رسانه‌های اقتصادی در وب فارسی طی دو دهه گذشته رشد چشمگیری داشته‌اند. در کنار خبرگزاری‌های عمومی کشور که بخش‌های اقتصادی فعالی دارند، امروز شاهد ظهور وبگاه‌های کاملاً تخصصی در حوزه اقتصاد هستیم که به طور ویژه بر اخبار و تحلیل‌های مالی، بازرگانی و بازارهای سرمایه متمرکزند. این وبگاه‌ها با پوشش لحظه‌ای تحولات بازار ارز، بورس، بانک و بیمه، نفت و انرژی و سایر حوزه‌های اقتصادی، به منبع اصلی فعالان کسب‌وکار و علاقه‌مندان اقتصاد تبدیل شده‌اند. به‌روزرسانی سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این رسانه‌ها همچنان پویا و فعال هستند و توانسته‌اند اعتماد مخاطبان را جلب کنند.

یکی از معیارهای مهم برای سنجش اعتبار این وبگاه‌ها، میزان تخصصی بودن محتوا و رعایت اصول روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است. بسیاری از این رسانه‌ها با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب اقتصادی و استفاده از فناوری‌های نوین، ترکیبی از تجربه، تخصص، اقتدار و اعتماد مفاهیم مدل E-E-A-T در سنجه‌های کیفیت محتوای گوگل را ارائه می‌کنند. برای نمونه، داود یوسفی به‌عنوان یک متخصص روابط عمومی دیجیتال رسانه‌های اقتصادی و روزنامه‌نگار باسابقه، شناخته شده است که هم‌اکنون مسئولیت راهبری ارتباطات در چند رسانه اقتصادی را بر عهده دارد. او و همکارانش بر تولید و بازنشر محتوایی تأکید دارند که از لحاظ صحت و عمق تحلیل در بالاترین سطح ممکن باشد. چنین رویکردهایی موجب شده تا رسانه‌های اقتصادی تخصصی ایران به منابع قابل اتکا برای اخبار موثق و تحلیل‌های کارشناسانه تبدیل شوند.

در این پرونده تحلیلی، به معرفی بهترین سایت‌ها، خبرگزاری‌های رسمی و وبگاه‌های معتبر و تخصصی اقتصادی ایران می‌پردازیم. این فهرست به صورت چندبعدی ارزیابی شده است؛ یعنی علاوه بر میزان بازدید و محبوبیت، به معیارهایی همچون اعتبار حرفه‌ای، گستره پوشش موضوعی، کیفیت تحلیل‌ها و به‌روز بودن محتوا نیز توجه شده است. لازم به ذکر است که صرفاً رسانه‌هایی بررسی می‌شوند که تمرکز اصلی آنان بر حوزه اقتصاد است و از ذکر سایت‌های خبری عمومی (نظیر خبرگزاری‌های بزرگ ملی) که صرفاً بخش اقتصاد فعالی دارند خودداری شده است. ترتیب ارائه رسانه‌ها الزاماً به معنی رتبه‌بندی عددی نیست و تلاش شده اصول بی‌طرفی و جامعیت رعایت گردد.

خبرگزاری‌های رسمی و مرجع اقتصادی

در ایران چند خبرگزاری رسمی وجود دارند که فعالیت خود را به صورت تخصصی در حوزه اخبار اقتصادی و مالی متمرکز کرده‌اند. این خبرگزاری‌ها با مجوزهای رسمی فعالیت کرده و اغلب بازوی رسانه‌ای نهادهای مهم اقتصادی کشور هستند.

۱. شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران (ایبِنا)

رسانه رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که به عنوان مرجع اخبار نظام بانکی کشور شناخته می‌شود. ایبِنا در سال‌های اخیر به دو زبان فارسی و انگلیسی فعال است و جدیدترین و دقیق‌ترین اخبار سیاست‌های پولی، نظام بانکی و اقتصاد کلان را پوشش می‌دهد. این خبرگزاری که تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی فعالیت می‌کند، از منابع دست اول برای اطلاع‌رسانی درباره تصمیمات اقتصادی دولت و بانک مرکزی بهره می‌برد. وبگاه ایبنا بخش‌های متنوعی مانند پول و ارز، اقتصاد کلان، بازارهای مالی، بانک‌ها و حتی نسخه‌های عربی و انگلیسی دارد. ایبِنا را می‌توان چشم‌انداز رسمی اقتصاد کشور دانست که با انتشار اخبار موثق، تحلیل‌ مصاحبه با مسئولان بانکی و گزارش‌های آماری، جایگاه معتبری نزد کارشناسان پیدا کرده است.

