۱۷۴ میلیارد دلار مجموع منابع صندوق توسعه ملی از ابتدای تاسیس

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، مهدی غضنفری در نشست خبری به مناسبت چهاردهمین سالگرد تاسیس صندوق توسعه ملی اظهار کرد: ماموریت صندوق تبدیل منابع نفت و گاز به سرمایه‌های تولید و زاینده اقتصادی و حفظ سهم نسل‌های آینده از درآمد نفت و گاز است. صندوق باید هر سال درصدی بزرگتر شود. صندوق‌های ثروت در همه کشورها با نرخ بازده ثابت در حال بزرگتر شدن هستند که به ۶ درصد هم می‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: در سه سال گذشته وصول خوبی از مطالبات داشته‌ایم و در راستای شفافیت بیشتر نیز اطلاع‌رسانی کرده‌ایم. صندوق در ۱۴ سال گذشته فقط از طریق تسهیلات وارد کسب و کار می‌شد و بانک‌های عامل وام را به مشتری می داد اما آمار نکول‌های صندوق به حدی بود که سازوکار دیگری طراحی کردیم تا منابع این صندوق حیف و میل نشود.

رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی گفت: اوراق مرابحه ارزی را با بانک مرکزی و صندوق‌های سپرده گذاری مقید نوع یک و دو را طراحی کرده‌ایم؛ مفهوم ریال مانا را تعریف کردیم که با نوسانات ارزی متناسب می‌شود، لذا جعبه ابزار خود را برای مقابله با مشکلات به شدت توسعه داده‌ایم.

غضنفری تاکید کرد: قبلا صندوق کمتر در حوزه نفت و گاز و هوش مصنوعی و انرژی تجدیدپذیر حضور داشت اما الان دپارتمانی تخصصی داریم تا طرح توجیهی را مطالعه کنیم و با برآورد سود و زیان وارد پروژه شویم. در صندوق توسعه ملی با این امر که وارد بنگاه‌داری شویم مخالفیم. صندوق در پروژه‌های نفت و گاز یا آبرسانی به فلات مرکزی اگر حرف می‌زند، منظورش بنگاه داری نیست بلکه می‌خواهیم سهم صندوق را توسعه دهیم اما در عملیات مشارکتی نداریم.

رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی بیان کرد: اولین تجربه سرمایه گذاری در خارج از کشور را آغاز کرده‌ایم. در بازستانی منابع ما رکورد بی‌نطیری انجام داده ایم. خط قرمز ما این است که چون ارز می‌دهیم باید ارز پس بگیریم. لذا مطالبات را با نرخ ارز زمان پس گرفتن و ETS محاسبه می‌کنیم.

وی تاکید کرد: در زمینه نفت و گاز قراردادهایی داشته ایم. شورای اقتصاد برای افزایش روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت مصوبه داشته که صندوق در تامین مالی آن مشارکت دارد. افزایش ۲۵۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت روزانه نیازمند ۳ میلیارد دلار است. صندوق قرار است این مبلغ را برای شرکت ملی نفت تامین کند ولی تاکنون پولی به شرکت نفت پرداخت نشده است.

تامین مالی طرح‌های نیروگاهی تجدیدپذیر و پنل‌های خورشیدی

غضنفری با اشاره به بروز ناترازی در صنعت برق کشور افزود: برای رفع این ناترازی ابزارهای خود را به اسم سپرده‌گذاری نامقید شماره دو بازتعریف کردیم. در این شیوه برای کاهش ریسک، وثایق نامقید را برای صندوق می‌پذیریم و بدهی شرکتهای حرارتی به صندوق را برداشتیم تا مانع همکاری با بانک‌ها نشود. لذا بانکهایی که به ما بدهکار هستند، می‌توانند از منابع صندوق استفاده کنند اما از بدهی قبلی چشم‌پوشی نمی‌کنیم.

رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه در عاملیت شماره دو نقش فعال‌تری داریم، افزود: در این روش خطوط اعتباری جدید برای همه بانک‌ها تعریف می‌کنیم که بدهی‌های قبلی مانعی برای آن نباشد.

وی با تاکید بر اینکه صندوق هیچ مانعی برای تامین مالی نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای بانکها نمی‌گذارد بیان کرد: از وزارت نیرو می‌خواهیم عدد واقعی ارزبری نیروگاه خورشیدی را دقیق‌تر برآورد کند.

غضنفری گفت: رقمی که وزارت نیرو برای سرمایه گذاری اعلام می کند ملاک تصمیم گیری. وقتی بیش از نیاز ارز از ما می‌خواهند، باید آن را به ارز روز پس بدهند که بر اساس رقم ETS و بازار توافقی، ارز را می گیریم؛ بنابراین بخش خصوصی به اندازه نیازش ارز بگیرد، مازاد ارز گرفتن به صلاحش نیست.

وی با یادآوری اینکه تولیدکنندگان برق از صندوق تسهیلات می گیرند تا با آن نیروگاه تجدیدپذیر ایجاد مکرده و برق تولیدی خود را یا خودشان مصرف کنند یا به وزارت نیرو و یا در بورس انرژی بفروشند، افزود: وظیفه صندوق این است که تسهیلات به بخش خصوصی بدهد و برای آن وثایق مناسبی بگیرد؛ دولت هم مصوباتی دارد که به آنها زمین بدهد تا پنلها را نصب کنند؛ اما دکلها و شبکه و سوئیچینگ در اختیار دولت است.

در سه سال گذشته ورودی جدید به صندوق نداشتیم

غضنفری درباره منابع صندوق توسعه ملی نیز گفت:‌ اگر جریان نقدی ورودی و خروجی را بررسی کنیم، باید هر سال منابعی از نفت وارد صندوق شود در حالی در ۳ سال گذشته جریان ورودی جدید نفت به صندوق نداشتیم.

رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه باید کیک درآمدزایی را بزرگ کنیم تا درآمد نفت وارد بودجه نشود، افزود: موجودی زیاد نگاه فعالانه ندارد و جریان نقدی ورودی در ۳ سال گذشته صفر بوده است.

وی ادامه داد: وصول مطالبات که نهایی می‌شود، با پول آن وارد پروژه جدید می‌شویم.

۱۷۴ میلیارد دلار مجموع منابع صندوق از ابتدای تاسیس

علیرضا صالح ـ قائم مقام صندوق توسعه ملی نیز در این نشست گفت: یکی از منابع ورودی صندوق، صادرات نفت و گاز و میعانات گازی است؛ همچنین باقیمانده ۵۰ درصد صندوق ذخیره ارزی در هر سال به صندوق توسعه تعلق می‌گیرد و سود عملیات ها مانند تسهیلات و سپرده گذاری ارزی و صندوق حاصل از مانده منابع صندوق نزد بانک مرکزی به این صندوق واریز می‌شود.

وی تصریح کرد: بر این اساس از سال ۱۳۸۹ تا پایان ۹ ماهه امسال ۱۶۳ میلیارد و ۶۶۷ میلیون دلار منابع صندوق از محل صادرات نفت و گاز و میعانات گازی بوده است.

صالح ادامه داد: سود سپرده و تسهیلات ۳.۵ میلیارد دلار است، از سایر منابع هم درآمد داشته‌ایم که ۱۷۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار مجموع منابع بوده است.

وی با بیان اینکه طبق قانون باید ۲.۷ میلیارد دلار از منابع برای تکالیف قانونی کسر شود؛ افزود:‌ در مجموع ۱۷۲ میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی است که از این میزان ۹۶.۵ میلیارد دلار مصارف حاکمیتی و دولتی به صورت تسهیلات صورت گرفته و ۹.۳ میلیارد دلار به ریال تبدیل شده که در بانک‌ها سپرده گذاری  شده است.

