همه چیز درباره کپک‌ها؛ از علائم قرارگیری در معرض آن‌ها تا خطرات
وجود کپک در خانه لزوما باعث ابتلای ما به امراض مختلف نمی‌شود، اما این پتانسیل را در اختیار دارد که باعث ایجاد مشکلات سلامتی خاص شود، زیرا…
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از عصر ایران، کپک‌ها می‌توانند منجر به بروز مشکلات مختلف برای سلامتی افراد شوند، به خصوص برای کسانی که مبتلا به آلرژی یا آسم هستند. کپک‌های در حال رشد را می‌توان به احتمال زیاد در فضاهایی که تاریک‌تر و مرطوب‌تر از سایرین هستند، کشف کرد. آن‌ها نه تنها یک مشکل آرایشی قابل ملاحظه به شمار می‌روند، بلکه میتواند به خانه شما نیز آسیب برسانند و به اختلالات سلامتی دامن بزنند.
کپک چیست؟
کپک ارگانیسمی متعلق به خانواده قارچ‌ها است که در داخل خانه و همچنین خارج از آن رشد می‌کند.
در فضای خارج، کپک‌ها بخش مهمی از اکوسیستم به شمار می‌روند، چرا که می‌توانند به تجزیه مواد گیاهی و جانوری کمک کنند. اما اگر کپک در فضای داخلی خانه رشد کند، گاهی اوقات مشکل ساز می‌شود. چنین وضعیتی در برخی افراد میتواند باعث ایجاد آلرژی و عفونت شود.
انواع کپک
انواع مختلفی از کپک‌ها می‌توانند در یک منطقه رشد کنند. از این رو نمی‌توان همیشه تفاوت بین آن‌ها را بدون آزمایش تشخیص داد. خوشبختانه، برای خلاص شدن از شر کپک، نیازی به آگاهی از نوع آن نخواهیم داشت.
رایج‌ترین کپک‌های داخلی عبارت‌اند از:
– کلادوسپوریوم: این کپک که تحت عنوان کپک سبز سیاه نیز شناخته می‌شود، معمولا به رنگ قهوه ای، سبز یا سیاه است. کلادوسپوریوم در هر دو دمای گرم و سرد رشد می‌کند و اغلب روی چوب، فرش یا پارچه و در مجاری گرمایش و سرمایش یافت می‌شود.
– پنی سیلیوم: این کپک به رنگ آبی، سبز یا زرد است. اغلب در زیر فرش ها، زیرزمین‌ها و عایق‌ها یافت می‌شود، به ویژه زمانی که آسیبی به یک مجرا یا منبع آب وارد شده باشد.
– آسپرژیلوس: آسپرژیلوس یا افشانکچه سبز، سفید یا خاکستری با لکه‌های تیره و ظاهری پودری است. این نوع کپک نیاز به تهویه زیادی ندارد. از این رو میتواند به راحتی در پارچه ها، دیوارها، اتاق زیر شیروانی و زیرزمین و همچنین در مواد غذایی خشک رشد کند.
کپک‌های دیگری نیز وجود دارند که در مقایسه با موارد ذکر شده در بالا، به احتمال کمتری در فضای داخل خانه یافت می‌شوند. اما هنوز هم ممکن است آن‌ها را در خانه خود پیدا کنید. این کپک‌ها شامل موارد زیر هستند:
– آلترناریا: این کپک به رنگ سفید با لکه‌های سیاه است. در پارچه‌ها و کاغذ دیواری ها، نزدیک پنجره‌ها و دستگاه‌های تهویه مطبوع و همچنین در حمام و آشپزخانه رشد می‌کند.
– اورئوبازیدیوم: این کپک به رنگ صورتی با لکه‌های سیاه است. بیشتر روی چوب، دیوار و درزها یافت می‌شود.
– کپک سیاه: این کپک با نام علمی Stachybotrys chartarum به رنگ مایل به سبز روی مواد مختلف با محتوای سلولز بالا رشد می‌کند. بدین ترتیب می‌توان آن را روی کاغذ، تخته فیبر و تخته گچی (دیوار خشک) یافت.
– تریکودرما: این کپک سفید مایل به کرم است اما وقتی هاگ آزاد می‌کند، به رنگ سبز تغییر ظاهر می‌دهد. اغلب روی چوب، پنجره‌ها و در حمام و آشپزخانه‌ها یافت می‌شود.
علائم قرارگیری در معرض کپک
وجود کپک در خانه لزوما باعث ابتلای ما به امراض مختلف نمی‌شود، اما این پتانسیل را در اختیار دارد که باعث ایجاد مشکلات سلامتی خاص شود.
لمس یا استنشاق اسپورهای کپک میتواند علائمی شبیه آلرژی ایجاد کند، مانند:
– آبریزش بینی و احتقان
– سوزش چشم
– عطسه کردن
– سرفه کردن
– گلو درد
– بثورات پوستی
– سردرد
– تحریک ریه
– خس خس سینه
قرار گرفتن در معرض کپک برای اکثر افراد یک اورژانس پزشکی آنی نیست. با این حال، اگر شرایطی دارید که شما را در معرض خطر تجربه عوارض جدی‌تر قرار می‌دهد و معتقدید علائم عفونت مرتبط با کپک را تجربه می‌کنید، باید سریعا موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
کپک در خانه
کپک میتواند سیاه، سفید، خالدار یا تقریبا به هر رنگی باشد. آن‌ها همچنین ممکن است پودری، پنبه‌ای یا مخملی به نظر برسند.
