موج نا امیدی؛ گزارشی از مرکز نگهداری از زنان بیسرپناه در رشت
سامانکده در واقع خانه‌ای دو واحده است و در انتهای کوچه ای که ساکنین زیادی در آن زندگی می کنند قرار دارد. تابلوی کوچکی که سر کوچه نصب شده نشان از وجود این مکان می‌داد.
اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا در سال ۸۳ سامانکده ای در رشت افتتاح شد تا مامنی باشد برای کسانی که در گوشه و کنارخیابان و پارکها شب را روز و روز را شب می‌کردند. این مکان که به صورت استیجاری در مسیر جاده رشت – فومن قرار داشت در سال ۸۸ توسط شهرداری رشت به ساختمانی دیگر در حوالی پارک دانشجو منتقل شد. سامانکده ای که از آن حرف می‌زنیم دارای دو واحد بود که از سوی شورای چهارم شهر رشت، در تیرماه ۹۶ یک واحد آن به سامانکده زنان کارتن خواب اختصاص داده شد و برای افتتاح همین یک واحد نیز مراسمی خاصی با حضور مسئولان شهرداری برگزار شد.
طبق آنچه که در خبرها آمده بود سامانکده بانوان بی سرپناه رشت در ۱۲۵ متر مربع زیر بنا ساخته شده و به ۱۶ تخت مجهز است و روزی سه وعده غذای گرم به سامان پذیران ارائه می‌دهد.
سامانکده در واقع خانه‌ای دو واحده است و در انتهای کوچه ای که ساکنین زیادی در آن زندگی می کنند قرار دارد. تابلوی کوچکی که سر کوچه نصب شده نشان از وجود این مکان می‌داد. همکارم از اول کوچه شروع به عکس گرفتن کرد تا اینکه به دم درب سامانکده رسیدیم. آقای مجتبی شهرستانی مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری رشت به استقبالمان آمد و ما را به دفتر مدیریت راهنمایی کرد. دفتری که به همه چیز شبیه بود الا دفتر مدیریت، تنها وجه مشترکش با دفاتر مدیران، وجود یک میز و صندلی بود اما برای مراجعان دریغ از یک صندلی. دو صندلی چوبی به دستور آقای مدیر برایمان آوردند تا مصاحبه شروع شود.
سامانکده به نام بانوان است اما ظاهر آنچه که در اینجا می‌بینیم فقط دو زن حضور دارند؟
شهرستانی مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری رشت در گفتگو با دیارمیرزا در ابتدا با ابراز خوشحالی از اینکه این مکان بعد از مدتها مورد توجه رسانه ها قرار گرفته، گفت: سامانکده مشترکا برای مردان و زنان استفاده می‌شود و به علت تعداد کم بانوان بی سرپناه، همین یک طبقه هم که به خانم‌ها اختصاص داده شده زیاد هم هست.
وی در مورد نحوه شناسایی افراد واجد شرایط اقامت در سامانکده گفت: شناسایی به سه طریق انجام می شود، گشت زنی شبانه‌روزی توسط همکاران در شطح شهر، معرفی از طریق اعضای شورا و مسئولین و اطلاع رسانی از سوی شهروندان.
شهرستانی در مورد اقداماتی که سامانکده برای افراد تحت پوشش انجام می‌دهد نیز اظهار کرد: پس از انتقال افراد، یک سری پایش‌هایی روی آنها مانند تست‌های غربالگری و پزشکی انجام می‌شود که اگر نیاز به دارو و درمان داشته باشند پیگیری می‌کنیم. اولویت اول این سامانکده سلامت افراد بی‌سرپناهی است که به اینجا منتقل می‌شوند و بعد از پیگیری سلامتشان، شروع به ساماندهی می‌کنیم و با مبالغی که از طرف شهرداری تامین می‌شود برای آنها خانه‌ای تهیه شده تا سرپناهی داشته باشند.
وی در مورد همکاری سایر ادارات با این سامانکده گفت: در ابتدا حمایتها و کمکها از طرف کمیته امداد، بهزیستی، علوم پزشکی و فنی و حرفه ای بسیار خوب بود اما بعد از مدتی این همکاری‌ها رو به افول رفت و در واقع اکنون فقط شهرداری است که سامانکده را حمایت می‌کند.
مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری رشت در ادامه اظهار کرد: افرادی که اینجا منتقل می‌شوند ثمره آسیبهای اجتماعی هستنند و بعضا گرفتار اعتیاد، طلاق، فرار از خانه و سالمندی هستند و لازم است که همه دستگاهها و ادارات وارد کار شده و به این افراد کمک کنند تا بار دیگر به زندگی برگردند. در سال جاری تاکنون ۱۳۷ نفر از خدمات سامانکده بهره مند شدند و در حال حاضر نیز ۲۵ مرد و دو زن در اینجا ساکن هستند.
شهرستانی در پایان اظهار کرد: ما فقط می‌توانیم سه وعده غذا گرم و جا و مکان به آنها بدهیم و از نظر رسیدگی به سلامت جسمی و روحی و پر کردن اوقات فراغتشان امکاناتی نداریم.
با اتمام مصاحبه از محل سامانکده بازدیدی کردیم. آنجا بیشتر شبیه آسایشگاهی بود که نه تنها امید به زندگی بلکه نا امیدی در آن موج میزد. بوی نامطبوع و فضای کوچک اولین چیزی بود که در آنجا به چشم می‌آمد. در آنجا دیدم که زن سالخورده‌ای که در کنار خیابان رها شده بود و به علت آلزایمر چیزی را به یاد نمی‌آورد توسط زن دیگری که خودش از نظر روحی کاملا متزلزل بود پرستاری می‌شد. در قسمت دیگر نیز تعداد زیادی از مردان بودند که به مانند زندانیان بر روی تخت‌ها خواببده بودند.
لزوم احداث مراکز جدید برای بانوان با استاندارهای مناسب
فاطمه شیرزاد رییس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی شهر رشت است که خودش پیگیری زیادی برای احداث چنین سامانکده ای انجام داده بود در گفتگو با دیارمیرزا گفت: سامانکده از دستاوردهای شورای چهارم بود که در ابتدا با هدف حمایت از زنان شهر رشت که بی سرپناه و کارتن خواب بودند افتتاح شد. دراین سامانکده سه وعده غذای گرم و جا و مکان برای افراد در نظر گرفته شده است که البته هدف ما فقط این نبود.
وی ادامه داد: رسیدگی به سلامت روح و روان بانوان و نیز اوقات فراغتشان در اولویت برنامه‌های ما بود. کسانی که به اینجا منتقل می‌شوند عمدتا با مشکلات روحی درگیر هستند و نیازمند روانشناس و مشاوره هستند که این اقدام توسط بهزیستی در ابتدا به خوبی انجام می‌شد و همچنین غربالگریها با همکار علوم پزشکی صورت می‌گرفت اما متاسفانه این اقدامات با تغییر و تحولات در شهرداری کمرنگ شد و علتش هم عدم تمدید تفاهم نامه‌ها است که شهرداری باید در این خصوص اقدام کند.
این عضو شورا از دیگر ضروریات سامانکده زنان را احداث مراکز جدید برای بانوان با استاندارهای مناسب عنوان کرد و گفت: این موضوع در دستور کار کمیسیون بهداشت و محیط زیست قرار گرفته است و بنده پیگیری‌های لازم جهت احداث این مکان را انجام خواهم داد.
وی با بیان اینکه در نظر داریم تا درمانگاهی را برای این سامانکده راه اندازی کنیم گفت: باید در این مراکز کارگاه‌های خود اشتغالی راه اندازی شود تا هر فردی که به اینجا منتقل می‌شود در راستای پر کردن اوقات فراغتش حرفه ای نیز آموزش ببیند تا بتواند با دست پر به جامعه برگردد.
شیرزاد در پایان با بیان اینکه سن آسیبهای اجتماعی در زنان و دختران بسیار پایین آمده است گفت: این زنگ خطری است برای مسئولین تا بیشتر به موضوع این قشر آسیب پذیر بپردازند.
گزارش: ام البنین فتوحی
عکس: پریناز جهان مهمانی
دیدگاه