وی افزود: ارز گزارشگری ما دلار آمریکاست ولی منابع ورودی ما بر اساس ۱۲ نوع ارز است. این نتیجه نوسان برای گزارشگیری ما ۹ میلیارد دلار کاهش منابع داشته‌ایم که مانده آخر حساب ما ۲۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار است و منابعی که بتوانیم در لحظه مدیریت کنیم حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار است.

صالح درباره مانده منابع صندوق توسعه ملی نزد بانک مرکزی نیز گفت: باید از ما سوال کنند چرا ۲۹ میلیارد دلار نزد بانک مرکزی دارید؟ باید این رقم صفر شود؛ عیدانه احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۱ از صندوق برداشته شد و در سال ۱۳۹۵ در بودجه موافقت شد تا این مطالبات برگردد.

این عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با یادآوری اینکه در قانون حمایت تولید آمده در بتوانیم از بهره‌برداری های معادن توسط بخش خصوصی، مشارکت داشته باشیم، اظهار داشت: در این دوره ۱۱.۱ میلیارد دلار از تسهیلات بخش خصوصی را بازپس گرفتیم.

وی تصریح کرد: دلتای خروجی صندوق امروز حدود ۲۹.۸ میلیارد دلار است.

تامین مالی ۲۳ میلیارد دلاری ۶۰ پروژه نفت و گاز

سیدعلیرضا میرمحمدصادقی عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی نیز با ارایه گزارشی از عملکرد صندوق در حوزه انرژی اظهار داشت:  در این ۱۴ سال ۶۰ پروژه نفت و گاز به مبلغ ۲۳ میلیارد دلار و ۴۸ طرح نیروگاهی مادل ۴.۸ میلیارد دلار برای تولید ۷ هزار مگاوات را تامین کرده‌ایم.

وی اظهار داشت: در این مدت هفت طرح حمل و نقل به مبلغ ۲.۷ میلیارد دلار و یک طرح آبرسانی به مبلغ ۶۰۰ میلیون دلار را تامین مالی کرده‌ایم و به ۲۱ طرح خرد به جمع ۴ میلیارد دلار نیز تسهیلات پرداخت شده است.

میرمحمدصادقی ادامه داد: تاکنون ۳۳ میلیارد دلار تسهیلات به این طرح ها پرداخت شده و ۵ میلیارد دلار دیگر نیز در حال پرداخت است.

این عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه در این سالها ۱۱ میلیارد دلار از مطالبات وصل شده است که علت افزایش سرعت آن بهره برداری از طرح ها و پرداخت اقساط از سوی تسهیلات گیرندگان است، افزود: علت دیگر این است که صندوق توسعه تمرکز خود را بر وصول مطالبات گذاشته است؛ در یک سال گذشته ۲۴ طرح را تسویه کامل کرده‌ایم و پرونده طرحها بسته شده است.

وی افزود: طرح‌های جدیدی در حوزه نفت و گاز و نیروگاهی در دست پیگیری است و ۲۶ میلیارد دلار طرح نفت و گاز در صندوق در حال مطالعه است.

میرمحمدصادقی ادامه داد: کارهای مربوط به پرداخت ۳ میلیارد دلار طرح افزایش ضربتی ۲۵۰ هزار بشکه نفت نهایی شده و تا پایان امسال ۷۵۰ میلیون دلار آن پرداخت می‌شود ضمن آنکه برای سال ۱۴۰۴ نیز حدود ۳ و نیم میلیارد دلار از طرح ها باید تأمین مالی شود.

این عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی ادامه داد: از ابتدای امسال ۳۸ میلیارد دلار برای همه طرحها اعم از نفت و گاز و نیروگاه تامین مالی شده که ۲ میلیارد دلار آن باقی مانده و در مجموع ۳۶ میلیارد دلار پرداخت شده است.

میرمحمدصادقی مانده مطالبات سررسید شده صندوق از بخش خصوصی را حدود ۳۶ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: با دریافت‌کنندگان حدود ۱۵.۷ میلیارد دلار نیز در حال مذاکره هستیم تا طول اقساط آنها بیشتر شود و بتوانند اقساط را پرداخت کنند.

