جزئیات کشف آثاری از عصر آهن در روستای فیلده رودبار

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، بهروز همرنگ، اظهار کرد: حفاری به منظور نجات بخشی گور یافته شده در مرکز روستای تاریخی فیلده با وجود ابعاد کوچک گمانه حفر شده (۲*۲/۵ متر مربع) دربردارنده نکات دارای اهمیتی از جمله قدمت این روستا و قرارگیری آن بر روی محوطه هایی با آثار دوران تاریخی و هزاره اول پیش از میلاد بود.

او با اشاره به کشف گورهای تاریخی در حفاری سال گذشته، از کشف بقایای تدفینی و اشیای نهاده شده در کنار مردگان در حفاری سال جاری خبر داد.

همرنگ با اشاره به وجود چند ظرف سفالین با ویژگی های ساختاری مشابه عصر آهن و دوره تاریخی گفت: یکی از ظرف های سفالی موجود، بدنه کشیده و کف مسطح داشته و در بدنه خارجی دارای چهار نوار عمودی با تزیین کنده و افزوده است، همچنین دهانه آن با گردنی کوتاه و استوانه ای شکل دارای لبه ای متمایل به خارج دارد.

این باستان شناس افزود: مشابه این نمونه سفال در گذشته در برخی نقاط گیلان و از جمله در کاوش های تالش بدست آمده است.

او در تشریح این ظرف گفت: این ظرف سفالین در قسمت فوقانی یعنی در شانه و گردن و لبه شکستگی و نقصان دارد اما بسیار به کوزه معرفی شده درحفاری «تول تالش» شبیه است.
همرنگ درباره کوزه یافته شده از تالش گفت: این کوزه در قسمت زیرین کسری داشته اما به نظر می رسد با توجه به ساختار بدنه آن همانند کوزه فیلده کفی صاف داشته است.

او اظهار داشت: شباهت بی نظیر این کوزه ها در نوارهای باریک و برجسته عمودی روی آنها است که سطح خارجی را به قسمت های چند گانه مساوی تقسیم می کند.

وی با اشاره به تزیین روی این نوارهای باریک با نقطه های فرورفته گفت: در فواصل این نوارها نقطه چین های ریزی در سه ردیف سطح کوزه را به صورت زیگزاگی تزیین کرده اند تا از یکنواختی سطح خارجی کاسته و نقش هایی چشم نواز وساده خلق کنند.

همرنگ گفت: یکی دیگر از ظروف سفالین فیلده کوزه ای کوچک وظریف به ارتفاع ۲/۱۶ سانتی متر است.

به گفته وی، این کوزه سفالین به رنگ قهوه ای دارای بدنه ای کشیده و عمودی با انحنا در ناحیه گردن ولبه شیپوری است.

او افزود: چنین کوزه هایی با کمی اختلاف در ساختار و فرم اما با وجوه شباهتی زیاد در نقاط مختلف گیلان و از جمله در کاوش های دیلمان، بویه، مناطق باستانی دو سوی رودخانه سفیدرود از جمله در شهران، حلیمه جان، جوبن، کلورز و شمام ، همچنین در ارتفاعات تالش وکاوش های «مریان» و «آق اولر» نیز به دست آمده است.

**ظرف سفالین شاخص

همرنگ در ادامه از کشف ظرف سفالین شاخص و به نسبت سالمی خبر داد که خوشبختانه از گزند وسایل سنگین حفاری در امان مانده است.

او گفت: این کوزه بزرگ دارای بدنه ای مدور، برآمده و ظریف است که در کنار دو ظرف سفالین قبلی در کنار سنگ چین گور نهاده شده بودند.

وی کشف دو قطعه فلزی از جنس مفرغ و آهن که به شدت اکسیده شده بودند را از دیگر یافته های این حفاری اعلام کرد و گفت: به نظر می رسد با توجه به آسیب های وارده به این اشیای فلزی آنها متعلق به سرپیکان هایی هستند که برای شکار یا جنگ کاربرد داشته اند.

این باستان شناس گفت: دیگر یافته جالب این حفاری کشف شی دوک مانند به صورت شکسته و ناقص است که از استخوان حیوانی ساخته شده است.

او افزود: این شی استخوانی در وسط سوراخی به قطر ۴/۱ سانتی متر دارد و احتمالا از آن برای ریسیدن الیاف استفاده می شده و شاید هم این شئی آویزی با کاربرد مذهبی یا آئینی است که برای دوری از چشم زخم و راندن نیروهای منفی و اهریمنی از آن سود می بردند.

همرنگ یادآور شد: با توجه به زمان اندک اجرای این پژوهش و فقدان اعتبارات کافی، کارشناسی بر روی نمونه های جمع آوری شده استخوانی انجام نشده و در صورت تحقق این امر اطلاعات ذیقیمتی به دست خواهد آمد که تکمیل کننده نتایج کنونی خواهد بود.

این باستان شناس تاکید کرد: تنوع یافته های سفالی در این گمانه کوچک و با پیش فرض قرار دادن سایر یافته ها از بررسی و شناسایی دیگر محوطه های استقراری و گورستان های این روستا و مناطق اقماری آن ما را برآن می دارد که جانب احتیاط را به سویی نهاده و با وجود ادله متقن و تجزیه و تحلیل یافته ها و مقایسه آن ها با نقاط دیگر همجوار در دو سوی کرانه های رودخانه سفیدرود و فرهنگ های باستانی موجود در گیلان وحتی فراتر از آن، تاریخ زیست بشر و ساکنان این روستا را تا عصر آهن ۳ به عقب برده و تاریخ گذاری کنیم.

وی افزود: یافته های دوران یاد شده و در پس آن آثار ادوار تاریخی و به ویژه دوره پارتی، ساسانی و ادوار مختلف اسلامی که تاکنون به دست آمده است از استمرار و مداومت زندگی ساکنان این روستای بزرگ حکایت دارد.

او اظهار داشت: بی دلیل نیست که این روستای کوهستانی و خوش آب و هوا نام با مسمای فیلده یا پیلده به خود گرفته زیرا قدمت، دیرینگی و بزرگی آن را در سده ها و هزاره های گذشته را یادآوری می کند.

حفاری اضطراری در روستای تاریخی فیلده با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.