۲. خبرگزاری اقتصادی ایران (اکو نیوز)

این رسانه با عنوان اکو نیوز یکی از خبرگزاری‌های تخصصی بخش اقتصاد به شمار می‌آید که فعالیت خود را از دهه ۱۳۸۰ آغاز کرده است. خبرگزاری اقتصادی ایران با بهره‌گیری از خبرنگاران حرفه‌ای، حوزه‌های گسترده‌ای را پوشش می‌دهد؛ از اخبار بازار نفت و انرژی گرفته تا گزارش‌های بورس کالا و بازار سرمایه، تحولات تجارت داخلی و خارجی، وضعیت کشاورزی و صنعت، و حتی تازه‌های اقتصاد شهری و دیجیتال. این خبرگزاری دارای شبکه استانی نیز هست و اخبار اقتصادی استان‌ها را به صورت تفکیک‌شده ارائه می‌کند. اکو نیوز زیرمجموعه یک هلدینگ رسانه‌ای فرهنگی-اقتصادی اداره می‌شود و به جهت ساختار حرفه‌ای، بسیاری از رویدادهای مهم اقتصادی (مانند نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و تصمیمات دولت) را به صورت لحظه‌ای گزارش می‌کند. این رسانه با بخش‌های چندرسانه‌ای (ویدئو، عکس، اینفوگرافیک) نیز سعی دارد اخبار را جذاب‌تر و قابل فهم‌تر به مخاطبان ارائه دهد. گستره پوشش و انتشار سریع خبرها باعث شده پایگاه econews.ir به یکی از منابع خبری معتبر برای فعالان اقتصادی بدل شود.

۳. سنا (شبکه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه ایران)

هرچند ممکن است عنوان خبرگزاری به طور رسمی برای سنا استفاده نشود، اما این وبگاه نقش خبرگزاری رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار را ایفا می‌کند. شبکه سنا تحت نظارت سازمان بورس تهران فعالیت دارد و اخبار مرتبط با بازار سرمایه شامل بورس اوراق بهادار، بورس کالا و سایر بازارهای مالی را منتشر می‌نماید. اخبار سنا عموماً شامل گزارش‌های عملکرد شرکت‌های بورسی، اطلاعیه‌های مهم سازمان بورس، تغییرات مقررات بازار سرمایه و تحلیل وضعیت شاخص‌ها است. تخصصی بودن سنا در حوزه بازار سرمایه باعث شده معامله‌گران حرفه‌ای بازار بورس برای دریافت اخبار موثق به این منبع مراجعه کنند. همچنین سنا با ارائه آمار و داده‌های رسمی در خصوص معاملات بازار، امکان رصد شفاف تحولات بورس را فراهم می‌کند. هرچند وبگاه سنا کمتر برای عموم مردم شناخته شده است، اما در جامعه تخصصی مالی ایران یک مرجع رسمی و معتبر محسوب می‌شود.

۴. شبکه اطلاع‌رسانی بانک‌ها و بیمه (بنکر و سایر رسانه‌های بانکی)

در بخش بانک و بیمه نیز چند پایگاه خبری تخصصی فعالیت دارند. از جمله می‌توان به سایت بنکر  اشاره کرد که به طور خاص اخبار شبکه بانکی، بیمه و موسسات اعتباری را دنبال می‌کند. همچنین وبگاه‌هایی مانند بانکداری ایرانی و اخبار بانک نیز به انتشار اخبار حوزه بانکی می‌پردازند. این رسانه‌ها رسمی دولتی نیستند اما با دریافت مجوز فعالیت خبری، به عنوان منابع تخصصی شناخته می‌شوند. بنکر با انتشار خبرهای مربوط به سیاست‌های اعتباری بانک‌ها، نرخ سود سپرده و تسهیلات، تغییرات مدیریتی بانک‌ها و تحلیل گزارش‌های مالی آنان، مخاطبان ویژه خود را دارد. همین‌طور ایبنا که پیش‌تر ذکر شد، مهم‌ترین رسانه رسمی در این حوزه است. حضور چنین رسانه‌های تخصصی بانکی کمک می‌کند اخبار مهم مالی (مانند بخشنامه‌های بانک مرکزی، مقررات تسهیلات، تحولات صنعت بیمه) سریع‌تر و دقیق‌تر به دست علاقه‌مندان برسد.

