در زمانی ایستادهایم که هر تصمیمی را نمیتوانیم بهراحتی اخذ کنیم
شورای نگهبان طرح پرداخت یارانه کالاهای اساسی را بعد از یک رفت و برگشت تأیید کرد. «هادی حقشناس» کارشناس اقتصادی در این باره گفت: اگر اقتصاد کشور متکی به درآمدهای واقعی نشود، تورم ایجاد خواهد شد حتی اگر نیت خیرخواهانه پشت تمام طرحها و برنامهها وجود داشته باشد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، به نقل از ایرنا، درحالی که شورای نگهبان بهدلیل روشن نبودن مشمولان طرح و مشخص نبودن تأمین منابع مالی لازم و بار مالی آن برای دولت، طرح تامین کالاهای اساسی را رد کرده بود؛ عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان روز گذشته (۲۸آبان) طی پیامی در صفحه شخصی خود در پیام رسان توئیتری نوشت: طرح الزام دولت به پرداخت یارانه کالاهای اساسی که هفته قبل با ایراد اصل ۷۵ مواجه شده بود، پس از انجام اصلاحات از سوی نمایندگان مجلس در جلسه امروز( ۴ شنبه) شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مغایر شرع و قانون اساسی تشخیص داده نشد.
طبق محاسبات انجام شده، اجرا این طرح حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان هزینه جدید برای دولت ایجاد میکند اما واقعیت این است که با اعمال تحریمهای سختگیرانه دولت ترامپ و افزایش حداکثری تحریمها، دولت در تنگنای شدید مالی قرار دارد و حتی در تحقق بودجه پیشبینی شده هم موفق نبود و امروز با کسری بودجه مواجه شدهاست. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اجرای این طرح، نه تنها کمکی به دهکهای کم درآمد نمیکند بلکه منجر به افزایش حجم نقدینگی و در نهایت رشد تورم میشود و اگر بخواهیم معیشت مردم را بهبود بخشیم باید از این طرحهای یارانهای دست برداریم و آب را به آسیاب تولید و بنگاههای مولد بریزیم و بتوانیم صارات را تقویت کنیم.درباره این طرح و اما و اگرهای آن گفت و گویی با «هادی حقشناس» کارشناس اقتصادی داشته ایم که مشروح را آن را در ادامه میخوانید:
سود و زیان دهک های پایین در این طرح
هادی حقشناس دراین باره معتقد است که هر چند هدف مجلس خیرخواهانه است اما این طرح در نهایت به ضرر دهکهای کمدرآمد تمام میشود. وی با بیان اینکه اشکال اساسی که در اقتصاد ایران میبینیم و به نظر میرسد تا زمانی که این اشکال اساسی حل نشود، گرفتار یک تورم مارپیچ هستیم و منابع و درآمدهای واقعی دولت و انتظارات تورمی است، گفت: امروز اساسیترین نگرانی که مردم ایران دارند،این است که یک شبه قیمتها تغییر میکند و افزایش مییابد و این مشکل ریشه در این نکته کلیدی دارد که پول ایران متناسب با تولید ایران رشد پیدا نمی کند.
نداشتن درآمد پایدار و کسری بودجه؛ مساله این است
این کارشناس اقتصادی معتقد است: طرح مجلس مبنیبر تامین کالاهای اساسی ۳۰ هزار میلیارد تومان، هزینه در بردارد حال اینکه سادهترین سوال از نمایندگان مجلس این است که این پول کجاست و از چه محلی باید تامین شود. پاسخ داده می شود که از محل فروش اموال دولت یا از محل افزایش درآمدهای گمرکی باید تامین شود. اما آیا واقعا دولت میتواند تا این مقدار اموال خود را در کوتاه مدت به فروش برساند؟
حقشناس افزود: اقتصادی که در شرایط رکود تورمی به سر میبرد، کسب و کار آنقدر درآمدزایی دارد که اموال دولت را خریداری کنند؟ نکته این است که وقتی منبع درآمدی وجود ندارد و مجلس میداند در نیمه اول سال ۹۹ فقط ۵ هزار میلیارد تومان درآمدهای نفتی از ۸۰ هزار میلیارد تومان وصول شده،یا اینکه میداند از بودجه منابع عمومی کشور فقط تا ۳ درصد پول نفت در آن حضور دارد، وقتی که درآمدهای نفتی تحقق پیدا نمیکند و کسب و کارها مفید نیست و میدانیم که اقتصاد در رکود است، چه انتظاری در مجلس وجود دارد که دولت درآمد بیشتری داشته باشد و بخواهد این طرحها را به اجرا برساند.
