حلقه مفقوده درآمدزایی و مارکتینگ در باشگاه‌های ورزشی ایران
بدیهی است باشگاه‌های آماتور یا به ظاهر حرفه‌ای در فوتبال ایران هم برای ادامه فعالیت و موفقیت در آینده؛ لاجرم می‌بایست با تدوین یک ساختار مناسب در مسیر حرفه‌ای شدن و درآمدزایی پایدار در این صنعت نوظهور جهانی قدم بردارند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، مازیار اصغرزاده، فعال و دانش‌آموخته امور روابط عمومی و رسانه نوشت:
امروزه اثرگذاری فوتبال در دنیا را نمی‌توان همچون گذشته نه چندان دور، صرفاَ به مباحث ورزشی محدود کرد و در واقع محبوبیت جهانی این فرا رشته‌ی ورزشی موجب شده است تا علاوه بر عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، ملی‌گرایی، سیاسی و… شاهد نقش پررنگ مباحث اقتصادی و مارکتینگ در فوتبال حرفه‌ای و باشگاه‌های ورزشی توسعه یافته یا در حال توسعه باشیم.
بدیهی است باشگاه‌های آماتور یا به ظاهر حرفه‌ای در فوتبال ایران هم برای ادامه فعالیت و موفقیت در آینده؛ لاجرم می‌بایست با تدوین یک ساختار مناسب در مسیر حرفه‌ای شدن و درآمدزایی پایدار در این صنعت نوظهور جهانی قدم بردارند.
فارغ از حق پخش تلویزیونی در فوتبال شبه دولتی ایران که از اختیار عمل باشگاه‌ها خارج است و می‌بایست با پیگیری مصّرانه متولیان ورزشی در سطح کلان دولت و حاکمیت صورت بگیرد، اما نظریه‌ها و شیوه‌های متعددی برای درآمدزایی در رشته پرمخاطب فوتبال و از جمله باشگاه‌های پرطرفدار کشور مطرح و به ندرت شاهد اجرایی شدن توسط مدیران در باشگاه‌های ایرانی بوده‌ایم؛ تا حدی که معمولا حوزه تبلیغات و درآمدزایی برای اکثر مدیران باشگاه‌ها در فضای اسپانسرینگ روی پیراهن تیم‌ها خلاصه می‌شود.
البته مدیران کاربلدی هم در برهه‌هایی از ادوار لیگ زمامداری امور تیم‌هایی پرطرفدار بوده‌اند که به واسطه تخصص و شناخت کافی از پتانسیل‌های بالقوه باشگاه تحت مدیریت خود با ایجاد ساختار و برندسازی در حوزه مارکتینگ اقدامات اثربخشی داشته‌اند.
در ادامه گزیده‌هایی از فرصت‌های درآمدزایی در باشگاه‌های ورزشی ایران از جمله تیم‌های پرطرفدار کشور و استان تشریح می‌شود:
الف) فروش البسه هواداری مبتنی بر رونمایی از طرحی اختصاصی در کیت اول و دوم تیم فوتبال:
درآمدزایی از فروش پیراهن و دیگر البسه هواداری و اقلام شخصی میتواند مهمترین بخش برای یک تیم پرهوادار باشد که متاسفانه هنوز هم در فوتبال ایران به شکل صحیح و اختصاصی صورت نمی‌گیرد و عمده درآمد حاصل از فروش البسه هواداری به جیب تولیدی‌های متعدد می‌رود.
به الزامات مورد نیاز در این طرح می‌بایست به طرح اختصاصی، برندسازی و ایجاد جذابیت با اقدامات رسانه‌ای نظیر رونمایی از طرح اختصاصی پیراهن تیم در قالب یک تیزر حرفه‌ای؛ قرارداد انحصاری فروش البسه برای باشگاه با تولیدی مدنظر و پر و پاگانداری رسانه‌ای گسترده برای اطمینان خاطر هوادار از سود باشگاه در خرید البسه هواداری و فروش اینترنتی و همچنین معرفی یک فروشگاه ورزشی معتبر به عنوان تنها فن شاپ هواداری اشاره داشت.
ب) جذب تبلیغات از پخش زنده مسابقات:
پخش مسابقات در فوتبال ایران به دلیل‌عدم اختصاص حق پخش تلویزیونی به باشگاه‌ها یکی از شیوه‌های مغفول مانده در حوزه درآمدزایی است، اما در سالیان اخیر با گسترش تکنولوژی و همه گیری گوشی‌های موبایل و تلویزیون‌های هوشمند موجب شده است پخش اینترنتی مسابقات به صورت انحصاری از رسانه رسمی باشگاه مقدمات اولیه برای جذب اسپانسر در خلال گزارش زنده مسابقات را فراهم نماید و با تمهیداتی نظیر کیفیت بالای فیلمبرداری، دعوت از کارشناس و… می‌توان موجب یک فضای تبلیغاتی جدید در جهت ترغیب اسپانسرهای جدید شد.
فرصت مغفول مانده‌ای که بیش از اینکه برای باشگاه‌ها سوددهی داشته باشد، به کام برخی از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های پخش زنده اینترنتی شده است.
به الزامات مورد نیاز در این طرح می‌بایست به تاَمین زیرساخت‌های فنی و به کارگیری اشخاص متخصص برای بالا بردن کیفیت فیلمبرداری و کانورت تصاویر در جریان پخش زنده مسابقه به پشتوانه انحصاری بودن پخش این مسابقات و جلوگیری از پخش زنده حتی مسابقات مهم توسط صدا و سیما و استمراراین روند در مسابقات متوالی در جهت همه گیری و ترغیب روزافزون اسپانسرها اشاره داشت.
