میلیاریا روبرا، عرق سوز یا بثورات گرما؛ همه چیز درباره یک اختلال شایع

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، دکتر رکسانا دانیالی در عصر ایران نوشت: میلیاریا روبرا، عرق سوز یا بثورات گرما نوعی اختلال پوستی است که با ضایعات خارش دار، غیر التهابی و ناشی از انسداد مجاری غدد عرق همراه می‌شود. گفتنی است که این وضعیت تنها نوزادان را درگیر نمی‌کند و بر بزرگسالان به خصوص در آب و هوای گرم و مرطوب نیز تاثیر می‌گذارد. بثورات گرمایی زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ مسدود شده، عرق را در قسمت زیرین سطح پوست به دام انداخته باشند. در نتیجه چنین اتفاقی، نشانه‌های بیماری از تاول‌های سطحی تا توده‌های عمیق و قرمز تفاوت خواهند داشت. برخی از اشکال بثورات هم لمس زبر دارند و با احساس خارش شدید توام هستند.

این اختلال پوستی به طور معمول خود به خود برطرف می‌شود اما انواع شدت یافته آن نیازمند مراقبت‌های پزشکی خواهند بود. با این حال بهترین راه برای تسکین شرایط مذکور، جلوگیری از تعریق بیشتر و کمک به خنک‌سازی پوست محسوب می‌شود.

علائم و انواع

در مورد بزرگسالان بثورات گرما بیشتر در چین و چروک‌های پوستی و مناطقی که با لباس دچار اصطکاک می‌شوند، به چشم می‌خورند. در نوزادان نواحی گردن، شانه‌ها و قفسه سینه مستعد ابتلا به میلیاریا روبرا هستند. گاهی اوقات زیر بغل، چین آرنج و کشاله ران هم در کودکانی که وزن بالاتری دارند، دچار بثورات گرمایی می‌شوند.

در مجموع علامت اصلی اختلال پوستی مورد بحث چیزی نیست جز ضایعات کوچک قرمز رنگ به نام پاپول که تحریک شده و خارش دارند. این حالت ممکن است به طور همزمان در چندین نقطه مختلف از بدن فرد شروع شود و نواحی غیر قابل انتظار مانند قسمت تحتانی بیضه‌ها را نیز درگیر کند. البته باید توجه داشت که علائم مربوط به میلیاریا با زونا اشتباه گرفته نشوند زیرا با وجود آن که زونا اغلب به یک طرف بدن محدود می‌شود، ضایعات پوستی آن شباهت زیادی به بثورات گرمایی دارند. همچنین در افراد مبتلا به زونا، احساس خارش و خصوصا درد در سراسر ناحیه درگیر آزار فراوانی به همراه خواهد داشت.

و اما انواع میلیاریا به گزارش مایو کلینیک یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه‌های علوم پزشکی جهان:

– خفیف‌ترین شکل بثورات گرمایی تحت عنوان «میلیاریا کریستالینا» بر مجاری عرق در لایه فوقانی پوست تاثیر می‌گذارد. این مدل با تاول‌ها و برجستگی‌های شفاف پر از مایع (پاپول ها) که به راحتی شکسته می‌شوند، شناخته شده است.

– نوعی دیگر که عمدتا در عمق پوست ظاهر و در برخی از موارد گرمای زبر خوانده می‌شود، «میلیاریا روبرا» نام دارد. نوع روبرا اکثرا با خارش و برجستگی‌های قرمز رنگ تفکیک داده می‌شود.

– گاهی اوقات کیسه‌های حاوی مایع (وزیکول ها) سرخ، ملتهب و پر از چرک می‌شوند که به «میلیاریا پوسچولوزا (چرکی)» معروف هستند.

– شکل دیگری که شیوع کمتری دارد، «میلیاریا پروفوندا» نامیده می‌شود و لایه عمیق‌تری از پوست یعنی درم را درگیر می‌سازد. در این مدل عرق به دام افتاده از غدد عرقی به داخل پوست نشت می‌یابد و منجر به شکل گیری یک سری ضایعات محکم و گوشتی رنگ می‌شود.

دلایل و ریسک فاکتورها

هرچند هنوز مشخص نیست که مجاری عرق به چه علتی مسدود می‌شوند، اما به نظر می‌رسد که عوامل خاصی در این روند نقش داشته باشند:

– مجاری عرق نارس: برای نمونه در نوزادان تازه متولد شده مجاری عرق به طور کامل رشد نکرده‌اند و می‌توانند به راحتی پاره شوند که از جمله مهم‌ترین پیامدهای آن به دام افتادن عرق در قسمت زیرین پوست است.

– آب و هوای گرمسیری: افرادی که در مناطق گرمسیری با آب و هوای گرم و مرطوب زندگی می‌کنند، بیشتر به عارضه میلیاریا دچار می‌شوند.

– فعالیت بدنی: تحرک، ورزش شدید، کار سخت و یا هر فعالیتی که باعث تعریق بیش از اندازه شود، می‌تواند منجر به ایجاد بثورات گرمایی شده و آن را به سمت انواع عمیق‌تر سوق دهد.

– گرم شدن بیش از حد بدن: خوابیدن با لباس گرم و استفاده از پتوهای برقی یکی دیگر از عوامل احتمالی ابتلا به شمار می‌روند.

– استراحت طولانی مدت در رختخواب: قرار گیری در بستر به مدت طولانی به ویژه زمانی که فرد تب هم داشته باشد، ممکن است سبب بثورات گرمایی شود.

اصلی‌ترین ریسک فاکتورها نیز شامل سن (نوزادها بیشتر در معرض ابتلا هستند)، آب و هوای گرمسیری و فعالیت فیزیکی هستند.

درمان

شاید کمی عجیب و ساده به نظر برسد اما درمان اصلی در مواجهه با بثورات گرمایی، پوشیدن لباس‌های سبک‌تر و پیشگیری از گرم شدن شدید بدن محسوب می‌شود. درمان فوری نواحی درگیر پوست نیز شامل استفاده از یک پماد موضعی تسکین دهنده مانند کالامین است. در بعضی از موارد ممکن است پودر تالک هم اثرگذاری مطلوبی داشته باشد.

در این میان انواع اشکال موضعی با قابلیت فعالیت آنتی باکتریال از جمله صابون‌های ضد میکروبی نیز توصیه می‌شوند که می‌توانند طول مدت علائم آزار دهنده میلیاریا را کاهش دهند. از دیگر درمان‌های پوستی که تاثیر مطلوبی از آن‌ها دیده شده می‌توان به فرمولاسیون‌های حاوی منتول، کافور و کرم‌های کورتیکواستروئیدی اشاره کرد. البته در هر صورت توصیه می‌شود که از فرمولاسیون‌هایی که بیشتر بر پایه آب و کمتر روغنی هستند، به منظور جلوگیری از انسداد بیشتر غدد عرقی توسط داروهای پوستی چرب استفاده شود.

در اکثر مناطق گرمسیری مردم محلی از ترکیب پودر تالک با پروتئین‌های خشک شده شیر و‌تری کلوسان (ماده‌ای ضد میکروبی) برای مبارزه با میلیاریا بهره می‌برند. از آن جایی که در این روش پودر برای مدت زمان بیشتری روی پوست می‌ماند و منطقه‌ای خشک ایجاد می‌کند که باکتری‌ها امکان رشد را ندارند، فرمولاسیون مذکور کارایی خوبی را نشان داده است.