی فصل سرما که قایقرانی و توریست در استان های ساحلی کمتر است انجام پذیرد.

حامد آریانفر_دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.