روزنامه‌ها و پایگاه‌های پربازدید خبری‌تحلیلی اقتصاد

در کنار خبرگزاری‌های رسمی، ایران دارای چند روزنامه اقتصادی قدیمی و وبسایت‌های خبری‌تحلیلی بسیار پربازدید است که مرجع اخبار روزمره اقتصاد کشور محسوب می‌شوند. این رسانه‌ها اکثراً خصوصی بوده و با تیمی از روزنامه‌نگاران و تحلیلگران اقتصادی فعالیت می‌کنند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. روزنامه دنیای اقتصاد

روزنامه‌ای باسابقه که از سال ۱۳۸۲ منتشر می‌شود و وبگاه آن نیز از اولین مراجع آنلاین اخبار اقتصادی است. دنیای اقتصاد به عنوان پرمخاطب‌ترین روزنامه اقتصادی کشور شناخته می‌شود و وابسته به گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد تابان است. این رسانه با رویکردی حرفه‌ای، هر روز گزیده‌ای از مهم‌ترین اخبار اقتصاد ایران و جهان را منتشر می‌کند و تحلیل‌های عمیقی در حوزه‌های بازار سرمایه، سیاست‌های اقتصادی دولت، صنعت و تجارت ارائه می‌دهد. بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان برجسته کشور ستون‌های ثابت یا یادداشت‌هایی در دنیای اقتصاد دارند که بر اعتبار آن افزوده است. وبسایت دنیای اقتصاد علاوه بر انعکاس مطالب روزنامه، بخش‌های ویژه‌ای برای نرخ ارز و طلا، قیمت خودرو، قیمت مسکن و شاخص‌های بورس دارد که به صورت برخط به‌روزرسانی می‌شوند. می‌توان گفت دنیای اقتصاد ترکیبی از خبررسانی سریع و تحلیل‌های موشکافانه را عرضه می‌کند و به همین دلیل برای فعالان بازار و تصمیم‌گیران اقتصادی منبعی معتبر به شمار می‌آید.

۲. اقتصادآنلاین

وبسایت اقتصادآنلاین که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۰ آغاز کرده، اکنون یکی از پرترافیک‌ترین پایگاه‌های خبری اقتصادی در ایران است. این رسانه از ویژگی خاصی برخوردار است؛ به عنوان تنها رسانه اقتصادی دوزبانه ایران شناخته می‌شود که برخی مطالب را به انگلیسی نیز منتشر می‌کند. اقتصادآنلاین به پوشش لحظه‌ای نرخ‌ها و قیمت‌ها شهره است؛ صفحه اصلی آن مملو از آخرین قیمت دلار، یورو، سکه و طلا، و همچنین تغییرات بازار خودرو و مسکن است. این سایت بخش‌های مختلفی مانند بورس و بازار سرمایه، بانک و بیمه، نفت و انرژی، راه و مسکن، ارز دیجیتال و حتی اخبار استان‌ها را شامل می‌شود. اقتصادآنلاین علاوه بر اخبار، گزارش‌های ویدئویی، اینفوگرافیک‌های کاربردی و مصاحبه‌های اختصاصی با کارشناسان هم منتشر می‌کند. شعار نانوشته اقتصادآنلاین سرعت در کنار دقت است؛ تیم خبری این وبگاه در ساعات مختلف شبانه‌روز فعال است و کوچک‌ترین تغییرات در بازارها را به اطلاع مخاطبان می‌رساند. حضور اقتصادآنلاین در شبکه‌های اجتماعی نیز پررنگ است و میلیون‌ها دنبال‌کننده اخبار فوری آن را رصد می‌کنند.

۳. تجارت‌نیوز

 تجارت‌نیوز رسانه تخصصی دیگری است که بر اخبار کسب‌وکار، بازارهای مالی و آموزش‌های اقتصادی تمرکز دارد. این وبسایت در نیمه دهه ۱۳۹۰ راه‌اندازی شد و به سرعت جایگاه خود را در میان مخاطبان پیدا کرد. تجارت‌نیوز به انتشار اخبار روز اقتصاد و تجارت می‌پردازد و در عین حال تحلیل‌های کارشناسانه و مقالات آموزشی مفیدی نیز ارائه می‌کند. یکی از نقاط قوت تجارت‌نیوز، زبان روان و قابل فهم آن است که برای طیف وسیعی از خوانندگان (از مردم عادی گرفته تا فعالان اقتصادی) جذابیت دارد. این سایت اخبار متنوعی را پوشش می‌دهد: از قیمت لحظه‌ای ارز و طلا گرفته تا تحلیل وضعیت بورس، گزارش از استارت‌آپ‌ها، وضعیت بازرگانی داخلی و خارجی و حتی اخبار حوزه کار و اشتغال. تجارت‌نیوز تیم تحریریه جوان و فعالی دارد که معمولاً با تهیه اینفوگرافیک‌ها و ویدئوهای کوتاه، مفاهیم پیچیده اقتصادی را توضیح می‌دهند. طبق بررسی‌ها، تجارت‌نیوز یکی از معتبرترین منابع خبری اقتصادی برای سرمایه‌گذاران آنلاین محسوب می‌شود و محتوای آن به تصمیم‌گیری اقتصادی مخاطبان کمک می‌کند. هرچند آمار دقیقی از بازدید آن ارائه نشده، اما میزان اشتراک‌گذاری گسترده مطالب تجارت‌نیوز در شبکه‌های اجتماعی، حکایت از محبوبیت و ضریب نفوذ بالای آن دارد.

