راز شناور ماندن انسان روی آب: از علم تا عمل

همه ما دیدهایم که برخی شناگران به راحتی روی آب دراز میکشند و شناور میمانند در حالی که برخی دیگر با تمام تلاش خود باز هم به زیر آب میروند. جالب است بدانید این تفاوت فقط به مهارت شنا مربوط نمی شود بلکه پای علم فیزیک و ویژگیهای بدن انسان در میان است. در این مقاله از آموزش شنا در اصفهان قصد داریم به زبانی ساده بررسی کنیم که چرا بدن انسان روی آب شناور میماند و چگونه این توانایی را می توان بهبود بخشید.

پایه علمی شناوری با قانون ارشمیدس

داستان بررسی علت شناور ماندن از آنجایی شروع شد که ارشمیدس، دانشمند یونانی، کشف کرد هر جسمی که در آب قرار میگیرد، نیرویی به سمت بالا بر آن وارد میشود. این نیرو که به آن “نیروی شناوری” میگویند برابر است با وزن آبی که جسم جا به جا میکند. به بیان سادهتر، اگر وزن آبی که شما اشغال میکنید بیشتر از وزن خودتان باشد، روی آب شناور خواهید ماند.

چرا بدن انسان شناور میماند؟

بدن انسان به طور متوسط چگالی کمتری از آب دارد. چگالی یعنی نسبت وزن به حجم. چگالی آب خالص ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در حالی که چگالی بدن انسان حدود ۰٫۹۸ گرم بر سانتیمتر مکعب است. این تفاوت کوچک باعث میشود انسان بتواند روی آب بماند، اما عوامل دیگری هم در این میان نقش دارند، مانند میزان چربی بدن، ظرفیت ریهها که در ادامه به بررسی نقش هرکدام می پردازیم:

میزان چربی بدن

میزان چربی بدن، نقش مهمی در شناور ماندن ایفا میکند. از آنجا که چربی سبکتر از عضله و استخوان است، افرادی که درصد چربی بدنشان بیشتر است، راحتتر شناور میمانند. همین دلیل باعث می شود که کودکان معمولاً شناوری بهتری دارند و ورزشکاران پرعضله باید تلاش بیشتری برای شناور ماندن انجام دهند.

ظرفیت ریه ها

ظرفیت ریهها عامل مهم دیگری در شناور ماندن در اب است. وقتی ریههایتان را از هوا پر میکنید، در واقع حجم بدنتان را افزایش میدهید بدون اینکه وزن زیادی اضافه شود. این کار چگالی کلی بدن را کاهش میدهد و شناوری را بهبود میبخشد.

چگونه بهتر شناور بمانیم؟

حالا که با اصول علمی آشنا شدیم، بیایید ببینیم چگونه از این دانش برای شناور ماندن بهتر میتوانیم استفاده کنیم:
اولین و مهمترین نکته (آرامش) است. وقتی مضطرب هستید، عضلات منقبض میشوند و این انقباض چگالی بدن را افزایش میدهد. نفسهای عمیق و آرام نه تنها به آرامش کمک میکنند، بلکه با پر کردن ریهها از هوا، شناوری را هم بهبود میبخشند.
وضعیت بدن هم بسیار مهم است. اگر سر را به عقب خم کنید، چانه را بالا بگیرید و بدن را در حالت افقی قرار دهید، سطح تماس بیشتری با آب خواهید داشت. تصور کنید دارید روی یک صندلی راحتی دراز کشیدهاید. دستها را میتوانید به آرامی باز نگه دارید یا آنها را به پهلو قرار دهید.
برای مبتدیان، شناور ماندن به پشت، سادهترین روش است. در این حالت صورت شما از آب خارج میماند و تنفس راحتتر است. با تمرین این حالت، به تدریج میتوانید تکنیکهای پیشرفتهتر را امتحان کنید.

پس چرا برخی افراد غرق میشوند؟

حتی با دانستن این اصول، گاهی شرایطی پیش میآید که شناور ماندن دشوار میشود. یکی از دلایل اصلی ، چگالی بالای بدن است. افرادی که توده عضلانی زیاد و چربی کمی دارند، ممکن است چگالی بدنشان از آب بیشتر باشد. در این صورت، حتی با رعایت تمام تکنیکها هم شناور ماندن سخت خواهد بود.

وحشتزدگی شناگران

وحشتزدگی، دشمن شماره یک شناگران است. وقتی فردی میترسد، نفسهایش سریع و سطحی میشود، عضلاتش سفت میشود و حرکاتش نامنظم میگردد. این واکنشها دقیقاً برعکس چیزی است که برای شناور ماندن نیاز داریم.

تمرین برای بهبود شناوری

مانند هر مهارت دیگری، شناور ماندن هم با تمرین بهتر میشود. میتوانید با استفاده از دیواره استخر شروع کنید. به دیوار تکیه دهید، نفس عمیق بکشید و به آرامی بدن را رها کنید تا شناور شوید. وقتی به این حالت عادت کردید، میتوانید از وسایل کمکی مانند تخته شنا استفاده کنید تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنید.
یک تمرین مفید دیگر شناور ماندن با کمک یک دوست است. دوست شما میتواند دستش را زیر پشتتان قرار دهد تا حس امنیت داشته باشید و به تدریج که مهارتتان بیشتر شد، حمایتش را کمتر کند.

ایمنی را در شنا فراموش نکنید

هرگز به تنهایی در آبهای عمیق شنا نکنید، مگر اینکه کاملاً به تواناییهای خود اطمینان داشته باشید. همیشه از وجود نجات غریق یا همراهان ماهر مطمئن شوید. اگر تازه کار هستید، استفاده از جلیقه نجات میتواند جان شما را نجات دهد.
نتیجه گیری
شناور ماندن روی آب ترکیبی از علم فیزیک و مهارت فردی است. با درک اصل شناوری و آموزش مناسب، تقریباً هر کسی می تواند این مهارت را یاد بگیرد. یادتان باشد که حتی بهترین شناگران هم روزی مبتدی بودند. پس صبور باشید، به خودتان زمان بدهید و از فرآیند یادگیری لذت ببرید. آب میتواند دوست خوبی باشد، اگر زبان آن را بفهمیم.