به مناسبت هفته سالمند؛ گیلان سالمند‌ترین استان کشور، تهدید یا فرصت؟
زندگی سالمندی با کیفیت توسط هر انسانی قابل دستیابی است. این فرآیندی است که افراد مسن را قادر می‌سازد به انجام کارهایی که برایشان مهم است ادامه دهند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، دکتر مرتضی فلاح کرکان؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در یادداشتی به مناسبت هفته ملی سالمند نوشت:
جهان با وضعیتی بی‌سابقه مواجه است، به زودی جمعیت افراد سالمند از کودکان بیشتر خواهد شد.
این مهم باعث ایجاد سوالات کلیدی در ذهن می‌گردد:
۱. آیا پیری جمعیت با سلامت، احساس رفاه پایدار و دوره‌های طولانی مشارکت اجتماعی و بهره‌وری همراه خواهد بود یا با بیماری، ناتوانی و وابستگی بیشتر؟
۲. پیری چگونه بر هزینه‌های بهداشتی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد؟
۳. آیا می‌توانیم برای ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی و اجتماعی که ممکن است سلامت و رفاه بهتر در سنین بالاتر را تقویت کند، اقدام کنیم؟
۴. آیا کیفیت زندگی سالمندان در کشورهای کم درآمد متفاوت خواهد بود؟
هر فرد – در هر کشوری در جهان – باید فرصت زندگی طولانی و سالم داشته باشد. با این حال، محیطی که در آن زندگی می‌کنیم بر میزان و کیفیت سلامتی موثر است. محیط جامعه بر رفتار و قرار گرفتن ما در معرض خطرات سلامتی (مثلاً آلودگی هوا یا خشونت)، دسترسی ما به خدمات (مثلاً مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی) و فرصت‌هایی که سالمندی به ارمغان می‌آورد، بسیار تأثیرگذار هستند.
زندگی طولانی‌تر نه تنها برای افراد مسن و خانواده‌های آن‌ها بلکه برای کل جامعه فرصت‌هایی را به همراه دارد. سال‌های بیشتر زندگی فرصتی برای دنبال کردن فعالیت‌های جدید مانند تحصیلات بیشتر، یک شغل جدید یا پیگیری انجام یک علاقه نادیده‌گرفته شده را فراهم می‌کند. افراد مسن نیز به طرق مختلف به خانواده و جوامع خود کمک می‌کنند. با این حال، میزان این فرصت‌ها و مشارکت‌ها به شدت به یک عامل بستگی دارد: سلامت.
بر اساس چشم‌انداز جمعیت جهان در سال ۲۰۲۲، نسبت افراد ۶۵ سال به بالا با سرعت بیشتری نسبت به سایر سنین در حال افزایش است. این بدان معناست که انتظار می‌رود درصد جمعیت جهانی ۶۵ سال و بالاتر از ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۱۶ درصد در سال ۲۰۵۰ افزایش یابد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، تعداد افراد ۶۵ سال یا بالاتر در سراسر جهان دو برابر شود.
در حالی که این تغییر در توزیع جمعیت یک کشور به سمت سنین بالاتر – که به عنوان پیری جمعیت شناخته می‌شود – در کشورهای با درآمد بالا شروع شده (به عنوان مثال در ژاپن ۳۰ درصد جمعیت در حال حاضر بالای ۶۰ سال سن دارند)، اکنون این سیر جمعیتی در کشورهای در حال توسعه نیز در حال رخ دادن است.
بیماری‌های شایع در سنین بالاتر شامل اختلالات بینایی و شنوایی، کمر درد وبیماری مفاصل، بیماری‌های ریوی، دیابت، افسردگی و زوال عقل است. افراد سالمند احتمالا ابتلا به چندین بیماری همزمان را تجربه می‌کنند. سن بالاتر نیز با ظهور چندین حالت بهداشتی پیچیده مشخص می‌شود که معمولاً سندرم سالمندی نامیده می‌شوند و شامل ضعف، بی‌اختیاری ادرار، افتادن‌های مکرر، زوال عقل، هذیان و زخم بسترو چندین بیماری دیگر می‌شوند.
اگرچه برخی از تغییرات در سلامت افراد مسن ژنتیکی است، اما بیشتر به دلیل شرایط محیط فیزیکی و اجتماعی افراد – از جمله خانه، محله، و اجتماعات آن‌ها، و همچنین ویژگی‌های شخصی آن‌ها – مانند جنسیت، قومیت، یا وضعیت اجتماعی-اقتصادی آن‌ها است. محیط‌های فیزیکی و اجتماعی حمایت‌کننده افراد را قادر می‌سازد تا با وجود از دست دادن ظرفیت جسمی، کارهایی را که برایشان مهم است انجام دهند. در دسترس بودن ساختمان‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی ایمن و قابل دسترس، و مکان‌هایی که به راحتی می‌توان در اطراف آن قدم زد، نمونه‌هایی از محیط‌های حمایتی هستند.
متاسفانه اغلب افراد سالخورده به عنوان سربار جامعه فرض می‌شوند و کشورها بایستی برای اصلاح این نگرش‌ها فرهنگ‌سازی نمایند.
دهه سالمندی سالم سازمان ملل (۲۰۲۱-۲۰۳۰) به دنبال کاهش نابرابری‌های بهداشتی و بهبود زندگی سالمندان، خانواده‌ها و جوامع آن‌ها از طریق اقدام جمعی موارد زیر را مورد تاکید قرار می‌دهد:
۱. تغییر نحوه تفکر، احساس و عمل ما نسبت به دیده سالمندی.
۲. توسعه جوامع به روشی که توانایی‌های افراد مسن را تقویت کند.
۳. ارائه مراقبت‌های یکپارچه بلند مدت و با کیفیت و خدمات بهداشتی اولیه با محوریت سالمندان
در پایان باید تاکید کرد زندگی سالم در سنین بالاتر نباید با نبود بیماری تعریف شود. زندگی سالمندی با کیفیت توسط هر انسانی قابل دستیابی است. این فرآیندی است که افراد مسن را قادر می‌سازد به انجام کارهایی که برایشان مهم است ادامه دهند. در حالی که هزینه‌های بهداشتی و مراقبت اجتماعی برای افراد مسن اغلب به عنوان هزینه‌ای برای جامعه در نظر گرفته می‌شود، اما باید به عنوان سرمایه‌گذاری در تحقق فرصت‌ها و توانمند ساختن افراد مسن به ادامه مشارکت‌های مثبت خود در نظر گرفته شود. بایستی از تجربه سالمندان در تربیت جامعه و کاهش تنش‌های خانوادگی و اجتماعی بهره برد.
دیدگاه