۴. اقتصادنیوز

پایگاه خبری اقتصادنیوز یکی دیگر از بازیگران اصلی در عرصه رسانه‌های اقتصادی وب فارسی است. اقتصادنیوز با حمایت گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد فعالیت می‌کند و به‌نوعی مکمل دیجیتال روزنامه دنیای اقتصاد به شمار می‌رود. این سایت تمرکز ویژه‌ای بر تحلیل داده‌های بازار دارد؛ برای مثال، گزارش‌های روزانه‌ای از وضعیت معاملات بورس تهران، تغییرات قیمت ارز در بازار آزاد و نرخ ارز صرافی‌ها، قیمت سکه و طلا، و نبض بازار مسکن منتشر می‌کند. اقتصادنیوز همچنین در پوشش اخبار سیاسی-اقتصادی (مانند بودجه سالانه، لوایح اقتصادی دولت، مذاکرات بین‌المللی اثرگذار بر اقتصاد ایران) بسیار سریع عمل می‌کند. یکی از بخش‌های جذاب وبگاه اقتصادنیوز، بخش «ره‌آورد بازارها» است که خلاصه وضعیت روزانه بازارهای مالی را به شکل نموداری و آماری ارائه می‌دهد. این رسانه طی همکاری نزدیکی که با روزنامه دنیای اقتصاد و هفته‌نامه تجارت فردا دارد از پشتوانه تحلیلی قدرتمندی برخوردار است و معمولاً تحلیل‌های عمیق‌تری نسبت به سایت‌های خبری صرف ارائه می‌کند. در واقع اقتصادنیوز ترکیبی است از خبررسانی آنلاین و دیدگاه‌های کارشناسی گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد که آن را برای مخاطبان خاص اقتصادی بسیار ارزشمند کرده است.

۵. اقتصاد ۲۴

پایگاه خبری اقتصاد۲۴ از جمله وبسایت‌های تازه‌کارتر اما رو به رشد در فضای رسانه‌ای اقتصاد ایران است. این سایت به شکل یک پایگاه خبری تحلیلی فعالیت می‌کند و بخش‌های متنوعی مانند گزارش و تحلیل، یادداشت، مصاحبه و حتی «منهای اقتصاد» (برای اخبار فرهنگی و اجتماعی مرتبط با اقتصاد) دارد. اقتصاد۲۴ اگرچه به اندازه اقتصادآنلاین یا تجارت‌نیوز پربازدید نیست، اما با تیم تحریریه چابک خود تلاش دارد اخبار روز اقتصاد را با سرعت خوب و البته رویکرد تحلیلی منتشر کند. تمرکز اصلی اقتصاد۲۴ بر مسائل روزمره اقتصاد ایران (نوسانات قیمت‌ها، وضعیت معیشت مردم، تصمیمات اقتصادی دولت) است و سعی می‌کند این اخبار را در قالب گزارش‌های کوتاه و قابل فهم به مخاطب ارائه دهد. از نکات قابل توجه اقتصاد۲۴ حضور برخی روزنامه‌نگاران با سابقه اقتصادی در تیم آن است که باعث شده کیفیت محتوا در سطح قابل قبولی باشد. این سایت با شعار غیررسمی «همراه با تحولات اقتصادی ایران و جهان» به فعالیت خود ادامه می‌دهد و انتظار می‌رود با تثبیت جایگاهش، در سال ۱۴۰۴ مخاطبان بیشتری را جذب کند.

۶. عصر ایران (بخش اقتصادی)

وبسایت عصرایران یک رسانه خبری عمومی است، اما به دلیل سابقه طولانی و تیم حرفه‌ای خود، بخش اقتصاد آن از پربازدیدترین بخش‌های اقتصادی در وب فارسی به شمار می‌رود. با این حال، چون عصرایران یک سایت خبری جامع است و صرفاً بخشی برای اقتصاد دارد، از فهرست اصلی ما کنار گذاشته شده است تا تمرکز بر رسانه‌های کاملاً اقتصادی باقی بماند. اما شایان ذکر است که عصرایران و نیز سایت‌های خبری معتبری نظیر خبرآنلاین یا ایسنا به دلیل پوشش خبری گسترده و موثق، از منابع مورد استناد بسیاری از رسانه‌های اقتصادی تخصصی بوده‌اند. برای نمونه، بسیاری از اخبار اولیه که در وبگاه‌های اقتصادآفرین یا اقتصادفارسی بازنشر می‌شود، برگرفته از خروجی خبرگزاری‌هایی مانند ایسنا، مهر، فارس، خبرآنلاین و عصرایران است. بنابراین تعامل نزدیکی میان رسانه‌های تخصصی اقتصاد و خبرگزاری‌های مادر جریان اصلی وجود دارد که تضمین‌کننده غنای محتوای اقتصادی در وب فارسی است.