ج) درآمدزایی مادی و معنوی از ایده‌های فرهنگی:
خصوصیت ناسیونالیستی نسل جوان در سالیان اخیر موجب شده است تا فضای هواداری فوتبال در عرصه فرهنگی و هویت طلبی (فارغ از رویکرد فاشیستی و قومیت ستیزی) با استقبال اقشار مختلف جامعه و حتی غیرفوتبالی‌ها همراه شود. بنابراین باشگاه مدنظر با این پتانسیل بالقوه میتواند به این خصوصیت منحصر به فرد همچون یک فرصت خوب برای درآمدزایی بنگرد. ایده‌هایی نظیر فرهنگ جمع کردن زباله و پاکیزه نگه داشتن سکوهای تماشاگران میتواند با استقبال فعالان فرهنگی و رسانه‌های کشوری همراه شود تا علاوه بر سود معنوی (فرهنگی) باشگاه از این اقدام، در حوزه مالی هم فضای مناسبی نظیر قرارداد با یک بنگاه اقتصادی (از جمله مراکز خرید) منجر شود که این همکاری میتواند در قالب کیسه‌های پلاستیکی منقش به تبلیغات مدنظر برای ارائه به هواداران در ورودی استادیوم باشد.
*الزامات: قرارداد همکاری با متقاضیان تبلیغات در این حوزه میتواند شامل تامین نیازهای روزمره تیم در عوض درآمدزایی مالی باشد تا به این طریق علاقه مندان به حمایت از باشگاه اما با بضاعت مالی کمتر را بتوانیم ترغیب کنیم تا در نتیجه منجر به ترغیب بنگاه‌های اقتصادی بزرگتر در آینده بشود.
د) میکسون انحصاری و فضاسازی مکان مصاحبه و معرفی اعضای تیم:
یکی دیگر از پتانسیل بالقوه باشگاه‌های ورزشی پرطرفدار را می‌توان به بازتاب اخبار و مصاحبه‌های اعضای تیم در رسانه‌های سراسری و استانی اشاره داشت. میکسون‌های خبری در تمام دنیا و حتی لیگ برتر فوتبال ایران را باید به عنوان یکی از محل‌های درآمدزایی برای باشگاه‌ها محسوب کرد تا حدی که باشگاه النصر در روز رونمایی از پیوستن کریستیانو رونالدو به این تیم عربستانی موفق به کسب سود کلانی از این فضاسازی تبلیغاتی شد اما در فوتبال ایران عموما سود حاصل از مصاحبه اعضای تحت قرارداد باشگاه‌ها به حساب فدراسیون فوتبال یا هیات فوتبال استان‌ها می‌رود و باشگاه سهم مشخصی از این سود نخواهند داشت! که دلایل این بی‌توجهی و عافیت‌طلبی عوامل باشگاه‌ها را می‌توان به فقدان دانش و انگیزه اجرایی در عوامل باشگاه‌های ایرانی مرتبط دانست.
ه) تشکیل کانون هواداران:
قاعدتآ هواداران یک تیم فوتبال می‌توانند به عنوان مهمترین سرمایه یک باشگاه محسوب شوند که متاسفانه شاهد فقدان یک تشکیلات سازمان یافته برای نظم بخشی به این خیل عظیم هواداری در فوتبال ایران و از جمله در تیم‌های گیلانی بوده‌ایم.
فارغ از تدوین اساسنامه مناسب برای تشکیل کانون هواداران و با بهره‌مندی از پتانسیل اشخاص توانمند در حوزه‌های گوناگون نظیر رسانه، شهرداری، اقتصادی، لیدرها و حتی سیاسی، میتواند در اولین قدم موجب تامین نیازهای روزمره هواداران شود. نیازهایی نظیر تامین اتوبوس برای اعزام هواداران در دیدارهای خارج از خانه، چاپ بنرهای اطلاع‌رسانی مسابقات خانگی و نصب این پلاکاردها در نقاط پرتعدد شهر و همچنین برخی دیگر از نیازهای عمومی سکوهای هواداری نظیر البسه لیدری و متحد الشکل برای هواداران دو آتیشه، بنرهای حمایتی، تبل، پرچم، دودزا و دیگر لوازم هواداری که میتواند در کیفیت تشویق‌های هواداران حاضر در سکوها تاثیر بسزایی بگذارد و از طرفی باشگاه را هم از نظر تامین بودجه مالی برای این ملزومات معاف می‌کند و مقدمات تعامل و ارتباط سازمانی مشخص میان هواداران و مدیریت باشگاه خواهد شد و قاعدتا تا حد زیادی از حاشیه‌سازی برخی سودجویان به ظاهر هوادار جلوگیری خواهد شد.
پی‌نوشت:
بدیهی است، بندهای چهارگانه فوق فقط بخشی از مهمترین شیوه‌های درآمدزایی برای یک باشگاه پرطرفدار محسوب می‌شود که در راستای ثمربخشی این شیوه‌ها و درآمدزایی پایدار، قطعا ارتباط مستقیمی با ثبات مدیریتی، ساختارسازی، برنامه ریزی، اختیار عمل (دوری جستن از موازی کاری)، اشراف اطلاعاتی از پتانسیل‌های بالقوه باشگاه، انگیزه اجرایی و همچنین پشتیبانی و برنامه بلندمدت مدیریت کلان و هیات مدیره باشگاه خواهد داشت.
ولذا با بیان و نگارش این استراتژی در قالب یک مقاله؛ نمی‌توان به جزئیات و تمامی جوانب این پیشنهادات در حوزه درآمدزایی و مارکتینگ برای باشگاه‌های ورزشی اشاره داشت و صرفأ تحلیلی بر کلیات و آسیب‌شناسی از این حوزه مغفول مانده در فوتبال ایران بوده است.
دیدگاه