اگر متوجه لکه‌ای شدید و هنوز مطمئن نیستید که فقط یک لکه قدیمی و لکه‌ای از خاک است یا کپکی مهاجم، از نکات زیر برای تشخیص کپک کمک بگیرید:
– بویی شبیه خاک دارد
یک منبع رطوبت در نزدیکی کپک وجود دارد، اما نور زیادی در دسترس نیست
– تاب خوردگی، ترک خوردن یا پوسته شدن هر ماده‌ای که روی آن رشد می‌کند، قابل رویت است
– یک قطره سفید کننده در یک یا دو دقیقه رنگ آن را روشن می‌کند
– کپک کنترل نشده به رشد خود ادامه خواهد داد. کثیفی و لکه‌های قدیمی رشد نمی‌کنند
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که در هر ساختمان عمومی مورد مطالعه کپک رویت شده است، با میانگین حدود ۱۴ نمونه در هر ساختمان.
مطالعه مروری دیگری در سال ۲۰۱۲، مجموعا ۳۱ کشور اروپایی را بررسی کرد. نهایتا مشخص شد که از هر ۶ خانه، ۱ منزل مسکونی آلوده به کپک است. البته شیوع کپک ممکن است بسته به آب و هوای منطقه بسیار متفاوت باشد. هر دو این پژوهش‌ها از طریق پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت قابل دسترسی هستند.
همه کپک‌ها باعث علائم آلرژی نمی‌شوند. رایج‌ترین انواع کپک‌هایی که باعث علائم آلرژی خواهند شد، عبارت‌اند از:
– آلترناریا
– آسپرژیلوس
– کلادوسپوریوم
– پنی سیلیوم
عوامل خطر
در صورتی که با هر یک از موارد زیر مرتبط باشید، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت یا تجربه عوارض شدید ناشی از حضور کپک‌ها قرار خواهید داشت:
– سابقه خانوادگی آلرژی دارید
– در ساختمانی که رطوبت بیش از ۵۰ درصد است یا تهویه ضعیف دارد، کار یا زندگی می‌کنید
– کار یا زندگی در محیطی که سیل زده است، لوله‌های آن نشتی دارد یا در معرض رطوبت شدید قرار دارد
– شغلی دارید که در آن احتمال قرار گیری در معرض کپک بیشتر است، مانند:
– کارگران مزرعه
– آسیاب‌های چوب
– کارگران نجاری
عوارض و بیماری‌های مرتبط با کپک
بیشتر افراد پس از قرار گرفتن در معرض کپک، صرفا یک واکنش آلرژیک یا علائم آلرژیک مشابه را تجربه می‌کنند. در واقع به ندرت کپک میتواند باعث مشکلات جدی‌تری برای سلامتی شود، مگر در برخی افراد با عوامل خطر خاص.
– عفونت‌ها
اکثر مردم به طور منظم هاگ‌های کپک را استنشاق می‌کنند، بدون اینکه هیچ گونه عارضه سلامتی مشخصی را تجربه کنند. با این حال، افرادی که شرایط پزشکی خاص دارند، ممکن است در معرض خطر عفونت ریه یا سایر عفونت‌های ناشی از استنشاق انواع کپک باشند.
نمونه‌هایی از عفونت‌های مرتبط با کپک‌ها عبارت‌اند از:
– آسپرژیلوسیس
– هیستوپلاسموزیس
– اسپوروتریکوز
– تب دره (کوکسیدیومایکوزیس)
در صورت داشتن شرایط زیر، فرد با خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت‌های مذکور رو به رو است:
– آسم
– بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
– سارکوئیدوز
– سیستم ایمنی ضعیف، از جمله افرادی که کورتیکواستروئید مصرف می‌کنند یا مبتلا به HIV هستند
– فیبروز سیستیک
– بیماری سل
– آسم
در افراد مبتلا به آسم، واکنش آلرژیک به کپک ممکن است منجر به حمله شود. بیماران نیز احتمال دارد برای مدیریت علائم خود نیاز به استنشاق اسپری‌های دهانی مخصوص داشته باشند.
برخی از محققان همچنین دریافته‌اند که سطوح بالای کپک در خانه‌ها ممکن است عامل خطر ابتلا به آسم در کودکان مدرسه‌ای باشد.
– پنومونیت
قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی کپک گاهی اوقات میتواند باعث واکنش جدی‌تری شود که تحت عنوان پنومونیت با حساسیت بیش از حد شناخته می‌شود. این وضعیت معمولا به دلیل خطرات شغلی یا محل کار است تا قرار گیری در معرض کپک در محیط خانه.
درمان
اگر تصور می‌کنید که دچار علائم آلودگی با کپک شده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. تشخیص اینکه عامل اصلی علائم شما چیست، ممکن است مقداری دشوار باشد. از این رو احتمال دارد پزشک آزمایشات پوستی یا خونی را به شما پیشنهاد دهد تا مشخص کند که آیا واقعا آلرژی به کپک دارید یا خیر.
درمان‌ها و اقدامات پیشگیرانه برای آلرژی به کپک شامل موارد زیر هستند:
– داروها، از جمله اسپری‌های کورتیکواستروئید بینی و آنتی هیستامین‌ها
– داروهای تزریقی مخصوص آلرژی که مخصوصا در صورت تجربه علائم شدید، می‌توانند با صلاح دید پزشک موثر واقع شوند
– مدیریت رطوبت در خانه، از جمله:
+ حفظ رطوبت زیر ۵۰ درصد با دستگاه رطوبت گیر
+ پاکسازی منظم مناطق مرطوب مانند زیرزمین و حمام
+ تهویه مناسب مناطق مرطوب
+ تعمیر سریع هر گونه نشتی
دیدگاه