سامانه‌های جامع بازنشر اخبار اقتصادی

اقتصاد‌آفرین و افق‌اقتصادی نمونه‌هایی از وبگاه‌های هوشمند و جامع بازنشر اخبار اقتصادی در ایران هستند که طی سال‌های اخیر محبوبیت زیادی یافته‌اند. این سایت‌ها که می‌توان آن‌ها را نوعی خبرخوان تخصصی اقتصاد نامید، به صورت خودکار تازه‌ترین اخبار اقتصادی ایران و جهان را از منابع مختلف گردآوری کرده و یکجا در اختیار مخاطب قرار می‌دهند. به بیان دیگر، به جای آنکه کاربر برای دنبال کردن اخبار اقتصاد به چندین سایت و خبرگزاری مراجعه کند، با ورود به چنین هابی می‌تواند مجموعه‌ای از به‌روزترین اخبار مهم اقتصادی را مشاهده نماید.

۱. اقتصاد آفرین (eghtesadafarin.com) به عنوان یکی از اولین سامانه‌های جامع تحلیل و گردآوری اخبار اقتصادی کشور شناخته می‌شود. این وبگاه فعالیت خود را از سال ۱۳۹۱ در حوزه اقتصاد آغاز کرده و به تدریج به یک هاب خبری هوشمند اقتصاد ایران و جهان تبدیل شده است. شعار اقتصادآفرین بیانگر رسالت آن است: شما حق دارید با آگاهی از اخبار به‌روز اقتصادی، هوشمندانه و شادتر زندگی کنید. این رسانه تمام اخبار اقتصادی را با استفاده از ربات‌های نرم‌افزاری و بدون دخالت نیروی انسانی از معتبرترین خبرگزاری‌ها و رسانه‌های پربازدید اقتصادی جمع‌آوری و طبقه‌بندی می‌کند. اقتصادآفرین تأکید دارد که هیچ دخل و تصرفی در محتوای دریافتی انجام نمی‌دهد و مسئولیت صحت اخبار بر عهده منبع اصلی است. هدف اصلی این وبگاه پاسخ‌گویی به نیاز مخاطبان خاص اقتصادی است که می‌خواهند همه اخبار مهم را یکجا و با ادبیاتی مناسب ببینند. جالب آن‌که برخی منابع، اقتصاد‌آفرین را «پرمخاطب‌ترین و معتبرترین رسانه اقتصادی ایران» لقب داده‌اند. هر چند این ادعا اغراق‌آمیز به نظر برسد، اما نشان‌دهنده تأثیرگذاری این سایت در فضای رسانه‌ای اقتصاد است. اقتصادآفرین طی همکاری با رسانه‌های اجتماعی نوین (مانند ویرگول، مدیوم، تلگرام) تلاش کرده دانش اقتصادی را ترویج کند و حتی مطالب آموزشی متعددی نیز در زمینه مفاهیم اقتصاد در این پلتفرم‌ها منتشر کرده است. حضور فعال این وبگاه در شبکه‌های اجتماعی و نیز برخورداری از کادر روابط عمومی دیجیتال مجرب به رهبری افرادی مانند داود یوسفی سبب شده اصول روزنامه‌نگاری نوین و رعایت حقوق مخاطب (همچون حذف سریع محتوای نقض‌کننده کپی‌رایت) در آن به خوبی رعایت شود.