تاسیس صندوق مشترک با روسیه

حسین عیوضلو عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه طرح تامین مالی اعتبار خریدار در صندوق طراحی و اجرایی شده است، اظهار داشت: این شیوه فرایند پیچیده‌ای دارد و لازم است بانک‌های داخل و خارج با هم همکاری داشته باشند.

وی با بیان اینکه تامین خط اعتباری ۲ میلیارد دلاری برای طرح آبی آفریقا از همین محل اجرایی شده است، گفت: این طرح به زودی در ستاد آفریقا به ریاست معاون اول رییس‌جمهور ایجاد می‌شود.

عیوضلو ادامه داد: در آمریکای لاتین ۳۰ میلیون یورو در حوزه نیروگاهی مطرح است که یکی دو سالی است مطرح شده ولی اجرای آن زمان می‌برد و بعد از یک سال ونزوئلا چارچوب طراحی مالی ما را بعد از یک سال پذیرفت و رقم آن ۳۰۰ میلیون دلار است.

عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی ایجاد خط اعتباری ۵۰ میلیون دلاری با قرقیزستان را یادآور شد و گفت: توافق این کار انجام شده و به زودی به امضای طرفین می رسد.

وی تصریح کرد: با روسیه درباره ایجاد صندوق مشترک «آر دی آی اف» به توافق رسیده‌ایم و با امضای هیأت امنای طرف روسی، در سفر آتی رییس جمهور اسلامی ایران به مسکو امضای نهایی می شود.

عیوضلو همچنین از همکاری با چین در زمینه سرمایه گذاری خارجی در ایران خبر داد.

اغلب طرح های نیروگاهی ۱۰ تا ۵۰ هزار مگاواتی هستند

عیوضلو اظهار کرد: طرح های راه‌اندازی نیروگاه‌های تجدیدپذیر اغلب ۱۰ تا ۵۰ هزار مگاواتی هستند؛ برای هر هزار مگاوات حدود ۵۰ میلیون دلار ارز نیاز است.

وی با بیان اینکه یک بانک خصوصی با تسهیلات صندوق ۵۸۵ میلیون دلار برای یک نیروگاه تجدیدپذیر ۱۵ هزار مگاواتی مشارکت دارد، افزود: طرحهای نیروگاهی که در صندوق نهایی شده حدود ۲ میلیارد و ۱۷۶ میلیون دلار است.

وی ادامه داد: از این مقدار صندوق بیش از یک و نیم میلیارد دلار را تسهیلات می دهد و از آنجا که زمان اجرای این طرحها ۶ ماه یا یک سال است، باید در سال آینده به سرعت این ارقام پرداخت شود.

جزئیات برداشت‌های موردی از صندوق با اذن رهبر انقلاب 

از رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی درباره برداشت های موردی از صندوق با اذن رهبر انقلاب سوال شد که وی در پاسخ گفت: وقتی رییس‌جمهور از رهبری برای برداشت از صندوق اذن می‌گیرد، نحوه مصرف آن ذکر می‌شود ولی ما در این زمینه ورودی نداریم اینکه دولت در چه حوزه‌ای مصرف می‌کند، ارتباطی به صندوق ندارد چون دولت خودش تصمیم گیرنده است.

غضنفری افزود:‌ اذن رهبری برای پروژه‌های بخش خصوصی نبوده بلکه برای  وقتی است که دولت از ایشان خواسته تا منابع نفتی به بودجه سهم بیشتری داده شود.

صالح قائم مقام صندوق توسعه ملی نیز اظهار داشت: امسال ۴۵ درصد از فروش نفت منابع درآمد داریم که امسال رهبری اجازه دادند ۲۰ درصد به دولت داده شود و ۲۵ درصد سهم صندوق است؛ تاکنون باید ۷ و نیم میلیارد دلار سهم دولت باشد که بخشی از آن را از حساب برداشت کرده است.