وی تاکید کرد: وقتی دولت درآمد ندارد و مجلس هم مصوبات هزینهزایی داشته باشد، دولت به سمت استقراض از بانک مرکزی میرود که به معنای افزایش حجم پول و افزایش تورم است. ظاهر موضوع این است که درصورت اجرای طرح تامین کالاهای اساسی خدمتی را به مردم ارایه میدهیم اما با یک وقفه چند ماهه، همین خدمت به تورم تبدیل میشود. تورم هم صد درصد به ضرر دهکهای کم درآمد و به نفع دهکهای پردرآمد است.
این کارشناس اقتصادی گفت:بنابراین اختلاف بین دولت و مجلس بر سر یک نکته ساده است، دولت میگوید من درآمد پایدار ندارم که ارایه دهم و با کسری ۵۰ درصدی در بودجه مواجه هستم. از طرف دیگر مجلس میگوید با تصویب طرح کالاهای اساسی ۳۰ هزار میلیارد تومان باید به هزینهها اضافه کنید.
نیاز به گرفتن بهترین تصمیم در این زمان
حقشناس با بیان اینکه به طور قطع مجلس درد دهکهای کمدرآمد را احساس کرده ، اظهار داشت: در اینکه مجلس معتقد است مردم آسیب دیدهاند تردیدی وجود ندارد، در اینکه دولت هم میگوید منبع درآمدی جدیدی برای اجرای این طرحها ندارم، تردیدی وجود ندارد. بین این دو که دولت منبع درآمدی برای اجرای این برنامهها ندارد و مردم به دلیل کرونا و شرایط اقتصادی کسبوکار خود را ازدست دادهاند،هیچ تردیدی وجود ندارد. در اینجا باید تصمیم بهینه گرفتهشود که عنوان این تصمیم بهینه، تدبیر و وظایف حاکمیت است.
وی ادامه داد: اگر این تصمیم به سادگی قابل اتخاذ بود با این حجم مشکل مواجه نبودیم، امروز در زمانی ایستادهایم که هر تصمیمی را نمیتوانیم بهراحتی اخذ کنیم. آنچه که میدانیم این است که هر افزایشی، بدون درآمد واقعی به تورم منجر میشود و اقتصاد ایران، به شدت اسیر تورمهای انتظاری شدهاست.
این کارشناس اقتصادی افزود:برای مثال اگر ترامپ برنده انتخابات آمریکا نبود، صد درصد قیمت ارز و سکه افزایش مییافت به این دلیل که مردم انتظار داشتند، ترامپ فشار حداکثری را علیه ایران ادامه دهد. بایدن از بهمن ماه بر سر کار میآید و هنوز دو ماه به رفتن بایدن به کاخ سفید باقیمانده اما مردم انتظار دارند که بایدن به برجام برگردد همین باعث شده قیمت دلار و سکه کمی کاهش پیدا کند اما کلید اصلی این است که دیگر کسی انتظار افزایش قیمت ندارد بنابراین حباب قیمتی که در ارز، سکه، خودرو، مسکن و … باید تخلیه شود.
حقشناس با بیان اینکه در نتیجه کلید این اختلاف به نبود درآمد واقعی برمیگردد، گفت: به هر حال اگر اقتصاد کشور متکی به درآمدهای واقعی نشود تورم ایجاد خواهد شد حتی اگر نیت خیرخواهانه پشت تمام طرحها و برنامهها وجود داشته باشد. بهطور قطع،نیت مجلس را یک طرح و برنامه خیرخواهانه میدانیم اما ۳۰ هزار میلیارد تومان پول کاذب است و منبع درآمد واقعی ندارد.
دیدگاه