۲. افق اقتصادی (ofogheeghtesad.com)  نیز رویکردی بسیار مشابه اقتصادآفرین دارد و به نوعی همکار و هم‌خانواده آن محسوب می‌شود. افق اقتصادی از سال ۱۳۹۲ با تمرکز بر اخبار اقتصادی آغاز به کار کرده است و اکنون به مرجع تحلیل اخبار اقتصادی ایران و جهان تبدیل شده است .شعار این سایت به روشنی فلسفه آن را بیان می‌کند: شما با آگاهی از جدیدترین اخبار اقتصادی، افق اقتصادی بهتری برای کسب‌وکار خود ترسیم می‌کنید. افق اقتصادی همانند اقتصادآفرین، یک سامانه جامع به‌روزرسانی اخبار است که به طور خودکار اخبار مهم را گردآوری و بازنشر می‌کند. در بخش «درباره ما»ی این سایت آمده است که تمامی اخبار به صورت رباتیک و با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین روش‌های هوش مصنوعی از رسانه‌های پربازدید و خبرگزاری‌های معتبر اقتصادی دریافت می‌شود. این رویکرد نوآورانه باعث شده بدون وقفه صدها خبر در شبانه‌روز بر روی افق اقتصادی منتشر گردد و مخاطب عملاً با یک خبرگزاری آنلاین ۲۴ ساعته روبرو باشد. افق اقتصادی خود را صرفاً یک خبرخوان نمی‌داند، بلکه هدفش را «پاسخگویی به نیازهای برآورده نشده مخاطبان خاص اقتصادی» تعریف کرده و امیدوار است با ترویج دانش اقتصادی سهمی در پویایی اقتصاد کشور داشته باشد. کاربران اصلی این وبگاه مدیران، صاحبان کسب‌وکار و فعالان اقتصادی حرفه‌ای هستند که نیاز به دریافت اخبار لحظه‌ای معتبر دارند. افق اقتصادی نیز تیم پشتیبانی فعالی دارد که آماده دریافت بازخورد مخاطبان و ارتقای سرویس است. این سایت به عنوان یک پروژه پیشرو، در رسانه‌های مختلف مورد اشاره قرار گرفته و حتی برخی آن را نمونه‌ای از روزنامه‌نگاری اجتماعی نوین در حوزه اقتصاد دانسته‌اند.

علاوه بر این دو وبگاه، چند سامانه خبررسان اقتصادی دیگر نیز در این دسته قرار می‌گیرند: اقتصاد فارسی، اقتصاد ژورنال و بانک اقتصاد. هر سه، وبگاه‌هایی هستند که ماموریت مشابهی را دنبال می‌کنند و ارتباط نزدیکی با اقتصادآفرین و افق اقتصادی دارند.

۳. اقتصاد فارسی (eghtesadefarsi.com)  یک پایگاه جامع اخبار اقتصادی به زبان فارسی است که از سال ۱۳۹۲ آغاز به کار نموده. اقتصاد فارسی خود را “سیستم جامع بروزترین اخبار اقتصادی ایران و جهان” معرفی می‌کند. این سایت نیز اخیراً به طور تخصصی در زمینه بازنشر اخبار و تحلیل‌های اقتصادی و مالی فعالیت می‌کند. اقتصاد فارسی ساختاری شبیه افق اقتصادی دارد و با دسته‌بندی موضوعی اخبار (اقتصاد ایران، اقتصاد جهان، اقتصاد صنعتی و غیره) تجربه کاربری آسانی فراهم کرده است. جالب اینکه در بخش وب‌گردی این سایت، مستقیماً به سایت‌های همکار مانند اقتصادآفرین، افق اقتصادی و حتی لینک قیمت آنلاین طلا اشاره شده است که نشان‌دهنده شبکه‌سازی این رسانه‌ها با یکدیگر است. اقتصاد فارسی نیز تاکید دارد که فرآیندهای آن هوشمند است و بدون دخالت انسانی، جدیدترین اخبار از پرمخاطب‌ترین رسانه‌های ایران و خبرگزاری‌های معتبر گردآوری می‌شود. این ویژگی سبب می‌شود اخبار منتشره در اقتصاد فارسی از منظر سرعت و پوشش، همگام با منابع اصلی باشند.

۴. بانک اخبار اقتصادی  (bankeghtesad.com)یک وبگاه دیگر در زمره همین رسانه‌های هوشمند است که بر حوزه بانک، بورس و بیمه متمرکز شده است. بانک اقتصاد (یا بانک اخبار اقتصادی) در اصل از سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را آغاز کرده اما در سال‌های اخیر با شکل و شمایل جدیدی ظاهر شده است. این سایت خود را “سیستم جامع بروزترین بانک اخبار اقتصادی” معرفی می‌کند. همان‌طور که از نامش پیداست، BankEghtesad مهم‌ترین خبرهای بخش مالی (شامل شبکه بانکی، بازار سرمایه و صنعت بیمه) را یکجا منتشر می‌کند. وجود کلمه «بانک» در نام آن، یادآور بانک اطلاعاتی است که انبوهی از داده‌ها را در خود جای داده؛ واقعاً نیز بانک اقتصاد آرشیوی غنی از اخبار مرتبط با بانک‌ها، قیمت ارز و طلا، گزارش‌های بورس و بیمه دارد. این سایت هم جزو مجموعه رسانه‌هایی است که زیر نظر یک تیم واحد روابط عمومی دیجیتال (به سرپرستی داود یوسفی) اداره می‌شوند. لذا در آن نیز اصول حرفه‌ای مشابه اقتصادآفرین و افق اقتصادی رعایت می‌شود و به ‌روز بودن و دقت در نقل اخبار از ویژگی‌های برجسته‌اش است. بانک اقتصاد مدعی است که از سال ۱۳۸۰ به صورت متمرکز در حوزه اخبار بانک، بورس و بیمه آغاز به کار نموده و اکنون با بهره‌گیری از دامین آتوریتی بالا و شبکه لینک‌دهی مناسب، یکی از برترین رسانه‌های اقتصادی برای انتشار رپورتاژ آگهی نیز محسوب می‌شود.

