بازگشت به عهد دقیانوس با اصلاح آئین‌نامه‌ای برای کودکان | نقطه عطفی که تبدیل به ضعف شد
چندی پیش سازمان بهزیستی از اصلاح و ابلاغ آئین‌نامه اجرایی ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان خبر داد؛ آئین‌نامه‌ای که در بخشی از موارد اصلاحی و الحاقی آن عبارت «جمع‌آوری» کودکان کار و خیابان به چشم می‌خورد که البته واکنش‌هایی را از سوی رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران بدنبال داشت چرا که وی با اعتقاد بر اینکه آیین‌نامه مذکور نه تنها نیازمند اصلاح نبوده و این اصلاح هیچ کمکی به اجرای قانون نمی‌کند، تاکید کرد: اضافه شدن واژه “جمع‌آوری” به آیین‌نامه به معنی بازگشت به عهد دقیانوس است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا به نقل از ایسنا، چند روز پیش بود که محمدرضا حیدرهایی، سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از اصلاح و ابلاغ آئین‌نامه اجرایی ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان به ایسنا خبر داد. او در بخشی از اظهارات خود بیان کرد که پیش از اصلاح این آئین‌نامه اجرایی، تکالیف دستگاه‌ها درخصوص کودکان مشخص شده بود اما برخی از بندهای این ماده ایراداتی داشت که با همکاری وزارت رفاه پیگیر آن شدیم و به دنبال تصویب این اصلاحات، تکالیف دستگاه‌ها مشخص شده است.
حیدرهایی همچنین در بخشی از تشریح موارد اصلاحی و الحاقی آئین‌نامه و با اشاره به ماده ۲۸ که در آن به وظیفه پلیس برای شناسایی طفل و نوجوان در معرض خطر یا بزه دیده اشاره شده، گفت: در ماده مذکور شناسایی کودکان در معرض خطر یا بزه‌دیده تکلیف پلیس بود؛ حال با اصلاحات انجام شده عبارت «جمع‌آوری» نیز در اصلاح این ماده قانونی الحاق شده و براین اساس پلیس موظف است تا علاوه بر شناسایی کودکان کار و خیابان به جمع‌آوری آنها با کمک سایر دستگاه‌ها ورود کند.
سیدحسن موسوی چلک ضمن انتقاد از موارد اصلاحی و الحاقی این آئین‌نامه و با بیان اینکه در سال ۱۳۷۸ مصوبه‌ای در شورای عالی اداری برای بی‌خانمان‌ها و متکدیان تصویب شد، به ایسنا گفت: در آن مصوبه برای این افراد تفکیک سنی در نظر گرفته نشده بود، در همین راستا سازمان بهزیستی با شورای عالی اداری و وزارت کشور مکاتبه‌ای مبنی بر اینکه افراد زیر ۱۸ سال کودک‌اند و مصداق متکدیان و بی‌خانمان‌ها نیستند، انجام داد و به دنبال آن نیز تقاضا کرد تا مسئولیت کودکان با بهزیستی باشد. در آن زمان تفاهم‌نامه‌ای نوشته شد که در سال ۸۴ به آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی تبدیل و در نهایت مسئولیت این کار به بهزیستی واگذار شد.
وی افزود: در واقع در آن زمان چند اتفاق افتاد؛ در ابتدا واژه «جمع‌آوری» کودکان حذف شد؛ گرچه به طور کلی در مورد واژه «جمع‌آوری» متکدیان و بی‌خانمان‌ها نیز موافق نیستم زیرا واژه جمع‌آوری واژه‌ای غیرانسانی است، در نهایت با استدلال‌های ارائه شده از سوی سازمان بهزیستی پذیرفته شد که واژه «شناسایی و جذب» جایگزین «جمع‌آوری» شود و همچنین به جای نگاه جمع‌آوری به کودکان خیابانی، نگاه شناسایی و جذب مطرح باشد.
موسوی چلک در ادامه با اشاره به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و با بیان اینکه آیین‌نامه قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در سال ۱۴۰۰ نوشته شد، تصریح کرد: قرار بود آیین‌نامه مذکور توسط وزارت رفاه نوشته شود، اما معاونت این وزارتخانه این کار را به مرجع ملی حقوق کودک واگذار کرد و مرجع ملی حقوق کودک برای تدوین این آئین‌نامه با حضور نمایندگان دستگاه‌های مرتبط طی ۵۰ روز (در نوبت صبح و عصر و گاهی شبانه به صورت مجازی) این آیین‌نامه را نوشت، آئین‌نامه‌ای که در آن جلسات موضوع جمع‌آوری کودکان در آن مطرح نبود.
وی ضمن اعتقاد از اینکه آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان نیازمند اصلاح نبوده است، گفت: در آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال به موضوع کودکان کار و خیابانی نیز اشاره شد چراکه آنها نیز بخشی از کودکانی که در وضعیت مخاطره آمیز قرار دارند، هستند که در قانون نیز به صراحت به وضعیت کودکان در وضعیت مخاطره‌آمیز اشاره شد.
وی با تاکید بر اینکه اصلاح آیین‌نامه ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان هیچ کمکی به اجرای قانون نمی‌کند، تاکید کرد: وزارت رفاه پیشنهادی برای اصلاح داد که به نظر این اصلاح پشتوانه کارشناسی نداشته است. چراکه واژه «جمع‌آوری» کودکان خیابانی در آئین‌نامه اولیه مطرح نبود اما در اصلاح به آیین‌نامه اضافه شد و این درحالیست که واژه جمع‌آوری توهین به کودک است. اضافه شدن واژه جمع‌آوری به آیین‌نامه به معنی بازگشت به عهد دقیانوس است.
وی در ادامه به موضوع جمع‌آوری کودکان خیابانی که در اصلاح آیین‌نامه به نیروی انتظامی محول شده اشاره کرد و افزود: در آیین‌نامه قانون حمایت از اطفال و حتی در آیین نامه، ساماندهی کودکان خیابانی و مدیریت کار به بهزیستی داده شد و نه به پلیس. سپردن کار به پلیس در غالب جمع‌آوری یعنی غلبه نگاه انتظامی درمورد کودکانی که مواجهه آنها با پلیس باید آخرین راهکار باشد.
موسوی چلک ادامه داد: تمام تلاش‌هایی که در آئین‌نامه انجام شد که مسئولیت کار کودکان خیابانی با سازمانی اجتماعی به نام بهزیستی باشد و برخورد با کودکان برخوردی انسانی باشد و از سوی دیگر واژه جمع‌آوری در آیین نامه مطرح نشود، متاسفانه وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بدون پشتوانه کارشناسی قانون آن را خراب کرد و آیین نامه‌ای که می‌توانست نقطه عطفی در تاریخ کشور باشد را با دست خودشان به نقطه ضعف تبدیل کردند.
دیدگاه