وی ادامه داد: برآورد ما این است که دولت بابت سهم ۲۰ درصدی خود تا پایان امسال ۱۰ میلیارد دلار سهم داشته باشد.

۵۱۰ میلیون دلار سهم صندوق در صندوق تثبیت بازار سرمایه

از غضنفری درباره میزان تزریق ارز به بورس سوال شد که وی در پاسخ توضیح داد: در شورای عالی امنیت ملی دولت دوازدهم مصوب شد صندوق تثبیت بازار ایجاد شود و قرار شد برخی دستگاه‌ها منابع به آن بدهند که ۵۱۰ میلیون دلار سهم صندوق بود و تاکنون به قیمت ETS (میانگین نرخ نیمایی و بازار آزاد) روز در قالب همان ۵۱۰ میلیون دلار داده شده است.

صندوق به طرح‌های نهضت ملی مسکن ورود نمی‌کند

غضنفری در پاسخ به پرسشی درباره اعطای بخشی از اعتبارات صندوق توسعه ملی به اجرای طرح نهضت ملی مسکن گفت: صندوق در پروژه‌هایی که به نوعی یارانه دادن است و امکان دارد منابع اعطایی به صندوق برنگردد، مشارکت نمی کند و به طور مستقیم هم نمی تواند تسهیلات بدهد و ارز به آن اختصاص دهد.

وی توضیح داد: اگر به این طرح ها ارز اختصاص دهیم، باید ارز اعطایی را به قیمت روز پس بگیریم و بنابراین نه تنها به تسهیلات گیرندگان کمکی نمی کنیم بلکه ممکن است این روند، قیمت مسکن را تا چند برابر افزایش دهد.

رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی تصریح کرد: در دولت قبل گفتیم که حاضریم ۲ میلیارد دلار نزد بانک مسکن سپرده گذاری کنیم و آنها این سپرده را به صورت ارزی به متقاضیان تسهیلات دهند و هر میزان سود کسب کردند، برای خودشان بردارند و به نهضت ملی مسکن بدهند اما بانک مسکن پس از ۶ ماه اعلام کرد آمادگی برای استفاده از این منابع را ندارد.

مشارکت صندوق در تامین مالی حوزه حمل و نقل

 میرمحمدصادقی نیز در این نشست درباره چگونگی مشارکت صندوق در طرح های حوزه حمل و نقل توضیح داد: در رابطه با راه آهن چابهار – زاهدان مصوبه‌ای به صندوق توسعه ملی ابلاغ شد که ۳۰۰ میلیون دلار بابت پیشرفت پروژه به آن تزریق کند؛ تاکنون ۲۵۰ میلیون دلار به این پروژه پرداخت شده است و رقم باقی مانده را هم اگر وزارت راه و شهرسازی خودش درخواست کند، پرداخت خواهد شد.

وی افزود: در خصوص راه آهن رشت – آستارا که حدود ۱۶۱ کیلومتر است و نیاز به یک میلیارد دلار دارد، صندوق اعلام آمادگی کرده بود تا با کمک بانک ها این رقم را تأمین مالی کند چون با احداث آن، خط ترانزیتی آستارا به بندرعباس راه اندازی می شد ولی دولت و وزرات راه و شهرسازی تأمین مالی آن را از طریق روسیه در دست اقدام دارد.

میرمحمد صادقی تاکید کرد: صندوق توسعه برای خرید ناوگان هوایی تأمین مالی کرده است قبلا محدودیت سنی برای خرید هواپیمای مسافری وجود داشت که این محدودیت سنی اگر برداشته شود آمادگی داریم تا سازمان هواپیمایی کشوری در صورت تأیید توجیه اقتصادی آن، تأمین مالی کنیم.

وی افزود: همچنین برای خرید ناوگان دریایی با تأیید سازمان بنادر و ریلی با تأیید شرکت راه آهن، تأمین مالی کنیم. طرح از طریق بانک به صندوق می آید و ما ارز مورد نیاز را به شرکت های هواپیمایی می دهیم.