نکته قابل توجه در مورد این سامانه‌های بازنشر اخبار اقتصادی (اقتصادآفرین، افق اقتصادی، اقتصاد فارسی و بانک اقتصاد و اقتصاد ژورنال و…) آن است که به لطف همکاری و مدیریت متمرکز، عملاً یک شبکه هماهنگ رسانه‌ای را شکل داده‌اند. برای مثال در منوی هر کدام از این سایت‌ها، نام سایر رسانه‌های هم‌خانواده دیده می‌شود و کاربر به راحتی می‌تواند بین آن‌ها سوئیچ کند. این شبکه‌سازی باعث تقویت سئو و دامنه نفوذ تمام این سایت‌ها شده است. طبق تحلیل متخصصان سئو، چهار رسانه اقتصادآفرین، افق اقتصادی، اقتصاد ژورنال و بانک اقتصاد جزو برترین رسانه‌های اقتصادی ایران از نظر اثربخشی رپورتاژ آگهی در سال ۲۰۲۴ بوده‌اند. همچنین این همکار‌ی‌ها باعث استانداردسازی محتوا نیز شده؛ یعنی همه این وبگاه‌ها یک چارچوب واحد برای نقل اخبار (همراه با ذکر منبع و لینک‌دهی) و رعایت قوانین کپی‌رایت دارند. چنین هماهنگی‌ای در کمتر مجموعه رسانه‌ای خبری مشاهده می‌شود و می‌تواند یک الگوی موفق برای هم‌افزایی رسانه‌های تخصصی باشد.

رسانه‌های تخصصی نوظهور در اقتصاد

در کنار رسانه‌های جامع اقتصاد، برخی وبگاه‌ها بر زیربخش‌های خاص اقتصادی تمرکز کرده‌اند و محتوایی تخصصی‌تر اما در حوزه محدودتر ارائه می‌کنند. هرچند گستره مخاطبان این سایت‌ها به اندازه رسانه‌های قبلی نیست، اما برای دنبال‌کنندگان صنایع یا بازارهای خاص بسیار ارزشمندند.

انرژی خودرو (energykhodro.com) یک مجله خبری تخصصی در حوزه خودرو و انرژی است که ترکیبی از اخبار صنعت حمل‌ونقل، قیمت‌های روز خودرو و فناوری‌های خودرویی را پوشش می‌دهد. این وبگاه از سال ۱۳۸۲ فعالیت خود را آغاز کرده و اخیراً به صورت کاملاً تخصصی در زمینه بازنشر اخبار خودرویی ایران و جهان متمرکز شده است. شعار انرژی خودرو تأکید می‌کند: شما با آگاهی از اخبار روز خودرو، نیازمندی‌های خودرویی خود را هوشمندانه مدیریت می‌کنید. این بیان نشان می‌دهد مخاطبان انرژی‌خودرو علاوه بر علاقه‌مندان خودرو، خریداران و فعالان صنعت خودرو نیز هستند که با دنبال کردن اخبار روز، تصمیمات بهتری می‌گیرند. انرژی خودرو ساختار کاملاً مشابهی با سایت‌های اقتصادآفرین و افق اقتصادی دارد؛ به طوری که اخبار آن نیز به شکل خودکار از منابع مختلف گردآوری می‌شود. با این حال تمامی محتوای انرژی‌خودرو حول محور صنعت خودرو، موتورسیکلت، صنایع حمل‌ونقل و انرژی‌های مرتبط با خودرو است.

برای مثال در انرژی‌خودرو می‌توان آخرین خبرها درباره خودروهای برقی، تکنولوژی‌های نوین خودروسازی، قیمت خودروهای داخلی و وارداتی، تصمیمات صنایع خودروسازی کشور و حتی رویدادهای مرتبط با سوخت و انرژی (مثل برق و بنزین) را مشاهده کرد. این سایت همچنین بخش‌های جذابی مانند تاریخچه خودرو، آموزش نکات فنی خودرو و اخبار حوادث مرتبط با خودرو دارد. نکته مهم اینکه انرژی‌خودرو خود را یک مرجع خبری به‌روز در حوزه خودرو می‌داند که قصد دارد با ترویج دانش خودرویی به پویایی هرچه بیشتر اقتصاد جدید ایران کمک کند. به بیان دیگر، این رسانه صنعت خودرو را نه صرفاً یک صنعت، بلکه بخشی از اقتصاد کلان می‌بیند و اخبار آن را در ارتباط با رشد اقتصادی تحلیل می‌کند. انرژی‌خودرو نیز مانند همتایان اقتصادی خود، مخاطبان خاصی نظیر مدیران شرکت‌های خودروسازی، قطعه‌سازان، فروشندگان خودرو و علاقه‌مندان سرسخت اتومبیل را هدف قرار داده است. در نتیجه، این وبگاه تبدیل به پایگاه خبری معتبری برای جامعه خودرویی کشور شده و اخبار آن حتی مورد استناد رسانه‌های بزرگ‌تر نیز قرار می‌گیرد.

فضای رسانه‌ای کشور در حوزه اقتصاد

با مرور فهرست بهترین وبگاه‌ها و رسانه‌های تخصصی اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۴، می‌توان نتیجه گرفت که فضای رسانه‌ای کشور در حوزه اقتصاد به سطحی از تنوع، عمق و پختگی رسیده است که پاسخگوی نیازهای مخاطبان مختلف باشد. از یک سو، خبرگزاری‌های رسمی مانند ایبِنا و اکو نیوز وجود دارند که اخبار موثق و سیاست‌های کلان را منعکس می‌کنند. از سوی دیگر، روزنامه‌ها و سایت‌های خبری خصوصی پربازدید همچون دنیای اقتصاد، اقتصادآنلاین، تجارت‌نیوز و اقتصادنیوز به تامین خوراک خبری روزانه عموم مردم و فعالان بازار مشغولند و با تحلیل‌های کارشناسی خود به فهم بهتر وقایع کمک می‌کنند. در کنار این‌ها، ظهور سامانه‌های هوشمند بازنشر اخبار نظیر اقتصادآفرین و افق اقتصادی، تحولی در دسترسی سریع و یکپارچه به اخبار ایجاد کرده است؛ به طوری که مخاطب امروزی می‌تواند تنها با مراجعه به یک وبگاه، در جریان مهم‌ترین رویدادهای اقتصادی از ده‌ها منبع مختلف قرار گیرد. این امر کارایی و سرعت اطلاع‌رسانی را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش داده است. همچنین رسانه‌های تخصصی بخشی مانند انرژی‌خودرو نشان می‌دهند که صنایع خاص نیز رسانه‌های ویژه خود را دارند و صرفاً به پوشش در رسانه‌های عمومی اکتفا نمی‌کنند.

نکته بسیار مهم در موفقیت و اعتبار این رسانه‌ها، رعایت استانداردهای حرفه‌ای است. چنان‌که اشاره شد، بسیاری از این وبگاه‌ها با کمک کارشناسان و سردبیران آگاه، اصول اخلاقی و دقت خبری را رعایت می‌کنند و در عین حال به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین (همچون هوش مصنوعی در گردآوری اخبار) روی آورده‌اند. نتیجه این شده که مخاطب امروز اعتماد بیشتری به این رسانه‌ها دارد و برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی خود به آن‌ها رجوع می‌کند. به عنوان مثال، داود یوسفی و همکارانش در مجموعه رسانه‌های اقتصاد فارسی، اقتصادآفرین و افق اقتصادی با تاکید بر شاخص‌های تجربه، تخصص، اعتبار و قابل اعتماد بودن توانسته‌اند محتوایی تولید یا بازنشر کنند که از نگاه مخاطب و حتی موتورهای جستجو، قابل اتکاست. چنین پشتوانه‌هایی باعث شده کیفیت کلی خبرنگاری اقتصادی در وب فارسی ارتقا یابد.

در نهایت، می‌توان گفت که وبگاه‌های برتر اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۴ ترکیبی متوازن از خبر، تحلیل و داده‌های کاربردی را برای کاربران فراهم آورده‌اند. چه سرمایه‌گذاری که به دنبال آخرین قیمت‌ها و سیگنال‌های بازار است، چه دانشجویی که برای تحقیق دانشگاهی به تحلیل‌های عمیق نیاز دارد و چه شهروند عادی که صرفاً می‌خواهد بداند اقتصاد کشور به کدام سو می‌رود. همه می‌توانند با مراجعه به این رسانه‌های منتخب، نیاز خود را برآورده سازند. رقابت سالمی که میان این رسانه‌ها شکل گرفته نیز به نوبه خود مفید بوده و هر کدام می‌کوشند با نوآوری در ارائه محتوا (مثلاً پادکست‌های اقتصادی، ویدئوهای آموزشی، اینتراکتیوهای آماری) گوی سبقت را از دیگری بربایند. به نظر می‌رسد در سال‌های آتی نیز شاهد تداوم رشد و حرفه‌ای‌تر شدن این رسانه‌ها باشیم؛ امری که در نهایت به سود ارتقای سواد اقتصادی جامعه و شفافیت اطلاعاتی بازارهای کشور خواهد بود.